W Domu Dziennikarza w Warszawie w środę uroczyście wręczono reżyserowi Igorowi Gorzkowskiemu Nagrodę im. Stefana Treugutta za osiągnięcia w Teatrze Telewizji. Nagrodę im. S. Treugutta za sezon 2019/20 otrzymał Igor Gorzkowski za adaptację i reżyserię spektaklu "Inny świat" wg Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, którego premiera w Teatrze Telewizji odbyła się 21 października 2019 r.

Prezes zarządu Polskiej Sekcji AICT (Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych) dr Tomasz Miłkowski wyjaśnił, że od roku 2010 laureaci otrzymują dyplomy specjalnie zaprojektowane przez wybitnego artystę grafika Janusza Golika. W środę w uroczystości wziął udział syn patrona nagrody - Jan Treugutt, który ofiarował laureatowi portret Stefana Treugutta "jako 30-latka".

W laudacji Grzegorz Mrówczyński przypomniał, że Gorzkowski jest współzałożycielem i liderem artystycznym od 1998 r. Studia Teatralnego KOŁO, a także od 2011 r. zastępcą dyrektora ds. artystycznych Teatru Ochoty. "Warto zaznaczyć, że powyższe dzieło telewizyjne jest debiutem Igora Gorzkowskiego w Teatrze Telewizji" - powiedział Mrówczyński, dodając, że reżyser "tworząc własne, autonomiczne widowisko telewizyjne wybrał do adaptacji pobyt narratora w obozie w Jercewie, czyniąc jego głodówkę główną osią akcji".

"W każdym z poszczególnych dni poznajemy losy więźniów, starających się przeżyć, często kosztem innych. Jesteśmy świadkami wstrząsających obrazów i zdarzeń" - mówił. "Powieściowa narracja Herlinga-Grudzińskiego zastąpiona zostaje obozowym życiem (...) Poznajemy sowiecki łagier jako cyniczny system działający na wyniszczenie człowieka nie tylko fizyczne, ale i moralne i etyczne" - podkreślił.

Mrówczyński zwrócił uwagę, że "następujące po sobie dni głodówki wyznaczają upiorny rytm spektaklu". "Kolejnym ważnym zabiegiem dramaturgicznym Gorzkowskiego jest rozbicie postaci głównego bohatera na głodującego, słabnącego coraz bardziej więźnia i alter ego. Dzięki temu zabiegowi dramaturg i reżyser powołuje do życia rzeczywistość na granicy realności i majaczenia" - podkreślił.

"Niezwykła jest forma samego przedstawienia +Innego świata+ w Teatrze Telewizji. Do realizacji reżyser wybrał przestrzeń w hali zabytkowej papierni w Konstancinie-Jeziornej, przestrzeń, która staje się metaforyczna (...). Pozwala to na uniknięcie naturalistycznej dekoracji. Zbudowano system kładek i podestów z otwierającym się i zamykającym szlabanem na początku i na końcu spektaklu" - relacjonował Mrówczyński. Wyjaśnił, że "nad wszystkim góruje czerwona, pięcioramienna gwiazda". "Taki pejzaż" - zaznaczył.

"Reasumując, uważam, że Igor Gorzkowski podjął udaną próbę opowiedzenia czegoś zgoła niemożliwego" - ocenił w laudacji Grzegorz Mrówczyński.

Jak poinformował PAP zarząd Polskiej Sekcji AICT (Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych) / Klubu Krytyki Teatralnej SDRP, "wyróżnienie specjalne przyznano Piotrowi Wojtowiczowi za zdjęcia do spektakli +W małym dworku+, +Duet+ i +Powołanie+ oraz za wcześniejsze dokonania w Teatrze TV".

Nagrodę im. Stefana Treugutta dla twórcy Teatru TV ustanowił zarząd Polskiej Sekcji AICT (Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych) / Klubu Krytyki Teatralnej SDRP z myślą o promowaniu wybitnych osiągnięć teatru małego ekranu - przypomniano podczas spotkania.

