Fragment wypowiedzi dostępny na: https://wideo.pap.pl/videos/74744/

Joński w czwartek w Studiu PAP pytany był m.in. o to, czy zapowiedź szefowej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen odnośnie konieczności zmiany traktatów UE oznacza, że w najbliższej kadencji możliwe jest ograniczenie prawa weta i zniesienie zasady jednomyślności podczas głosowań.

"Nie wydaje mi się. Uważam, że siłą Unii Europejskiej jest to, żeby przekonywać siebie nawzajem tak długo, żeby była jednomyślność. Poprzednia kadencja Parlamentu Europejskiego miała kilka takich zakrętów, chociażby w przypadku pomocy dla Ukrainy, gdy Węgry mówiły nie. Jednak mimo wszystko po długich miesiącach konsultacji, rozmów i nakłaniania (premier Węgier Viktor) Orban zmienił zdanie" - powiedział.

Europoseł stwierdził, że jednomyślność jest właśnie siłą i symbolem UE, w której partnerzy muszą się przekonywać, by wypracować kompromis. Dodał, że można na ten temat dyskutować gdyż "zarówno świat jak i Unia się zmienia", jednak osobiście nie jest zwolennikiem likwidacji zasady jednomyślności.

W listopadzie 2023 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję zawierającą propozycję rezygnacji z zasady jednomyślności w głosowaniach w Radzie UE w 65 obszarach i przeniesienia kompetencji z poziomu państw członkowskich na poziom UE m.in. poprzez utworzenie dwóch nowych kompetencji wyłącznych UE - w zakresie ochrony środowiska oraz bioróżnorodności (art.3 TFUE) - oraz znaczne rozszerzenie kompetencji współdzielonych (art.4), które obejmowałyby osiem nowych obszarów: politykę zagraniczną i bezpieczeństwa, ochronę granic, leśnictwo, zdrowie publiczne, obronę cywilną, przemysł i edukację.

W przedstawionej pod koniec kwietnia w Sejmie informacji o założeniach polskiej polityki zagranicznej w 2024 r. szef MSZ Radosław Sikorski powiedział m.in. że UE "powinna adekwatnie reagować na pojawiające się kryzysy, dlatego Polska będzie wspierać realistyczną reformę Unii, która przyczyni się do zwiększenia jej konkurencyjności i potęgi", ale "nie jesteśmy przekonani, że niezbędna jest do tego zmiana traktatów". Nie można jednak wykluczyć - zaznaczył - że część państw członkowskich uzależni od niej zgodę na dokończenie rozszerzenia.

Sikorski stwierdził, że Polska stanie wtedy przed dylematem "czy zgodzić się na reformę traktatową, w której być może będziemy musieli zawrzeć kompromisy, czy zamknąć drogę do członkostwa naszym wschodnim i południowym sąsiadom, których akcesja jest dla nas korzystna".

Rozmawiał Adrian Kowarzyk (PAP)

Cała rozmowa dostępna pod adresem: https://www.pap.pl/aktualnosci/dariusz-jonski-pierwszy-raz-w-historii-prokuratura-zlozy-wniosek-o-uchylenie-immunitetu oraz https://wideo.pap.pl/videos/74742/.

amk/ itm/ lm/