Posiedzenie Senatu zaplanowano na trzy dni. Porządek obrad został rozszerzony o drugie czytanie projektu uchwały w 20. rocznicę śmierci Jacka Kuronia, która - w przypadku braku sprzeciwu senatorów - zostanie przyjęta przez aklamację.

Senat rozpatrzy podczas posiedzenia cztery ustawy, w tym nowelę Kodeksu pracy, która zakłada wdrożenie znowelizowanej w marcu 2022 r. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony pracowników przed działaniem czynników rakotwórczych lub mutagenów. Dyrektywa rozszerza wykaz szkodliwych czynników o substancje reprotoksyczne, czyli szkodliwe m.in. dla płodności i funkcji seksualnych.

Według Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, chodzi m.in. o toluen, styren, etoksyetanol, nitrobenzen, tlenek węgla, bisfenol A, estry kwasu ftalowego oraz niektóre metale. Substancje reprotoksyczne mogą wywierać niekorzystny wpływ na funkcje seksualne i płodność u dorosłych mężczyzn i kobiet, a także na rozwój potomstwa.

W porządku obrad Senatu jest też ustawa o ochronie sygnalistów, która ma na celu wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE. Dokument ten miał być wprowadzony przez kraje unijne do 17 grudnia 2021 r.

Zgodnie z ustawą ochroną zostaną objęte osoby zgłaszające naruszenie prawa niezależnie od podstawy i formy świadczenia pracy lub pełnienia służby. Sygnalista będzie mógł zgłosić naruszenie prawa za pomocą wewnętrznych kanałów zgłoszeń, które zostaną utworzone przez podmioty prywatne i publiczne, zewnętrznych kanałów zgłoszeń do odpowiednich organów państwa i za pomocą ujawnienia publicznego (w szczególnie określonych przypadkach). Sygnalistą z przysługującą mu ochroną będzie mógł zostać pracownik, ale też były pracownik, funkcjonariusz, żołnierz zawodowy, zleceniobiorca, stażysta czy wolontariusz.

Instytucją odpowiedzialną za udzielanie wsparcia sygnalistom będzie Rzecznik Praw Obywatelskich. Ten urząd zajmie się też przyjmowaniem zgłoszeń zewnętrznych od sygnalistów, jeśli chodzi o konstytucyjne prawa oraz wolności człowieka i obywatela.

Senacka Komisja Praw Człowieka i Praworządności zaproponowała w poniedziałek trzy poprawki o charakterze doprecyzowującym i redakcyjnym do ustawy o ochronie sygnalistów.

Senatorowie zajmą się też nowelizacją ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami, której celem jest implementacja unijnej dyrektywy DAC7. Nowela ma na celu nałożenie na platformy cyfrowe obowiązku raportowania na temat sprzedawców działających z pomocą tych platform. Chodzi o osoby, które dokonują na platformach transakcji związanych ze sprzedażą towarów, świadczeniem usług, udostępnianiem środków transportu, udostępnianiem nieruchomości i ich części, w tym pomieszczeń przynależnych lub udziału w nieruchomościach. Obowiązek raportowania będzie dotyczył sprzedawców, którzy w ciągu roku dokonali więcej niż 30 transakcji tego rodzaju, a ich łączne wynagrodzenie z tego tytułu przekroczyło w danym roku równowartości 2 tys. euro.

Sprawozdania będą składane przez platformy cyfrowe szefowi Krajowej Administracji Skarbowej w postaci zbiorczej informacji na temat sprzedawcy lub sprzedawców. Informacja będzie przekazywana elektronicznie. Projektowana ustawa ma wejść w życie od 1 lipca tego roku.

Ponadto izba wyższa zajmie się nowelizacją ustawy o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, która jest realizacją wcześniejszych decyzji KE i Rady UE; unijne rozporządzenie wejdzie w życie 24 maja. Głównym celem zmian jest wdrożenie w latach 2024-2028 nowych form wsparcia tj. płatności dla małych gospodarstw oraz nowego ekoschematu dot. ugorowania gruntów.

Płatność dla małych gospodarstw zastąpi wszystkie inne rodzaje dopłat bezpośrednich, w tym ekoschematy. Dzięki zastosowaniu tego rozwiązania rolnicy gospodarujący na niewielkich areałach będą mogli uzyskać wsparcie w uproszczonej formie, niewymagającej od nich spełniania wszystkich warunków określonych dla innych płatności, które musieliby spełnić, gdyby ten uproszczony system nie został wprowadzony.

Dopłaty mają dotyczyć gospodarstwa o powierzchni co najmniej 1 hektara, natomiast łączna powierzchnia użytków rolnych będących w posiadaniu rolnika w dniu 31 maja danego roku nie może przekraczać 5 ha. Jest to kontynuacja dopłaty na takich samych zasadach jak w 2013 r. Wysokość stawki płatności dla małych gospodarstw wyniesie 225 euro/ha (maksymalnie 1125 euro/gospodarstwo). Szacuje się, że o taką płatność może ubiegać się ok. połowy gospodarstw, którym ona przysługuje, tj. ok. 310 tys.

Znowelizowana ustawa przewiduje, że w odniesieniu do kampanii 2024 r. rolnik musi najpierw złożyć wniosek o dopłaty bezpośrednie w podstawowym terminie, na obecnie obowiązujących zasadach, dopiero od dnia wejścia w życie ustawy do dnia 31 sierpnia 2024 r. będzie mógł zawnioskować o płatności do małych gospodarstw jak i ekoschematów.Nowelizacja wprowadza ponadto nowy rodzaj płatności w ramach ekoschematów - dotyczy to normy (GAEC 8) - utrzymywania dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska. Chodzi o ugorowanie 4 proc. powierzchni gruntów rolnych gospodarstwa. Rolnicy, którzy zdecydują się na wyłączenie z produkcji części ziemi dostaną za to pieniądze. Według szacunków resortu rolnictwa może z niego skorzystać ok. 600 tys. rolników tj. ok. 48 proc. osób ubiegających się o dopłaty bezpośrednie.

Senatorowie zajmą się także wnioskiem Łukasza Mejzy o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Wadima Tyszkiewicza. (PAP)

Autorka: Agata Andrzejczak

andr/ itm/