Była to odpowiedź na zarzuty ze strony partii Borisowa, że Radew nie ustosunkował się do skandali szpiegowskich.

"Wszystkie zarzuty, które mnożą się w ostatnich dniach, przemawiają o niezrozumieniu i są oczywistą manipulacją faktów. Wyraziłem klarownie swoje stanowisko wobec Rosji – gdy chodzi o bezpieczeństwo narodowe, nie może być żadnych kompromisów. Należy ścigać każdą ingerencję w nasze bezpieczeństwo narodowe" – stwierdził Radew.

Prezydent wymienił szereg elementów polityki Borisowa, przemawiających o świadomym dopuszczeniu wrogiej działalności przedstawicieli Rosji w Bułgarii i nie podjęciu prób jej uniemożliwienia.

"Co mamy więcej do powiedzenia (o polityce Borisowa – PAP) skoro dopuszczono, by rosyjscy agenci truli bułgarskich obywateli i wysadzali w powietrze magazyny wojskowe, jak twierdzą prokuratura i kontrwywiad". "Spowodowano ogromne szkody dla bezpieczeństwa narodowego, ponieważ nie kontrolowano w wystarczającym stopniu dostępu do tajnej informacji, pięciu obywateli bułgarskich było zatrzymanych za szpiegostwo. Służby specjalne są bezpośrednio podporządkowane rządowi, one są odpowiedzialne za dostęp do takiej informacji” - mówił prezydent.

Radew nawiązał do skandalu z próbą otrucia biznesmena branży zbrojeniowej Emiliana Gebrewa w 2015 r. i serii wybuchów w zakładach zbrojeniowych w 2011-2020 r. W sprawie Gerbera dochodzenie było dwukrotnie zawieszane, trzem rosyjskim obywatelom, domniemanym pracownikom wywiadu wojskowego postawiono zaocznie zarzuty, lecz w 2020 r. prokuratura poinformowała, że nie może prowadzić działać ze względu na ich nieobecność w kraju. Analogiczna jest sytuacja z wybuchami w magazynach wojskowych, o których informacje dochodziły głównie za pośrednictwem brytyjskiego portalu śledczego Bellingcat.

Radew zarzucił Borisowowi również nadwerężenie interesów Bułgarii w dziedzinie energetyki. "Zapłacono ogromną cenę za Turecki Potok, pozbawiając Bułgarię znacznych przychodów z tranzytu gazu przez Transbałkański Gazociąg, zezwolono Gazpromowi zawładnąć wszystkimi punktami wejściowymi i wyjściowymi gazociągów, przechodzącymi przez bułgarskie terytorium. Bułgaria zapłaciła ogromne odszkodowania Rosji za reaktory elektrowni w Belene, która nie powstała. W tej sytuacji zarzucać komuś innemu uległość wobec Rosji jest szczytem bezczelności" – stwierdził głowa państwa.

W sprawie gazociągów Radew miał na uwadze cenę w wys. 1,5 mld euro za budowę 470-kilometrowego przedłużenia gazociągu Turecki Potok od granicy z Turcją do granicy z Serbią, co umożliwiło dostawę rosyjskiego gazu do Europy środkowej. Inwestycję zrealizowano kosztem strony bułgarskiej. Jednocześnie przekierowanie tranzytu 15 mld m 3 gazu dla Turcji od transbałkańskiego gazociągu, przebiegającego przez Ukrainę, Rumunię i Bułgarię do gazociągu Turecki Potok pod Morzem Czarnym pozbawiło Bułgarię prawie 500 mln dolarów przychodów rocznie. Gazprom przy tym pozostaje głównym dostawcą gazu ziemnego dla Bułgarii, gdyż budowa interkonektora, który umożliwiłby dostawy azerskiego i śródziemnomorskiego gazu, jest znacznie opóźniona.

Nawiązując do reaktorów atomowych dla niezrealizowanej drugiej elektrowni atomowej w Belene nad Dunajem, Radew miał na uwadze fakt, że Bułgaria nie potrafiła obronić swoich interesy przed trybunałem arbitrażowym w Paryżu i musiała zapłacić Rosji 630 mln euro za zamówione reaktory, które od lat stoją nieużywane w magazynach w Belene. (PAP)

Ewgenia Manołowa

man/ zm/