Lista lektur szkolnych dla liceum i technikum, która będzie obowiązywać od 1 września 2024 r.

LEKTURY OBOWIĄZKOWE

1. Utwory literackie poznawane w całości

Zakres podstawowy:

- Jan Parandowski "Mitologia" część I: Grecja

- Sofokles "Antygona"

- William Szekspir "Makbet"

- Molier "Skąpiec"

- Adam Mickiewicz "Dziady cz. III"

- Bolesław Prus "Lalka"

- Fiodor Dostojewski "Zbrodnia i kara"

- Stanisław Wyspiański "Wesele"

- Stefan Żeromski "Przedwiośnie"

- Hanna Krall "Zdążyć przed Panem Bogiem"

- Albert Camus "Dżuma"

- George Orwell "Rok 1984"

- Sławomir Mrożek "Tango"

Zakres rozszerzony:

Utwory określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:

- Jan Kochanowski "Treny" (jako cykl poetycki)

- William Szekspir "Hamlet"

- Juliusz Słowacki "Kordian"

- realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honore de Balzac "Ojciec Goriot" lub Charles Dickens "Klub Pickwicka" lub Mikołaj Gogol "Martwe dusze" lub Gustaw Flaubert "Pani Bovary")

- Michaił Bułhakow "Mistrz i Małgorzata"

- Stanisław Ignacy Witkiewicz "Szewcy"

- Tadeusz Konwicki "Mała Apokalipsa"

- Janusz Głowacki "Antygona w Nowym Jorku"

2. Krótkie utwory literackie poznawane w całości i utwory literackie poznawane we fragmentach

Zakres podstawowy:

- "Biblia", w tym fragmenty: Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana

- Homer "Iliada" (fragmenty)

- wybrane utwory polskiego średniowiecza, w tym: "Lament świętokrzyski" (fragmenty), "Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" (fragmenty)

- "Pieśń o Rolandzie" (fragmenty)

- Ignacy Krasicki wybrana satyra

- Adam Mickiewicz wybrane ballady, w tym "Romantyczność"

- Henryk Sienkiewicz "Potop" (fragmenty)

- Władysław Stanisław Reymont "Chłopi" (fragmenty)

- Witold Gombrowicz "Ferdydurke" (fragmenty)

- Tadeusz Borowski "Proszę państwa do gazu"

- Gustaw Herling-Grudziński "Inny świat" (fragmenty)

- Marek Nowakowski "Górą +Edek+" (z tomu "Prawo prerii")

- Andrzej Stasiuk "Miejsce" (z tomu "Opowieści galicyjskie")

- Olga Tokarczuk "Profesor Andrews w Warszawie" (z tomu "Gra na wielu bębenkach")

- Ryszard Kapuściński "Podróże z Herodotem" (fragmenty)

Zakres rozszerzony:

Utwory określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:

- Homer "Odyseja" (fragmenty)

- Dante Alighieri "Boska Komedia" (fragmenty)

- Franz Kafka "Proces" (fragmenty)

- Bruno Schulz wybrane opowiadania z tomu "Sklepy cynamonowe"

- Sławomir Mrożek wybrane opowiadanie

- wybrany esej Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Zbigniewa Herberta.

3. Utwory poetyckie

zakres podstawowy:

- Horacy wybrane utwory

- "Bogurodzica"

- Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; tren IX, X, XI

- wybrane wiersze poetów epoki baroku

- Ignacy Krasicki "Hymn do miłości ojczyzny"

- Adam Mickiewicz: "Oda do młodości", wybrane sonety z cyklu "Sonety krymskie" oraz inne wiersze

- wybrane wiersze: Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Mirona Białoszewskiego, Józefa Czechowicza, Zbigniewa Herberta, Bolesława Leśmiana, Czesława Miłosza, Cypriana Kamila Norwida, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Haliny Poświatowskiej, Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Tadeusza Różewicza, Juliusza Słowackiego (w tym "Testament mój"), Leopolda Staffa, Wisławy Szymborskiej, Juliana Tuwima

Zakres rozszerzony:

Utwory określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:

- wybrane utwory poetyckie z romantycznej literatury europejskiej

- Cyprian Kamil Norwid "Fortepian Szopena"

- wybrane wiersze: Stanisława Barańczaka, Czesława Miłosza "Traktat moralny" (fragmenty), Juliana Przybosia

LEKTURY UZUPEŁNIAJĄCE

W każdej klasie obowiązkowo jest poznawana co najmniej jedna pozycja książkowa z listy przykładowych lektur uzupełniających lub spoza tej listy, wybrana przez nauczyciela lub zaproponowana przez uczniów.

