W czwartek na stronie internetowej CKE opublikowany został dokument pod nazwą Informacja dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej dotycząca prac nad informatorami o egzaminie ósmoklasisty i egzaminie maturalnym od roku szkolnego 2024/2025 oraz udostępnienia szkołom podstawowym i ponadpodstawowym materiałów do przeprowadzenia tzw. egzaminów próbnych.

Od 1 września 2024 r. w szkołach będzie realizowana "odchudzona" o około 20 proc. podstawa programowa kształcenia ogólnego, w której opisane jest to, co uczeń powinien umieć z danego przedmiotu po danym etapie edukacyjnym (każdy przedmiot jest opisany osobno). Odchudzenie podstawy programowej będzie miało wpływ na egzaminy zewnętrzne: egzamin ósmoklasisty, maturę i egzaminy eksternistyczne; od nowego roku szkolnego będą one przeprowadzane znów w oparciu o wymagania podstawy programowej, a nie wymagania egzaminacyjne wprowadzone w związku z pandemią COVID-19.

W opublikowanej informacji dyrektor CKE Marcin Smolik podał, że informatory o egzaminie ósmoklasisty i egzaminie maturalnym z poszczególnych przedmiotów będą zamieszczane na stronie internetowej Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, począwszy od 1 sierpnia br. do 1 września br., w kolejności, w jakiej zostaną opracowane przez ekspertów.

Podał także, że w grudniu 2024 r. CKE udostępni szkołom materiały do przeprowadzenia egzaminów próbnych, czyli testów diagnostycznych w zakresie przygotowania uczniów do egzaminu ósmoklasisty w 2025 r. i egzaminu maturalnego na poziomie podstawowym, rozszerzonym i dwujęzycznym w 2025 r. Zaznaczył, że materiały te zostaną również wykorzystane do przeprowadzenia badania diagnostycznego na reprezentatywnych próbach ósmoklasistów oraz uczniów ostatnich klas liceum ogólnokształcącego i technikum. Wyniki tych badań wraz ze wskazówkami egzaminatorów dla zdających zostaną opublikowane na przełomie lutego i marca 2025 r.

W dokumencie podano też informacje o zmianach w egzaminach, jakie planuje wdrożyć Centralna Komisja Egzaminacyjna w egzaminach.

Jeśli chodzi o egzamin ósmoklasisty z języka polskiego, podano, że nie są planowane zmiany w formacie arkusza egzaminacyjnego stosowanego w latach 2021–2024. Tak jak dotąd będzie on składał się z dwóch części. Część pierwsza będzie zawierać dwa teksty: literacki i nieliteracki (z zastrzeżeniem, że tekst literacki nie musi być fragmentem lektury obowiązkowej) oraz zadania do nich, w tym zadania dotyczące treści i problematyki lektur obowiązkowych. Część druga to wypracowanie - uczeń wybiera jeden temat spośród dwóch podanych w arkuszu. Możliwe formy wypowiedzi: rozprawka, opowiadanie (formy obecne na każdym egzaminie ósmoklasisty od 2019 r.) oraz przemówienie (forma wskazana w Informatorze z 2017 r.). Zadania w pierwszej części arkusza mogą dotyczyć lektur obowiązkowych: z klas IV–VI (wyłącznie pozycji książkowych poznawanych w całości), z klas VII–VIII (pozycji książkowych poznawanych w całości, krótkich utworów literackich poznawanych w całości oraz utworów literackich poznawanych we fragmentach). W latach 2025–2028 w wypracowaniu uczeń będzie mógł się odwołać do dowolnej lektury obowiązkowej określonej w podstawie programowej z 2017 r. (a więc również do tych tekstów, które zostały wykreślone w podstawie programowej z 2024 r.). Lista lektur, do których zdający będzie mógł się odwołać, będzie zamieszczona w Informatorze oraz w każdym arkuszu egzaminacyjnym (jak dotychczas). Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania z egzaminu to: 45 punktów (jak w latach 2021–2024).

Na egzaminie z matematyki planuje się powrót do formatu arkusza egzaminacyjnego stosowanego w roku 2019 i 2020, tj. 15 zadań zamkniętych (jak w latach 2021–2024) i 6 zadań otwartych (w latach 2021–2024 w arkuszu były 4 zadania otwarte). Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania: 30 punktów (jak w 2019 i 2020 r.).

Na egzaminie ósmoklasisty z języka obcego nowożytnego nie planuje się zmian w formacie arkusza egzaminacyjnego stosowanego w latach 2021–2024 - będzie pięć części arkusza: rozumienie ze słuchu, rozumienie tekstów pisanych, znajomość funkcji językowych, znajomość środków językowych, wypowiedź pisemna. Odsetek punktów za rozwiązanie zadań otwartych to ok. 40 proc. W części sprawdzającej umiejętność tworzenia wypowiedzi pisemnej uczeń ma napisać tekst w formie e-maila lub wpisu na blogu, o długości od 50 do 120 wyrazów. Oczekiwany średni poziom biegłości językowej (zgodnie z podstawą programową z 2024 r.) to A2 (A2+ w zakresie rozumienia tekstu).

Zgodnie z informacją dyrektora CKE, na egzaminie pisemnym z języka polskiego na poziomie podstawowym maksymalna liczba punktów do zdobycia za rozwiązanie zadań w arkuszu egzaminacyjnym to 60 punktów (w tym 25 punktów za rozwiązanie zadań w teście "Język polski w użyciu" oraz w teście historycznoliterackim oraz 35 punktów za wypracowanie).

W teście "Język polski w użyciu" liczba tekstów, długość, format zadań, maksymalna liczba punktów do uzyskania za rozwiązanie zadań w tej części (10 punktów, w tym 4 punkty za notatkę syntetyzującą) pozostaną bez zmian. W teście historycznoliterackim ze względu na wykreślenie z listy lektur obowiązkowych znacznej liczby tekstów znajdą się zadania z dwóch wymienionych poniżej grup okresów literackich: a) starożytność (antyk i Biblia), średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm (za rozwiązanie wszystkich zadań dotyczących tych okresów zdający będzie mógł uzyskać maksymalnie 7 punktów), b) Młoda Polska, 20-lecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r. (za rozwiązanie wszystkich zadań dotyczących tych okresów zdający będzie mógł uzyskać maksymalnie 8 punktów). Zadania dotyczące lektur obowiązkowych będą dotyczyły wyłącznie tekstów wskazanych jako lektury obowiązkowe w podstawie programowej z 2024 r. Wśród zadań będą mogły pojawiać się zadania oparte na tekstach, które nie są lekturami obowiązkowymi – do ich poprawnego rozwiązania wystarczy jednak zrozumienie i zinterpretowanie tekstu zamieszczonego w arkuszu egzaminacyjnym (bez odwołania się do znajomości tekstu w całości).

Nadal będą dwa tematy wypracowania do wyboru przez zdającego. W obu tematach zdający ma obowiązek odwołać się do wybranej (dowolnej) lektury obowiązkowej, przy czym w żadnym z dwóch poleceń nie będzie wskazana lektura obowiązkowa (nie będzie wskazany tytuł). W latach 2025–2028 zdający będą mogli odwołać się w wypracowaniu (spełniając obowiązek odwołania się do lektury obowiązkowej) do wszystkich tekstów będących lekturami obowiązkowymi w podstawie programowej z 2018 r. Od 2029 r. będą mogli odwoływać się wyłącznie do tekstów wskazanych jako lektury obowiązkowe w podstawie programowej z 2024 r. Lista lektur, do których zdający będzie mógł się odwołać, będzie zamieszczona w Informatorze oraz w każdym arkuszu egzaminacyjnym (jak dotychczas). Zrezygnowano z tematów zawierających utwór poetycki lub jego fragment, ale zdający nadal będzie mógł odwołać się w wypracowaniu do wybranego tekstu poetyckiego jako innego utworu literackiego. Bez zmian pozostanie forma wypowiedzi, tj. np. rozprawka, szkic krytyczny, esej, przemówienie, list otwarty, artykuł, pod warunkiem że będzie to wypowiedź argumentacyjna. Minimalna liczba wyrazów w wypracowaniu to 300.

Jak podano, do decyzji pozostaje kwestia formatu arkusza egzaminu pisemnego z języka polskiego na poziomie rozszerzonym. W Informatorze określone zostanie, czy arkusz będzie zawierał wyłącznie wypracowanie, czy również test (zgodnie z opisem w Informatorze z 2021 r.). W przypadku wprowadzenia testu, za rozwiązanie zadań w nim zawartych będzie można uzyskać maksymalnie 10 pkt. Zadania testowe będą oparte albo na jednym dłuższym tekście, albo na 2–3 krótszych tekstach (przykłady zostaną zamieszczona w Informatorze oraz w każdym arkuszu egzaminacyjnym (jak dotychczas). Zdający nie będzie miał obowiązku odwołania się do utworów z dwóch różnych epok literackich. Bez zmian pozostaje forma wypowiedzi, tj. np. rozprawka, szkic krytyczny, esej, przemówienie, list otwarty, artykuł, pod warunkiem że będzie to wypowiedź argumentacyjna. Minimalna liczba wyrazów w wypracowaniu to 400.

Jeśli chodzi o egzamin ustny z języka polskiego to z listy zadań jawnych przeznaczonych na 2025 r. usunięte zostaną zadania dotyczące: lektur obowiązkowych dla szkół ponadpodstawowych (zakres podstawowy), które zostały wykreślone z podstawy programowej kształcenia ogólnego z 2018 r. oraz lektur obowiązkowych z zakresu szkoły podstawowej. Na liście jawnych zadań przeznaczonych na rok 2025 zostaną zweryfikowane zadania dotyczące lektur obowiązkowych, które w podstawie programowej z 2018 r. były wskazane jako teksty literackie do czytania w całości, natomiast w podstawie programowej z 2024 r. są wskazane jako teksty do czytania we fragmentach (lektury pozostaną na liście zadań jawnych, natomiast liczba zadań ich dotyczących zostanie zredukowana do 1–2 zadań).

Do 1 września 2024 r. ma zostać ogłoszona lista zadań jawnych na lata 2026–2028, obejmujących lektury obowiązkowe z podstawy programowej z 2024 r.

Na egzaminie z matematyki na poziomie podstawowym maksymalna liczba punktów do uzyskania za rozwiązanie zadań w arkuszu egzaminacyjnym to będzie 50 punktów, w tym maksymalna liczba punktów do uzyskania za rozwiązanie zadań zamkniętych to 25 punktów (liczba zadań: 20–25), a maksymalna liczba punktów do uzyskania za rozwiązanie zadań otwartych to 25 punktów (liczba zadań: 7–14). Pozostałe charakterystyki arkusza egzaminacyjnego pozostaną bez zmian.

Na egzaminie pisemnym z języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym w części sprawdzającej rozumienie ze słuchu zadanie prawda–fałsz zostanie zastąpione zadaniem otwartym. W części sprawdzającej umiejętność tworzenia wypowiedzi pisemnej zdający ma napisać tekst w formie e-maila lub wpisu na blogu, o długości od 100 do 150 wyrazów. Oczekiwany średni poziom biegłości językowej to B1 (B1+ w zakresie rozumienia tekstu). Pozostałe charakterystyki arkusza egzaminacyjnego pozostają bez zmian.

Na egzaminie z języka obcego nowożytnego na poziomie rozszerzonym oczekiwany średni poziom biegłości językowej (zgodnie z podstawą programową z 2024 r.) to B2 (B2+ w zakresie rozumienia tekstu), a na egzaminie na poziomie dwujęzycznym oczekiwany średni poziom biegłości to B2+ (C1 w zakresie rozumienia tekstu). Pozostałe charakterystyki arkuszy egzaminacyjnych bez zmian.

Jeśli chodzi o egzamin z filozofii, to maksymalna liczba punktów do uzyskania za rozwiązanie zadań w arkuszu egzaminacyjnym wyniesie 50 punktów. Pozostałe charakterystyki arkusza egzaminacyjnego pozostaną bez zmian.

Jeśli zaś chodzi o egzamin z wiedzy o społeczeństwie - jak podano w informacji - zakres wiadomości i umiejętności sprawdzanych w zadaniach egzaminacyjnych w roku szkolnym 2024/2025 i od roku szkolnego 2025/2026 zostały określone w załącznikach do czerwcowej nowelizacji rozporządzenia ws. podstawy programowej. Podano też, że od roku szkolnego 2025/2026 w arkuszu egzaminacyjnym nie będzie sprawdzana umiejętność tworzenia pism procesowych (nie ma takiego wymagania w podstawie programowej). Maksymalna liczba punktów do uzyskania za rozwiązanie wszystkich zadań to od roku szkolnego 2025/2026 50 punktów.

Dyrektor CKE poinformował, że w zakresie pozostałych przedmiotów egzaminu maturalnego nie przewiduje się istotnych zmian względem formatu arkusza egzaminacyjnego stosowanego w latach 2023–2024 (z wyjątkiem ograniczenia zakresu merytorycznego do wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej z 2024 r.). (PAP)

dsr/ aba/