Radio Opole » Dobrze być w formie
2023-06-30, 07:00 Autor: Czechowicz Katarzyna / PAP

Polka w „Science” o nocnym zanieczyszczeniu światłem sztucznym

San Diego oświetlone nocą, zdjęcie poglądowe.[fot. elements.envato.com]
San Diego oświetlone nocą, zdjęcie poglądowe.[fot. elements.envato.com]
Nadmierna ekspozycja na światło w nocy może nie tylko powodować problemy ze snem, ale także zwiększać ryzyko wystąpienia chorób takich jak: nadciśnienie, otyłość, depresja, cukrzyca czy nawet nowotwory. Pracę na ten temat opublikowała w „Science” polska badaczka z Gdańska, kierująca międzynarodowym zespołem naukowców.
Dr inż. arch. Karolina Zielińska-Dąbkowska z Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej jest główną autorką artykułu na temat wpływu nocnego zanieczyszczenia światłem sztucznym na zdrowie ludzi. Do udział w badaniu zaprosiła ekspertów z Europy i Stanów Zjednoczonych: m.in. z Harvard Medical School, Medical University of Vienna i Thomas Jefferson University.

Termin zanieczyszczenie światłem utrwalił się w nauce jako suma wszystkich negatywnych skutków nadmiernej nocnej ekspozycji na światło dla środowiska i dla człowieka. Zlikwidowanie nocnego oświetlenia, np. zabytków, wprowadzone w niektórych miastach w wyniku kryzysu energetycznego, naukowcy postrzegają jako krok we właściwym kierunku. Jednak środki ochronne można podjąć także we własnych czterech ścianach, np. zamiast silnego światła z dużą zawartości niebieskiej barwy, stosować ciepłe, bursztynowe źródła oświetlenia.

Badanie polegało na syntezie i analizie prac naukowych z ostatnich lat dotyczących wpływu nocnego zanieczyszczenia światłem sztucznym na zdrowie publiczne. Autorzy przedstawili w nim aktualny stan wiedzy, wskazali obszary krytyczne dla przyszłych badań i zwrócili uwagę na podejmowane ostatnio w tym zakresie kroki polityczne, odwołując się m.in. do skutków kryzysu energetycznego. Przedstawili także swoje propozycje naprawcze, w tym rekomendacje ograniczania i lepszego zarządzania oświetleniem na terenach miejskich.

"Przeprowadzone dotychczas badania pokazują, że nadmierna ekspozycja człowieka na światło w nocy może zakłócać rytm okołodobowy, w tym fizjologię, ograniczając wydzielanie melatoniny i zaburzać sen - mówi dr inż. Karolina Zielińska-Dąbkowska, cytowana na stronie internetowej uczelni. - Pojawia się też coraz więcej prac wskazujących na to, że może także zwiększać ryzyko występowania przewlekłych chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie, otyłość, depresja i wiele innych".
Wiele funkcji naszego organizmu, w tym produkcja hormonów, regulowanych jest i dyktowanych przez następujące po sobie pory dnia i nocy. Zbyt duża ilość sztucznego światła w czasie, kiedy powinny panować ciemności, upośledza ten naturalny rytm, a co za tym idzie także pracę układu hormonalnego.

Zaburzone zostaje np. wydzielanie melatoniny - hormonu ułatwiającego zasypianie, stąd problemy ze snem i przewlekłe zmęczenie.

Ekspozycja na światło w nocy obciąża także układ wzrokowy, bowiem nawet te bodźce wzrokowe, które pozostają niezauważone przez śpiących, mogą uruchamiać procesy, które zakłócają kluczowe mechanizmy naprawcze w naszym ciele.

Rozwój chorób układu krążenia i nowotworów również może się wiązać z narażeniem na sztuczne światło w czasie nocy. Istnieją dowody na zwiększone ryzyko zachorowania na raka u osób, które regularnie pracują w nocy.

Ekspozycja, o której mowa, osłabia także układ odpornościowy i jest uważana za czynnik ryzyka cukrzycy typu 2, wysokiego ciśnienia krwi, otyłości i depresji.

"Badania nad skutkami ekspozycji na światło w nocy przedstawiają niepokojący obraz – mówi współautorka omawianego badania, dr Eva Schernhammer z Wiednia. - W związku z tym narastającym problemem pilnie opowiadamy się za dalszymi badaniami naukowymi, które obejmą np. analizę indywidualnej ekspozycji na światło dochodzące z zewnątrz do pomieszczeń". Jej zdaniem dogłębne zrozumienie tego problemu jest niezbędne, by sformułować wiarygodne zalecenia dotyczące stosowania oświetlenia zewnętrznego w nocy i przekonać polityków do działań na rzecz zmniejszenia zanieczyszczenia światłem.