Przykładowe lektury uzupełniające:

Utwory do XIX w. (w układzie chronologicznym):

- Sofokles "Król Edyp"

- Arystoteles "Poetyka" (fragmenty), "Retoryka" (fragmenty)

- Platon "Państwo" (fragmenty)

- "Dzieje Tristana i Izoldy" (fragmenty)

- Giovanni Boccaccio "Sokół"

- Erazm z Rotterdamu "Pochwała głupoty" (fragmenty)

- Tomasz Morus "Utopia" (fragmenty)

- Mikołaj Rej "Żywot człowieka poczciwego" (fragmenty)

- Jan Kochanowski "Odprawa posłów greckich"

- Andrzej Frycz Modrzewski "O poprawie Rzeczypospolitej" (fragmenty)

- Miguel de Cervantes y Saavedra "Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy" (fragmenty)

- Pedro Calderon de la Barca "Życie snem"

- Piotr Skarga wybrane kazanie

- Wacław Potocki "Transakcja wojny chocimskiej" (fragmenty z części I)

- William Szekspir "Romeo i Julia"

- Wolter "Kandyd, czyli optymizm" (fragmenty);

- Ignacy Krasicki "Monachomachia" (fragmenty);

- Jędrzej Kitowicz "Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III" (fragmenty)

- Julian Ursyn Niemcewicz "Powrót posła"

- Stanisław Staszic "Przestrogi dla Polski" (fragmenty)

- Juliusz Słowacki: "Beniowski" (fragmenty), "Listy do Matki" (fragmenty)

- Zygmunt Krasiński "Nie-Boska komedia"

- Aleksander Fredro "Śluby panieńskie"

- Johann Wolfgang Goethe "Cierpienia młodego Wertera" (fragmenty), "Faust" (fragmenty)

- George Byron "Giaur" (fragmenty)

- Adam Mickiewicz "Dziady cz. IV"

- wybrane utwory epickie okresu romantyzmu: Józef Ignacy Kraszewski "Stara baśń", Victor Hugo "Nędznicy", Edgar Allan Poe wybrane opowiadanie, Henryk Rzewuski "Pamiątki Soplicy" (fragmenty)

- Eliza Orzeszkowa "Nad Niemnem"

- Henryk Sienkiewicz "Listy z podróży do Ameryki" (fragmenty)

Utwory z XX w. (w układzie chronologicznym):

- Stefan Żeromski: "Echa leśne", "Ludzie bezdomni"

- Eliza Orzeszkowa "Gloria victis"

- Gabriela Zapolska "Moralność pani Dulskiej"

- Aldous Huxley "Nowy wspaniały świat"

- Zofia Nałkowska "Granica"

- Joseph Conrad "Lord Jim"

- Zofia Kossak-Szczucka "Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919"

- Florian Czarnyszewicz "Nadberezyńcy"

- Witold Pilecki "Raport Witolda"

- Zofia Nałkowska "Przy torze kolejowym" (z tomu "Medaliony")

- Kazimierz Moczarski "Rozmowy z katem" (fragmenty)

- Józef Mackiewicz "Droga donikąd" (fragmenty)

- Tadeusz Różewicz "Kartoteka"

- Józef Czapski "Na nieludzkiej ziemi" (fragmenty)

- Leopold Tyrmand "Dziennik 1954" (fragmenty)

- Jarosław Iwaszkiewicz wybrane opowiadanie

- Stanisław Lem: "Wizja lokalna", "Solaris"

- John Ronald Reuel Tolkien "Władca pierścieni" tom I "Drużyna pierścienia"

- William Golding "Władca much"

- Bohumil Hrabal wybrane opowiadania;

- Eugene Ionesco "Lekcja"

- Samuel Beckett "Czekając na Godota"

- Friedrich Dürrenmatt "Wizyta starszej pani"

- Marek Nowakowski "Raport o stanie wojennym" (wybrane opowiadanie)

- Gustaw Herling-Grudziński "Wieża"

- Wiesław Myśliwski "Widnokrąg"

- Umberto Eco "Imię róży"

- Olga Tokarczuk "Prawiek i inne czasy"

- Antoni Libera "Madame"

Utwory z XXI w. (w układzie alfabetycznym)

- Petra Dvorakova "Wrony"

- Sigriour Hagalin Bjornsdottir "Wyspa"

- Paweł Huelle: "Castorp", "Śpiewaj ogrody"

- Cixin Liu "Wspomnienie o przeszłości Ziemi" tom I "Problem trzech ciał"

- Wiesław Myśliwski "Traktat o łuskaniu fasoli"

- Tomasz Różycki "Dwanaście stacji"

- Andrzej Stasiuk "Jadąc do Babadag"

- Mariusz Szczygieł "Nie ma"

- Monika Sznajderman "Pusty las"

- Dorota Terakowska "Poczwarka"

- Olga Tokarczuk: "Bieguni", "Opowiadania bizarne"

- Marcin Wicha "Rzeczy, których nie wyrzuciłem"

Proponowane dzieła teatralne i filmowe:

- "Amadeusz" reż. Milos Forman;

- "Dekalog" reż. Krzysztof Kieślowski, wybrane filmy z cyklu

- "Dziady" reż. Konrad Swinarski

- "Elektra" reż. Piotr Chołodziński

- "Emigranci" reż. Kazimierz Kutz

- "Kartoteka" reż. Krzysztof Kieślowski

- "Kordian" reż. Jerzy Englert

- "Lawa. Opowieść o +Dziadach+ Adama Mickiewicza", reż. Tadeusz Konwicki

- "Moralność pani Dulskiej" reż. Tomasz Zygadło

- "Nad Niemnem" reż. Zbigniew Kuźmiński

- "Noc listopadowa", reż. Andrzej Wajda

- "Noce i dnie" reż. Jerzy Antczak

- "Rewizor" reż. Jerzy Gruza

- "Rękopis znaleziony w Saragossie" reż. Wojciech Jerzy Has

- "Iwona, księżniczka Burgunda" reż. Zygmunt Hubner

- "Sanatorium pod Klepsydrą" reż. Wojciech Jerzy Has

- "Śluby panieńskie", reż. Andrzej Łapicki

- "Wizyta starszej pani" reż. Jerzy Gruza

- "Ziemia obiecana" reż. Andrzej Wajda

- "Przerwanie działań wojennych", reż. Juliusz Machulski

- "W ciemności", reż. Agnieszka Holland

- "Pora umierać" reż. Dorota Kędzierzawska

- "Twarz, Body/Ciało" reż. Małgorzata Szumowska

Teksty proponowane do samokształcenia:

- "Słownik 100 tysięcy potrzebnych słów" red. Jerzy Bralczyk

- Jan Białostocki "Sztuka cenniejsza niż złoto. Opowieść o sztuce europejskiej naszej ery"

- Jan Błoński "Język właściwie użyty. Szkice o poezji polskiej drugiej połowy XX wieku"

- Grażyna Borkowska "Pozytywiści i inni"

- "Człowiek Grecji" red. Jean-Pierre Vernant

- "Człowiek renesansu" red. Eugenio Garin

- Włodzimierz Dłubacz "O kulturę filozofii"

- Umberto Eco "Sztuka i piękno w średniowieczu"

- Karol Estreicher "Historia sztuki w zarysie"

- "Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce" red. Katarzyna Kłosińska;

- Keith Houston "Książka. Najpotężniejszy przedmiot naszych czasów zbadany od deski do deski"

- Johan Huizinga "Jesień średniowiecza"

- Jacques Le Goff "Człowiek średniowiecza"

- Czesław Jaroszyński, Piotr Jaroszyński "Kultura słowa. Podstawy retoryki klasycznej"

- Piotr Jaroszyński "Człowiek i nauka. Studium z filozofii kultury"

- Karl Jaspers "Idea uniwersytetu"

- Władysław Kopaliński "Słownik mitów i tradycji kultury"

- Teresa Kowalik, Przemysław Słowiński "Królewski dar. Co Polska i Polacy dali światu"

- Jacek Kowalski "Niezbędnik Sarmaty"

- Jakub Zdzisław Lichański "Retoryka. Historia – Teoria – Praktyka" t. I i II;

- Tadeusz Lubelski "Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty"

- Jan Miodek "Słownik ojczyzny polszczyzny"

- Anna Nasiłowska "Literatura okresu przejściowego 1975–1996"

- "O polską kulturę humanistyczną" Z Mieczysławem Albertem Krąpcem OP rozmawia Piotr Stanisław Mazur

- Maria Ossowska "Ethos rycerski i jego odmiany"

- "Popularna encyklopedia mass mediów" red. Józef Skrzypczak

- "Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów" red. Edyta Bańkowska, Agnieszka Mikołajczuk

- Ryszard Przybylski "Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego"

- Zbigniew Raszewski "Krótka historia teatru polskiego"

- Teresa Skubalanka "Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje"

- Stanisław Stabryła "Starożytna Grecja"

- Anna Świderkówna "Hellenika. Wizerunek epoki od Aleksandra do Augusta", "Rozmowy o Biblii"

- "Wielka encyklopedia Polski" t. 1 i 2;

- Władysław Tatarkiewicz: "Historia filozofii", "Dzieje sześciu pojęć", "Droga przez estetykę"

- Mieczysław Tomaszewski "Muzyka w dialogu ze słowem. Próby, szkice, interpretacje"

- Lidia Winniczuk "Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu". (PAP)

dsr/ jann/