W niedzielę Joe Biden ogłosił rezygnację z ubiegania się o drugą kadencję prezydenta USA. Oświadczył też, że popiera potencjalną kandydaturę swojej wiceprezydent Kamali Harris. Nowy kandydat Demokratów wyłoniony zostanie podczas konwencji krajowej partii.

Prof. Szklarski ocenił, że nominacja dla Harris "jest w sumie pewna", ze względu m.in. na krótki czas, jaki został Demokratom na dokonanie wyboru, kwestie finansowe oraz politykę ciągłości, którą może reprezentować obecna wiceprezydent.

"Dziś nie sposób powiedzieć, czy Harris ma realną szansę wgrać z Trumpem. Dowiemy się tego, jak opadnie z niej aura nowej kandydatury i - przede wszystkim - gdy zostanie ona formalnie wskazana przez Demokratów. Dotąd przypadała jej nieco smutna rola osoby, która wręcz nie może być zbyt wyrazista, by nie przyćmić samego prezydenta" - ocenił. Podkreślił, że zatem, by ocenić to, jaką osobą jest Harris, trzeba sięgnąć do jej senackiej i stanowej kariery. "Wówczas nie była to tak niewyrazista postać" - podkreślił.

Zauważył, że trudno mówić obecnie o szoku związanym z rezygnacją Bidena, jako, że różne środowiska związane z Demokratami naciskały na nią już od jakiegoś czasu. Wyraził jednocześnie zdziwienie stylem, w jakim Joe Biden ogłosił swoją decyzję. "Nie było to, jak można było się spodziewać, wystąpienie telewizyjne, a oświadczenie. Wyglądała to tak, jakby otoczenie prezydenta USA wykorzystało jego moment słabości i skłoniło go do jego podpisania" - powiedział.

Według niego teraz podstawowym zadaniem dla Harris jest "tzw. utrzymanie bazy - czyli uspokojenie dotychczasowych wyborców Demokratów - oraz poszerzenie tej bazy o wyborców młodych, zniechęconych wiekiem Bidena, czarnych mężczyzn, którzy też niechętnie patrzyli na Bidena, Latynosów". "I pod tym względem Harris jest właściwą osobą, ma szansę się do nich przebić. Jej niewątpliwe atuty w prezydenckim wyścigu to też jej płeć i kolor skóry" - stwierdził ekspert.

Kolejny jej atut to wiek. "Demokraci muszą jednak uważać na nagłą zmianę retoryki - z mówienia, że ten wiek nie ma znaczenia i liczy się tylko doświadczenie i intelektualne możliwości nie mogą przejść nagle do narracji, że młodszy wiek Harris jest tym, co daje jej przewagę. Muszą ten argument wprowadzać stopniowo i z wyczuciem" - zaznaczył Szklarski.

Podkreślił, że teraz Demokraci muszą przystąpić do szybkiego przeorganizowania haseł wyborczych oraz "przeszukania archiwów" tak, by znaleźć wśród ostatnich aktywności Harris znaczącą inicjatywę, o której można powiedzieć, że się udała, a wiceprezydent miała w niej znaczący wkład.

"Nie będzie to zadanie proste, bo Joe Biden dotychczas marginalizował ją, delegując do zadań z natury raczej niemożliwych, jak powstrzymanie lub zmniejszenie fali migracji zmierzającej na granicę. To się nie udało i jest to słaby punkt, w który na pewno będą uderzać Republikanie, przypisywać jej kryzys i nazywać nieudolną" - uważa Szklarski.

Według niego, równoważyć ten problem będzie płeć Harris, co jest sprawą o tyle ważną, bo obecna wiceprezydent "jest silnie utożsamiana ze sprawami kobiet i prawem do aborcji, prawa do zarządzania przez kobiety własnym ciałem, co jest istotne ze względu na rozstrzygnięcie, które unieważniło kompromis aborcyjny z 1973 r. (orzeczenie Sądu Najwyższego w sprawie Roe vs. Wade, gwarantujące konstytucyjne uprawnienia do aborcji- PAP)". "A badanie pokazują, że wyborcy nie są w tej sprawie tak radykalni jak część elit republikańskich" - zauważył.

Szklarski podkreślił, że Biden, jako katolik, reprezentował o wiele ostrożniejsze niż Harris podejście i był mniej przekonujący dla zwolenników liberalizacji prawa aborcyjnego.

"Po drugie, jedna z największych grup osób niezdecydowanych na kogo głosować w USA to kobiety z przedmieść, w większości dość silnie zorientowane na prawa kobiet w ogóle. Tu Kamala Harris lepiej będzie służyć Demokratom, niż Biden, który w tej sprawie miał trudności z przekazaniem jednoznacznego komunikatu. Ona jest tu bardziej wiarygodna, stanowi też element zmiany, jakąś nowość " - zaznaczył.

Zdaniem eksperta działania Harris na arenie międzynarodowej nie mają dla amerykańskiego wyborcy szczególnego znaczenia. "Wiceprezydent - taka jego rola - jest głosem prezydenckim. Nie należy zatem bać się tej kandydatury, poprzedni prezydenci też nie mieli tu doświadczenia, choć Republikanie będą podkreślać, że Harris jest tu nowicjuszem, podczas gdy obecnie sytuacja jest wojenna i eskalująca" - podkreślił.

Pytany jak wyglądałby idealny kandydat na wiceprezydenta dla Harris, Szklarski zaznaczył, że musiałby to być mężczyzna. "Dwie kobiety na najwyższych stanowiskach USA - tego Amerykanie, by nie znieśli. Myślę, że do możliwości wyboru jednej - na prezydenta, już dojrzeli" - powiedział ekspert.

Podkreślił, że jego zdaniem istnieje idealny kandydat na wiceprezydenta. "To senator Mark Kelly z Arizony - idealna przeciwwaga dla republikańskiego J.D. Vance'a - pilot, astronauta, weteran wojenny, żona (Gabrielle Giffords) postrzelona w wyniku zamachu, on przejął jej funkcję. Niemniej nie zostanie nominatem, bo aby tak się stało, Demokraci musieliby oddać miejsce w Senacie, a nie stać ich na to. Zatem sięgną zapewne po bardziej konserwatywnych gubernatorów - Josha Shapiro z Pensylwanii czy J.B. Pritzkera z Illinois, albo z Kentucky - z któregoś z tych kluczowych stanów" - dodał.

Ekspert podsumował też działania Bidena jako prezydenta USA w polityce międzynarodowej. "Wprowadził antytrumpizm, przywrócenie szacunku dla instytucji międzynarodowych, układów, porozumień i dla słowa sojusz, rozumianego tak, że asymetria w nim nie jest ze szkodą dla USA, tylko daje Ameryce przewagę nad sojusznikami - odmiennie od transakcyjnej polityki Donalda Trumpa. Druga kwestia to sprawa wsparcia dla Ukrainy i przełamanie oporu Republikanów w Kongresie" - wymieniał.

Wskazał jednocześnie, że za rozczarowanie można uznać brak istotnej zmiany w polityce wobec Chin. Porażką Bidena nazwał sprawę "chaotycznego wyjścia z Afganistanu", któremu - jak zaznaczył - "są winni obaj z Trumpem".

Szklarski uważa, że Biden chciałby przejść do historii jako osoba, która doprowadzi do przesilenia na Bliskim Wschodzie i zrobienia kroku z stronę utworzenia państwa palestyńskiego. Ocenił, że nie ma on dość czasu, by mogło to stać się za jego rządów. (PAP)

wni/ mok/ mhr/