Radio Opole » Ładna historia! » Ładna historia! » Eksplozja kotła
2022-11-22, 12:45 Autor: Bolesław Bezeg

Eksplozja kotła

Dziś przypada 75 rocznica katastrofy kolejowej, jaka miała miejsce w Szumiradzie niedaleko Kluczborka. Doszło tam do wybuchu kotła parowego w tzw. parowozie. W efekcie eksplozji na miejscu zginęła dwuosobowa załoga lokomotywy.
Ładna Historia 22 listopada 2022 r.
Wybuchy kotłów w parowozach nie były zdarzeniami szczególnie rzadkimi. W latach 1945 – 1984 w Polsce miało miejsce 16 takich przypadków. Nic nie zapowiadało nieszczęścia gdy 22 listopada 1947 roku pociąg o numerze 9741 wyruszał z Fosowskich na swoją codzienną trasę do Kluczborka.

Dwuosobowa załoga parowozu Ty-2-361 składała się z doświadczonych kolejarzy, na co dzień stacjonujących w lokomotywowni w Ostrowie Wielkopolskim. Z Kluczborka mieli wyruszyć właśnie w trasę do macierzystej stacji. Tymczasem w okolicach stacji Szumirad położonej obok wsi Chudoba doszło do tragicznego w skutkach przeoczenia.

Prawdopodobnie rutyna sprawiła, że pomocnik maszynisty, ani sam maszynista nie zwrócili uwagi na dramatycznie niski poziom wody w kotle parowozu. A przecież obserwacja poziomu lustra wody w kotle na wodowskazie była jednym z najważniejszych obowiązków drużyny parowozu, miało to zapewnić utrzymywanie optymalnego ciśnienia pary wodnej w instalacji napędowej parowozu.

Od optymalnego poziomu wody w kotle zależała zarówno moc maszyny, ekonomiczność pracy kotła, a przede wszystkim bezpieczeństwo obsługi.

Niestety, tym razem doświadczeni kolejarze się zagapili. Być może coś na zewnątrz odwróciło ich uwagę i nie uzupełnili w kotle wody, której przecież mieli spory zapas w specjalnym zbiorniku nad kotłem. Poziom lustra wody w kotle powinien utrzymywać się w granicy 10 cm od górnej części skrzyni ogniowej – mówi instrukcja obsługi parowozu.

Gdy górna ścianka paleniska wynurzy się z wody wypadki zaczynają biec błyskawicznie.
W protokołach komisji badającej wypadek zapisano, że prawdopodobnie w efekcie przeoczenia doszło do wyczerpania się wody w kotle, w którym przy niskim stanie wody odsłaniał się szczyt skrzyni ogniowej przystosowanej do pracy w pełnym zanurzeniu w pełniącej funkcję chłodzącą ściany paleniska wodzie.

W efekcie pozostała w kotle woda zmieniła się w parę, a ponieważ ciepło właściwe pary wodnej jest prawie dwa razy mniejsze niż wody czyli do ogrzania tej samej ilości pary potrzeba dwa razy mniej energii niż jest potrzebne do ogrzania do tej samej temperatury wody w stanie ciekłym, nastąpił szybszy niż przewidywała konstrukcja kotła wzrost temperatury i ciśnienia.

Para wytworzona w ilościach znacznie większych, niż były w stanie w stanie oddać do atmosfery zawory bezpieczeństwa rozsadziła kocioł. Części kabiny i fragmenty kotła znajdowano w odległości do 2 km od miejsca wybuchu.

Po II wojnie światowej miało w Polsce miejsce 16 przypadków wybuchu kotła parowozu i wszystkie miały tę samą przyczynę czyli zbyt niski poziom wody w kotle, do czego doprowadziła nieuwaga maszynisty. Na Opolszczyźnie podobny wypadek miał miejsce na trasie z Opola do Ozimka w roku 1949.

Ostatni taki przypadek miał miejsce w roku 1984 w okolicach Lwówka Śląskiego. Wkrótce parowozy całkowicie zniknęły z polskich tras kolejowych. Dziś można je zobaczyć w akcji tylko w specjalne okazje, gdy wyruszają na trasy pociągi retro, w których główną atrakcją są właśnie buchające parą i dymem stare parowozy.

Zobacz także

2022-12-23, godz. 12:45 Prekursor archeologii 624 lata temu - 23 grudnia 1398 roku zmarł książę Ludwik I brzeski, władca który zasłynął przeprowadzeniem pierwszych na świecie badań archeologicz… » więcej 2022-12-22, godz. 12:45 Pierwszy teolog Dziś przypada 624 rocznica śmierci tytularnego księcia niemodlińskiego i strzeleckiego Henryka II. » więcej 2022-12-21, godz. 12:45 Niedoszły cichociemny 102 lat temu – 21 grudnia 1920 roku w Lewinie Brzeskim urodził się wybitny polski metalurg i niedoszły cichociemny Alojzy Józekowski. » więcej 2022-12-20, godz. 12:45 Patron spowiedników 445 lat temu, 20 grudnia 1576 roku w Skoczowie urodził się jeden z najbardziej znanych śląskich duchownych i świętych Jan Sarkander, patron dobrej spowi… » więcej 2022-12-19, godz. 12:45 Komisarz Ręgorowicz Dziś przypada 52 rocznica śmierci wybitnego polskiego działacza i naukowca, przez pewien czas szefa Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Opolu Ludwika Ręgo… » więcej 2022-12-16, godz. 12:45 Pierwsza śląska 282 lata temu 16 grudnia 1740 roku wojska pruskie wkroczyły na Śląsk rozpoczynając pierwszą z trzech tzw. wojen śląskich. » więcej 2022-12-15, godz. 12:45 Architekt samouk 290 lat temu 15 grudnia 1732 roku w Kamiennej Górze urodził się wybitny niemiecki i śląski architekt i budowniczy Carl Langhans. » więcej 2022-12-14, godz. 12:45 Bomby na Opolszczyznę 78 lat temu - w grudniu 1944 roku miały miejsce ostatnie naloty alianckie na Opolszczyznę. » więcej 2022-12-13, godz. 12:45 Wybitny kapista 50 lat temu - 13 grudnia 1972 roku w Warszawie zmarł urodzony we Wróblinie koło Głogówka wybitny polski malarz Jan Cybis. » więcej 2022-12-12, godz. 12:45 Górnośląska Republika Rad 102 lata temu - 12 grudnia 1920 roku zjazd Komunistycznej Partii Górnego Śląska obradując w Chorzowie podjął uchwałę o konieczności walki o ustanowienie… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »