Prace renowacyjne przeprowadzą trzej uczniowie Gustawa Arnolda III Fibigera, ostatniego właściciela kaliskiej fabryki. To Zbigniew Mielżyński, Leszek Konstanciak oraz Krzysztof Fiks z firmy Piano Fiks ze Skalmierzyc k. Kalisza.

Fortepian jest jednym z ośmiu ostatnich instrumentów skonstruowanych przez Gustawa Arnolda III Fibigera przed drugą wojną światową w 1938 r. z okazji 60-lecia firmy.

"Mój ojciec był niebywale zdolny, miał wtedy 26 lat; to jest przepiękny duży fortepian koncertowy" - powiedziała w poniedziałek PAP córka Gustawa Arnolda Fibigera III Elwira Fibiger. Podkreśliła, że "o przeprowadzenie renowacji instrumentu walczyła moja córka Judyta, która jego odnowę i przywracanie świetności pokaże w filmie dokumentalnym".

Instrument miał bowiem trafić do muzeum.

Fibiger przypomniała, że podczas festiwalu pianistów jazzowych w Kaliszu w latach 80. grał na nim wybitny południowoafrykański pianista Abdullah Ibrahim. "Zachwycał się tonem i dźwiękiem fortepianu" – powiedziała p. Elwira.

Po zakończeniu prac – jak napisał na swoim profilu społecznościowym prezydent Kalisza Krystian Kinastowski - instrument zostanie przekazany Filharmonii Kaliskiej.

"Będzie służył miastu tak, jak chciał jego konstruktor, Gustaw Arnold Fibiger. Jestem pewien, że przed nami wiele wspaniałych koncertów, podczas których usłyszymy brzmienie tego instrumentu" – dodał.

Renowacja fortepianu to – zdaniem władz miasta – kolejny ważny akcent w czasie trwającego Roku Rodziny Fibigerów.

Aby uczcić rodzinę Fibigerów kaliscy radni ustanowili rok 2020 ich imieniem. Jednak z powodu pandemii większość zaplanowanych uroczystości przesunięto na 2021 r.

W uzasadnieniu do uchwały przywołano cytat z książki "Dusza zaklęta w fortepianie" Elwiry Fibige.

"Tutaj osiedli, zbudowali świetnie prosperujące przedsiębiorstwo i dom rodzinny. To tu spod ich rąk wychodziły najpiękniejsze instrumenty muzyczne, podziwiane na całym świecie. Swoje życie poświęcili fabryce w Kaliszu, kształceniu kolejnych generacji fortepianmistrzów, budowniczych, konstruktorów, techników, stroicieli fortepianów oraz pianin, na potrzeby całego kraju. Rodzina Fibigerów należy do elity obywateli Kalisza. Oni naprawdę kochali to miasto. Mieli inne możliwości w życiu, a zostali tutaj do końca. To było miasto ich życia, nadziei, sukcesów, porażek, wspomnień" – napisała Elwira Fibiger.

Powiedziała, że pracuje na drugą książką pt. "Fortepian moja miłość", której premierę z maja tego roku przesunięto na przełom września i października.

"Jest w niej mowa o spotkaniach z różnymi ludźmi, dla których byłam motywacją do działania. Będą refleksje na temat moich rodziców i moich protoplastów. Wszystko będzie wzbogacone ilustracjami nigdzie dotąd niepublikowanymi" - powiedziała PAP p. Elwira.

Fibigerowie przybyli do Kalisza w latach 40. XIX wieku, prawdopodobnie z Austrii. Głową rodziny był Carl Gottlob, stolarz umiejący budować instrumenty klawiszowe. Zdolności po ojcu przejął syn, Arnold Fibiger I, który urodził się w Kaliszu w 1847 r.

W 1898 r. Arnold Fibiger I przeniósł swoją wytwórnię na ul. Szewską (dzisiejsza ul. Chopina). Przedsiębiorstwo prowadzili kolejni członkowie rodziny: Gustaw Fibiger II (syn Arnolda) i jego syn Arnold Fibiger III, który był ostatnim właścicielem Fabryki Fortepianów i Pianin "Arnold Fibiger". Po upaństwowieniu w 1947 r. zakład przyjął nazwę Fabryka Fortepianów i Pianin "Calisia".

Choć Fibigerowie mieli korzenie austriacko-niemieckie to - jak podkreślono w uchwale - "na stałe wrośli w Polskę i Kalisz".

"Byli prawdziwymi patriotami. Gustaw Arnold Fibiger III, ostatni z właścicieli fabryki, był żołnierzem 25 Pułku Artylerii w Kaliszu. Brał udział w walkach pod Łęczycą, Kutnem, Młodzieszynem. W bitwie nad Bzurą został ranny w głowę. Po dostaniu się do niewoli przeszedł obóz jeniecki w Woldenbergu, gdzie mimo wielu prób skłonienia go do podpisania volkslisty odmówił, skazując się tym samym na szykany. W styczniu 1945 roku Gustaw III stracił siostrę Elwirę, bestialsko zamordowaną przez hitlerowców w grupie 56 osób w lesie skarszewskim, za działalność w ruchu oporu, a cztery dni później zginęła ich matka Wanda Fibiger" – przypomina uchwała.

Gustaw Arnold Fibiger III w uznaniu zasług na polach walki otrzymał Krzyż Walecznych. Po wojnie, mimo nacjonalizacji fabryki, pracował w niej do emerytury. Dzięki niemu w 1950 r. "Calisia" wyprodukowała 136 pianin, by rok później podwoić tę liczbę. Z 269 pianin wykonanych w 1951 roku 150 trafiło na eksport do Szwecji, Finlandii i Norwegii.

W 1953 r. Gustaw Fibiger III rozpoczął pracę nad konstrukcją nowego modelu wielkiego fortepianu koncertowego M-280, za który został odznaczony w 1956 r. Złotym Krzyżem Zasługi przez Ministerstwo Kultury i Sztuki.

W Kaliszu działa kilkadziesiąt firm zajmujących się renowacją, budową, konstruowaniem fortepianów i pianin, znanych, cenionych w świecie. Nadal funkcjonuje Technikum Budowy Fortepianów im. Gustawa Arnolda Fibigera obecnie w ramach Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2. To jedyna szkoła w Polsce, a zarazem jedna z trzech, jakie istnieją na świecie, przygotowująca profesjonalnych stroicieli i korektorów instrumentów klawiszowych.

W Kaliszu są dwa oryginalne fortepiany Arnold Fibiger; jeden znajduje się w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego, drugi, przeznaczony do renowacji. Inne modele fortepianów, pianin produkowanych w Fabryce Fortepianów i Pianin Arnold Fibiger można obejrzeć w Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku.

Z okazji Roku Fibigerów w Kaliszu zaplanowano wiele wydarzeń: muzyczne, wystawy, prelekcje i warsztaty. Powstanie też film dokumentalny w reżyserii Judyty Fibiger opowiadający o znamienitych obywatelach miasta Kalisza oraz promujący Kalisz. (PAP)

Autorka: Ewa Bąkowska

bak/ dki/