"Naukowcy coraz poważniej podchodzą do tego tematu, ale - jak sygnalizujemy w artykule - potrzebne są dodatkowe badania środowiskowe, na podstawie których można byłoby opracowywać metody prewencji i zarządzania zanieczyszczeniem światłem sztucznym, a także tworzyć wytyczne dla projektantów oraz producentów opraw i źródeł światła, aby takie oświetlenie było zdrowsze i bezpieczniejsze" - dodaje dr inż. Zielińska-Dąbkowska.
Jak podkreśla naukowczyni, publikacja na temat nocnego zanieczyszczenia światłem w tak prestiżowym czasopiśmie jak "Science" (https://doi.org/10.1126/science.adg5277) pokazuje wyraźnie, że publiczna dyskusja na temat tego zagadnienia wchodzi na nowy poziom. Widać to zresztą w rosnącej liczbie artykułów w ostatnich pięciu latach oraz we wzroście świadomości społeczeństwa.

"Publikacja w ’Science’ i moje dwa wcześniejsze artykuły na ten temat w czasopiśmie ’Nature’ są o tyle ważne, że pokazują potrzebę i wartość badań interdyscyplinarnych, a także to, że praktycy-architekci mogą mieć coś ważnego do powiedzenia na forum międzynarodowym" – podsumowuje autorka badania.

Katarzyna Czechowicz (naukawpolsce.pl)

Dobrze być w formie

2023-06-27, godz. 07:00 Centrum rehabilitacji Repty przenosi pacjentów do wirtualnej rzeczywistości Psycholodzy z Górnośląskim Centrum Rehabilitacji Repty wykorzystują wirtualną rzeczywistość w terapii pacjentów. Przenoszą ich do nierealnego ogrodu… » więcej 2023-06-26, godz. 07:00 Otoczenie sprzyjające spacerom wspiera życie społeczne Mieszkanie w miejscu przyjaznym dla pieszych pomaga w nawiązywaniu kontaktów z innymi i scala miejscowe społeczności. To z kolei ma kolosalne znaczenie dla… » więcej 2023-06-23, godz. 07:00 Profilaktyka najważniejsza w utrzymaniu dobrego zdrowia Lekarze specjaliści z różnych dziedzin medycyny podkreślają, że w utrzymaniu dobrego zdrowia i długiego życia najważniejsza jest profilaktyka, w tym szczepienia… » więcej 2023-06-22, godz. 07:00 Wirusolog: COVID-19 może negatywnie wpływać na męską płodność COVID-19 może negatywnie wpływać na męską płodność, bo po tej chorobie zdarza się, że liczebność plemników zmniejsza się nawet o 53 proc., co sugeruje… » więcej 2023-06-21, godz. 07:00 Dieta dla seniora. Warzywa o działaniu przeciwzapalnym, kardioprotekcyjnym, wzmacniającym kości i odporność Dobrze zbilansowana dieta jest ważna dla zachowania zdrowia w miarę postępowania procesu starzenia. Dzięki prawidłowemu odżywianiu łatwiej jest utrzymać… » więcej 2023-06-20, godz. 07:00 Rośnie liczba zachorowań na nowotwory – jak odwrócić ten trend? Wyspecjalizowane i dostępne ośrodki leczenia, kompleksowe diagnozy, przeciwdziałanie niedożywieniu pacjentów - tylko w ten sposób, zdaniem lekarzy, możemy… » więcej 2023-06-19, godz. 17:08 Wpływ ćwiczeń na rozwój cukrzycy u niektórych osób jest ważniejszy niż wpływ ryzyka genetycznego Regularna aktywność fizyczna może pomóc w powstrzymaniu wystąpienia cukrzycy typu 2 nawet u osób z wysokim ryzykiem genetycznym rozwoju tej choroby. Naukowcy… » więcej 2023-06-16, godz. 07:00 Uzależnienie od alkoholu w okresie dojrzewania ma związek z późniejszym ryzykiem depresji Uzależnienie od alkoholu w okresie dojrzewania (ale nie sama konsumpcja) ma związek z późniejszym ryzykiem depresji - informuje pismo „Lancet Psychiatry… » więcej 2023-06-15, godz. 08:00 Badacze odkryli w jelitach stulatków specyficzną kombinację bakterii i wirusów. Badając japońskich stulatków, naukowcy odkryli w ich jelitach specyficzne bakterie i wirusy. Dzięki stworzonej mapie tych mikrobów szukają sposobu wydłużania… » więcej 2023-06-14, godz. 07:00 Pierwszy smartfon – im później, tym lepiej dla samopoczucia Im późniejszy wiek, w którym młoda osoba po raz pierwszy dostała telefon lub tablet, tym lepsze samopoczucie psychiczne ma jako dorosły - wynika z raportu… » więcej
34353637383940
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »