Wśród strategicznych celów w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego prezydent wskazał m.in. zintegrowanie elementów kierowania systemem bezpieczeństwa, zwiększenie ogólnego poziomu odporności państwa, w tym ochrony ludności i obrony cywilnej, "stworzenie systemu obrony powszechnej, opartego na wysiłku całego narodu we wszystkich formach jego organizacji", a także m.in. wzmacnianie zdolności Sił Zbrojnych RP, wzmacnianie pozycji Polski na arenie międzynarodowej (w tym zwłaszcza w NATO, UE i w sojuszu z USA), a także wzmacnianie bezpieczeństwa energetycznego czy ekologicznego.

Według prezydenta trzeba też stworzyć warunki do poprawy sytuacji demograficznej Polski, rozwoju gospodarczego i społecznego oraz wzmocnić konkurencyjności polskiej gospodarki.

Andrzej Duda ocenił, że najpoważniejszym zagrożeniem dla bezpieczeństwa Polski i NATO stanowi obecnie Rosja. Wskazał także na destabilizację sytuacji na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej oraz "narastającą asertywność" Chin. Napisał też o zagrożeniach hybrydowych, związanych - zdaniem głowy państwa - przede wszystkim z migracjami. Według Dudy wyzwaniami są też również spowodowane przez człowieka zmiany klimatu, zagrożenie epidemiami. Ważnym tematem jest również cyberbezpieczeństwo, w tym rozwój nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji.

Prezydent chce usprawnienia systemu kierowania bezpieczeństwem państwa i mechanizmów zarządzania kryzysowego. Proponuje wzmocnienie odporność państwa i funkcjonowania kluczowych instytucji, poprzez wzmocnienie służb specjalnych, Straży Granicznej. Podkreślił także znaczenie budowy sprawnego systemu obrony cywilnej i ochrony ludności

Jeżeli chodzi o kwestie wojskowe, dokument rekomenduje stałe utrzymywanie wydatków na obronność na poziomie powyżej 3 proc. PKB, oraz zapewnienie stałego rozwoju zdolności obronnych państwa, w tym w obszarze obrony powietrznej i zwalczania zagrożeń hybrydowych. Prezydent widzi potrzebę udoskonalenie systemu zarządzania personelem wojskowym, w tym systemów mobilizacji, rekrutacji czy utrzymywania rezerw osobowych.

W rekomendacjach znalazły się także postulaty dalszego umacniania pozycji Polski w NATO i UE, a także m.in. zacieśnianie współpracy z nowymi członkami Sojuszu - Szwecją i Finlandią, a także dużymi państwami europejskimi - Francją, Niemcami i Wielka Brytanią, czy państwami bałtyckimi; podkreślono w nim także znaczenie formatów regionalnych jak Bukaresztańska Dziewiątka czy Grupa Wyszehradzka.

Kluczowe dla głowy państwa jest - jak czytamy - dalsze wspieranie Ukrainy w wojnie obronnej przed Rosją, a także wspieranie jej aspiracji do członkostwa w NATO i UE.

Rekomendacje wskazują "na szeroki pakiet pilnych i ważnych zadań w pozamilitarnej sferze bezpieczeństwa, zwłaszcza dotyczących budowy systemu odporności i obrony powszechnej, realizowanych przy wykorzystaniu całości dostępnych zasobów ludzkich (czynnik społeczny), organizacyjnych (czynnik strukturalny), materialnych (czynnik gospodarczy) i niematerialnych (czynnik soft power)" - czytamy.

Rekomendacje dotykają również szeregu innych obszarów - w tym np. bezpieczeństwa przestrzeni informacyjnej, bezpieczeństwa energetyki, bezpieczeństwa lekowego, kwestii rozwoju infrastruktury krytycznej, a także polityki na rzecz poprawy sytuacji demograficznej Polski i lepszej ochrony środowiska naturalnego, a także ochrony dóbr kultury w przypadku zagrożenia czy rozwoju nauk ścisłych i technologicznych, mogących zapewnić Polsce przewagi w tym obszarze.

Całość dokumentu z rekomendacjami prezydenta została przekazana stronie rządowej. Teraz zadaniem Rady Ministrów jest przygotowanie nowej Strategii Bezpieczeństwa Narodowego i przedstawienie jej do zatwierdzenia prezydentowi.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego to jeden z podstawowych dokumentów strategicznych w Polsce, który opisuje podstawowe interesy i cele państwa polskiego w zakresie bezpieczeństwa narodowego - nie tylko wobec zagrożeń militarnych, ale także np. hybrydowych czy środowiskowych. Na podstawie tego dokumentu przygotowuje się bardziej szczegółowe wytyczne, zawarte np. w Polityczno-Strategicznej Dyrektywie Obronnej RP.

Obecna Strategia obowiązuje od 2020 roku, jednak w ostatnich miesiącach najważniejsi politycy - np. wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz, który w marcu zwrócił się do prezydenta o przygotowanie rekomendacji - wskazywali, że w obliczu nowych wyzwań i zagrożeń, w tym zwłaszcza pełnowymiarowej inwazji Rosji na Ukrainie potrzebne jest przygotowanie nowych dokumentów strategicznych.

Na mocy przepisów ustawy o obronie Ojczyzny, Strategia jest przygotowywana przez Radę Ministrów, jednakże prezydent przed rozpoczęciem prac zgłasza rządowi swoje rekomendacje, a następnie zatwierdza na wniosek premiera gotowy dokument. O przekazaniu swoich rekomendacji rządowi poinformował prezydent Duda w czwartek podczas spotkania z szefem MON w Bydgoszczy. Jak czytamy w dokumencie, prezydent podkreślił, że nowa Strategia powinna zostać zatwierdzona przed 24 lutego przyszłego roku - tj. przed trzecią rocznicą rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

W prezydenckim dokumencie wskazano, że potrzeba stworzenia nowej Strategii Bezpieczeństwa Narodowego wynika z wielu negatywnych zmian w środowisku międzynarodowym - w tym kontekście wskazano przede wszystkim na politykę Rosji i inwazję na Ukrainę, ale także kryzys na granicy polsko-białoruskiej, jak również pandemia COVID-19. Wśród pozytywnych zmian wskazano natomiast wejście Finlandii i Szwecji do NATO.

Jak czytamy, w pracach nad prezydenckimi rekomendacjami do projektu "przyjęto całościowe podejście do bezpieczeństwa narodowego". Rekomendacje przygotowano w BBN na podstawie analiz, wnioskach z rosyjskiej inwazji na Ukrainę, a także prowadzonych ćwiczeń i konsultacji z ekspertami.

W dokumencie prezydent przedstawił swoją diagnozę środowiska bezpieczeństwa, a także przedstawił potrzebne jego zdaniem działania strategiczne oraz niezbędne przygotowania systemu bezpieczeństwa narodowego.(PAP)

Autor: Mikołaj Małecki

mml/ ann/ mhr/