- Ponieważ ta historia się powtarza, to wydaje mi się, że przyszedł czas, aby bardzo mocno artykułować niektóre postulaty, które są znane od lat, przy samej Białej Głuchołaskiej, ale także innych rzekach, przez których koryta przelała się nieprawdopodobna ilość wody podczas ostatniego zalewu. Nie ma tam już łąk, nie ma już ziołoroślin. Są najczęściej pola, te pola są uprawne i także nie tak, jak wcześniej, kiedy występowały na przykład bardzo mocno zachwaszczone uprawy okopowe. Dzisiaj mamy tam uprawę bardzo często właśnie kukurydzy albo innych, tak zwanych nowoczesnych, bardzo intensywnie odchwaszczonych upraw - zauważa prof. Arkadiusz Nowak.

- Jako botanik muszę powiedzieć, że im jest wyższe pokrycie gruntu, terenu szatą roślinną, tym mniej dotkliwe także dla gospodarki człowieka są fale powodziowe. Dlaczego? Dlatego, że po prostu tak jakby geowłókniną czy jakąś warstwą przeplątaną i w strefie korzeniowej, ale też tych łodyg, które są na powierzchni, które my widzimy, ta warstwa sieci roślinnej chroni glebę, czyli ona jakby spina tę glebę, tworzy warstwę ochronną co zapobiega wypłukiwaniu, a po drugie siła rzeki, prędkość spływu jest mniejsza - tłumaczy botanik.

- Jeżeli mamy las dobrze wykształcony, w przypadku Gór Opawskich to jest buczyna, to są z reguły dwie, trzy warstwy drzew, podrost, warstwa zielna, czasami jeszcze jakieś ziołorośla, warstwa mszysta... Jeżeli na taki ekosystem eksperymentalnie polejemy wodę z konewki albo spadnie wielki deszcz, to spływ powierzchniowy jest zbuforowany, on jest zretencjonowany, jest zatrzymany, prędkość tego spływu i wielkość tego spływu jest znacznie niższa niż w tym samym miejscu, jeśli zastąpimy ten ekosystem leśny "plantacją desek" złożoną tylko i wyłącznie ze świerków, które mają jedną warstwę, nie mają podrostu, nie mają podszytu, najczęściej mają w dnie lasu tylko igliwie - zauważa prof. Arkadiusz Nowak.

- Nie chcę tu powiedzieć, że oczywiście gospodarka leśna jest zła, ani też nie chcę powiedzieć, że gospodarka rolna jest zła. Nie, po prostu szukamy środków, pieniędzy, mamy takie potrzeby społeczne, racjonalizujemy, tylko że niestety to jest trochę racjonalizowanie na kredyt, kiedyś prędzej czy później w momencie kiedy ta retencja ekosystemowa będzie coraz niższa, kiedy uprawy czy nasze zasoby na terenie, które odebraliśmy jednak rzeką, czyli w korytach, dolinach, te zasoby nasze te inwestycje będą wyższe, prędzej czy później skończy się znowu kolejnym niszczącym, tragicznym, kosztownym zalewem powodziowym

- Nie mówię, że niepotrzebne są wały, oczywiście w wielu miejscach one są potrzebne, nie mówię, że niepotrzebne są zbiorniki wodne, wręcz przeciwnie - uważam, że w szczególności suche są niezwykle potrzebne, natomiast oprócz tego zastanówmy się także nad czymś, co jest tanie, mało spektakularne, ale bardzo potrzebne z punktu widzenia bioróżnorodności i z punktu widzenia właśnie zmniejszenia uderzenia fali powodziowej - podkreśla prof. Nowak.

Co można zrobić? Renaturalizacja! Zaproponował prof. Arkadiusz Nowak.

- Jeżeli jest taka możliwość, są nieużytki, są jakieś stare uprawy, są uprawy, które leżą odłogiem, to znaczy grunty, które leżą odłogiem, renaturalizujmy, czyli odtwórzmy lasy łęgowe, zarośla łęgowe, odtwórzmy łąki i pastwiska, jak najbardziej naturalne, chociaż one są seminaturalnymi zbiorowiskami, to jakby z perspektywy ornego pola, jednak są prawie, że naturalne - zauważa botanik.

- Założenie łąki czy traworośla lub ziołorośla przy rzece na żyznej ziemi, gdzie jest wilgoć, to jest rok, to nie są lata. Oczywiście, jeżeli będziemy mówili o lasach, czy zaroślach, to zarośla wierzbowe, łęgi wierzbowe, to jest na pewno 5, 10, 15 lat. Las łęgowy to jest oczywiście 40, 60 lat, aby miał swoją strukturę, funkcję i kompozycję. W każdym przypadku trzeba potraktować sprawę indywidualnie - mówi botanik.

Profesor zauważa, że powinno się dokonać szczegółowej analizy terenu całej zlewni i przeliczyć o ile fala powodziowa byłaby niższa, gdybyśmy mieli zrenaturalizowane te wszystkie ekosystemy, które da się zrenaturyzować.

- Ja nawet już taką zrobiłem próbę rozmów z Funduszem Ochrony Środowiska w Opolu, żeby zrobić eksperymenty polegające na założeniu takich specjalnych pudeł, które pokazują, jaki jest wpływ powierzchniowy w dwóch porównywanych ekosystemach, czyli właśnie tego lasu bukowego z pełną strukturą i kompozycją tego świerkowego boru, który tak naprawdę jest "plantacją desek", to samo w ziołoślach, to samo w uprawach okopowych, uprawach kukurydzy na łąkach, na pastwiskach i tak dalej i tak dalej - mówi profesor.

- Przypomnę, że kukurydza to nie jest nasz gatunek, to jest gatunek amerykański - zauważa profesor.