Podkreślono, że "nagroda została ustanowiona za łaskawą zgodą pani prof. Zofii Stefanowskiej-Treuguttowej, wdowy po wybitnym znawcy teatru, autorze niezapomnianych wstępów do spektakli Teatru TV".

"Po raz pierwszy laur wręczono podczas festiwalu +Dwa Teatry+ w Sopocie. W roku 2001 nagrodę otrzymał Jacek Weksler za promowanie współczesnej dramaturgii polskiej. Nagrodę w formie rzeźby wykonanej przez Wiesława Janasza wręczył podczas festiwalu +Dwa Teatry+ w Sopocie red. Henryk Bieniewski" - przypomniał w środę prezes Polskiej Sekcji AICT dr Tomasz Miłkowski.

Jak wyjaśniono, "od tego czasu laureatami Nagrody im. S. Treugutta, przyznawanej przez Kapitułę pod przewodnictwem Henryka Bieniewskiego, nestora polskiej krytyki teatralnej, byłego dyrektora Teatru TV (...) zostali kolejno: dwukrotnie Maciej Prus (za reżyserię +Edwarda II+ Marlowe'a w 2003 r. i +Wyzwolenia+ Stanisława Wyspiańskiego w 2009 r.), Michał Żebrowski (2002) za kreacje wielkich bohaterów literackich, Maciej Pieprzyca (2004) za spektakl +Fryzjer+, Adam Woronowicz (2005) za rolę Mirona B. w spektaklu na podstawie +Pamiętnika z powstania warszawskiego+ Mirona Białoszewskiego w reżyserii Marii Zmarz-Koczanowicz, Ewa Błaszczyk (2007) za rolę Matki w spektaklu +Więź+ Rony Munro w reżyserii Zbigniewa Brzozy".

Tomasz Miłkowski zaznaczył, że "w latach 2010-14 wobec drastycznego spadku produkcji spektakli telewizyjnych nagród nie przyznawano".

"Kapituła wznowiła pracę w 2014 r. i początkowo obradowała z udziałem Andrzeja Matula, Zdzisława Pietrasika i Łukasza Maciejewskiego, a od roku 2016 po rezygnacji Andrzeja Matula i wskutek choroby Zdzisława Pietrasika w nowym składzie: Marzena Dobosz, Łukasz Maciejewski, Grzegorz Mrówczyński, Jan Bończa-Szabłowski, pod przewodnictwem Tomasza Miłkowskiego i z udziałem Katarzyny Michalik-Jaworskiej (jako sekretarzem Kapituły)" - wyjaśnił.

Laureatami Nagrody im. S. Treugutta po jej wznowieniu zostali: Krzysztof Stroiński (2016) za osiągnięcia aktorskie w Teatrze Telewizji i Wawrzyniec Kostrzewski (2017) za spektakl "Walizka" wg sztuki Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk, Agnieszka Lipiec-Wróblewska (2018) za reżyserię spektaklu "Posprzątane" wg Sary Ruhl (dyplomem specjalny za osiągnięcia w sztuce montażu otrzymała Beata Barciś). Jak zaznaczono, w 2019 r. "obok laureata nagrody głównej, Roberta Glińskiego za spektakl +Biesiada hrabiny Kotłubaj+ wg Witolda Gombrowicza Kapituła wyróżniła Ewę Dałkowską i Edytę Jungowską za dychotomiczną kreację: pełną pasji, wykluczeń, przeciwności, a finalnie jedności w sztuce Iriny Waśkowskiej +Lekcje miłości+ w reżyserii Rafała Sabary".

W roku 2020 Nagrodę im. S. Treugutta "za osiągnięcia w Teatrze Telewizji" wręczono reżyserowi, byłemu rektorowi Akademii Teatralnej w Warszawie prof. Andrzejowi Strzeleckiemu za spektakl "Paradiso", a laureatem Nagrody Specjalnej "za całokształt twórczości" został aktor, reżyser, dyrektor Teatru Narodowego w Warszawie i były rektor stołecznej Akademii Teatralnej prof. Jan Englert.(PAP)

autor: Grzegorz Janikowski

gj/ aszw/