Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-06-06, godz. 14:48 W CUP popłynął opolski miód. Jest dobry i słodki [ZDJĘCIA] Pszczoły 'mieszkające' na dachu Centrum Usług Publicznych nie próżnowały i ponownie wyprodukowały mnóstwo miodu. Za nami drugie miodobranie w ekologicznej… » więcej 2024-06-06, godz. 14:47 Są pieniądze na nowe ścieżki rowerowe. Opole ma już plan Ponad 8 milionów złotych - tyle pieniędzy łącznie otrzyma Aglomeracja Opolska, a dokładniej wchodzące w jej skład Opole i gmina Turawa na budowę i remont… » więcej 2024-06-06, godz. 14:07 MDK na osiedlu AK w Opolu przejdzie pełny remont Są pieniądze, będzie remont. Filia Młodzieżowego Domu Kultury na osiedlu AK w Opolu zmieni się nie do poznania. Powstanie tam amfiteatr w plenerze, sala… » więcej 2024-06-06, godz. 12:45 Miał 4 promile i prowadził samochód. Złamał też sądowy zakaz 45-letniego mężczyznę zatrzymali dzielnicowi z Kietrza podczas patrolu w tym mieście. Ich podejrzenia wzbudził sposób jazdy kierującego audi. » więcej 2024-06-06, godz. 12:15 "Bezpieczeństwo osobiste człowieka powinno być w centrum uwagi PE". Andrzej Buła w Radiu Opole - To są wybory o kontynuacji możliwości wykorzystywania ogromnych unijnych transz - ocenił w Porannej Rozmowie Radia Opole marszałek województwa i kandydat… » więcej 2024-06-06, godz. 12:04 Jubileuszowa wystawa rękodzieła weekendową atrakcją Prudnika 220 rękodzielników prezentować będzie swoje wyroby w Prudniku. W piątek (7.06) rusza 25. Wystawa Twórców Ludowych i Rzemiosła Artystycznego Pogranicza… » więcej 2024-06-05, godz. 19:30 "Nasze prawo i obowiązek". Opolanie o głosowaniu w wyborach do Europarlamentu Wybory do Parlamentu Europejskiego już w niedzielę (9.06). Lokale wyborcze zostaną otwarte o godzinie 7:00. Mieszkańcy Opolszczyzny i województwa dolnośląskiego… » więcej 2024-06-05, godz. 19:21 Zawiadomienie NIK do prokuratury ws. sportowych dotacji byłego ministra. Kamil Bortniczuk odpiera zarzuty - To są absurdalne zarzuty w każdej warstwie - powiedział Radiu Opole Kamil Bortniczuk na konferencji przedwyborczej do parlamentu europejskiego w Kędzierzynie-Koźlu… » więcej 2024-06-05, godz. 19:11 Na ratunek Odrze. Umowa wędkarzy z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska Odbudowa ekosystemu i różnorodności biologicznej rzeki Odry - to umowa podpisana pomiędzy Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska a Polskim Związkiem Wędkarskim… » więcej 2024-06-05, godz. 16:21 Opolszczyzna zyskała 6 nowych polskich obywateli 6 obywateli Ukrainy otrzymało polskie obywatelstwo z rąk wicewojewody opolskiego. Uroczystość wręczenia aktów nabycia obywatelstwa zorganizowano w urzędzie… » więcej
2345678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »