Informację o wynikach działalności Centralnego Biura Antykorupcyjnego w ubiegłym roku, na czwartkowym posiedzeniu Senatu przedstawił zastępca szefa CBA Dariusz Drozdowski. W trakcie dyskusji senatorowie zadali Drozdowskiemu szereg pytań dotyczących prowadzonych przez CBA spraw; na większość z nich zastępca szefa CBA zobowiązał się odpowiedzieć na piśmie.

Drozdowski podkreślił, że jednym z podstawowych kierunków zainteresowania Biura w ubiegłym roku było wykrywanie i ujawnianie nieprawidłowości związanych z gospodarowaniem środkami publicznymi, w tym środkami UE przez jednostki sektora finansów publicznych, które pełniły role instytucji pośredniczących.

Działania - jak mówił Drozdowski - dotyczyły Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych oraz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Zastępca szefa CBA poinformował, że w ubiegłym roku funkcjonariusze tej instytucji kontynuowali czynności dotyczące nieprawidłowości w procesie udzielania przedsiębiorcom świadczeń na ochronę miejsc pracy z tzw. tarczy antykryzysowej. Badali także prawidłowości wykorzystania przez przedsiębiorców subwencji przyznawanych przez PFR w ramach programu pomocowego Tarcza Finansowa. Prowadzili także czynności związane z aktualizacją negatywnych rekomendacji służb oraz udzielaniem Funduszowi informacji na potrzeby postępowań windykacyjnych i sądowych.

W wyniku działań CBA na liście sankcyjnej umieszczono łącznie 27 podmiotów i sześć osób, z czego w ubiegłym roku - jak mówił Drozdowski - 13 podmiotów i dwie osoby. Zidentyfikowano również 207 tzw. śpiących spółek, co do których istniało istotne ryzyko, że mogą zostać wykorzystane do działań pozaprawnych.

Zastępca szefa CBA dodał, że wystosowano do sądów wnioski o rozwiązanie tych podmiotów i wykreślenie z KRS.

Ze sprawozdania CBA za 2023 rok wynika, że Biuro prowadziło 751 spraw operacyjnych, z czego 377 wszczęto w tym roku. Wszczęto 162 postępowania przygotowawcze, a zakończono 167 - 74 wniesieniem aktu oskarżenia, 70 umorzono, a 10 umorzono warunkowo; 23 postępowania przekazano innym organom lub zakończono w inny sposób.

W trakcie tych działań zatrzymano 330 osób, a 634 osobom przedstawiono zarzuty po raz pierwszy w danej sprawie. Łącznie postawiono 1,9 tys. zarzutów.

Ujawniono prawie 430 mln zł szkód w mieniu Skarbu Państwa i ujawniono ponad 136 mln zł korzyści majątkowych.

Wśród akcji wymienionych w dokumencie głośne stało się zatrzymanie w lutym 2023 r. przez CBA pod zarzutem korupcji sekretarza m.st. Warszawy, byłego ministra Włodzimierza Karpińskiego w śledztwie dotyczącym tzw. afery śmieciowej. Obok niego zarzuty przedstawiono 14 osobom. Karpińskiego uwolniono z aresztu, gdy zdecydował się objąć mandat eurodeputowanego po innym polityku, którego wybrano do Sejmu.

Nadal trwa wyjaśnianie - także w ramach sejmowej komisji śledczej tzw. afery wizowej w MSZ. W 2023 r. funkcjonariusze CBA zatrzymali osiem osób, które w zamian za łapówki załatwiały cudzoziemcom pozwolenia na pobyt w Polsce. Pracę w MSZ stracił wtedy wiceminister Piotr Wawrzyk.

W marcu 2023 r. wraz z zatrzymaniem przez CBA dwóch osób wybuchła afera Collegium Humanum - ws. handlu dyplomami przez tę niepubliczną uczelnię wyższą.

Oprócz działań śledczych CBA prowadzi też działania kontrolne - takich kontroli było w 2023 r. 143, 855 analiz przedkontrolnych oraz 911 spraw kontrolnych, które ujawniły 189 mln zł szkód w mieniu Skarbu Państwa, albo możliwości narażenia na takie szkody - wynika ze sprawozdania. Spośród 143 kontroli 84 dotyczyły oświadczeń majątkowych, a 59 - decyzji gospodarczych.

W raporcie Biuro podało, że w całym 2023 r. otrzymało 29,3 tys. zgłoszeń, z czego 23 tys. przez internet. Jedynie niecały tysiąc zgłoszeń (963) dotyczyło potencjalnej korupcji.

W roku objętym sprawozdaniem CBA wydało 135 opracowań analitycznych dla rządzących, m.in. jeden raport specjalny, 45 informacji sygnalnych i 76 raportów analizy kryminalnej. Osłoną antykorupcyjną w 2023 r. CBA obejmowało 36 przedsięwzięć, w tym 10 nowych.

W ramach działań edukacyjnych Biuro przeprowadziło w 2023 r. 120 spotkań z udziałem prawie 6,3 tys. osób. Ze szkoleń na internetowej platformie antykorupcyjnej skorzystało blisko 33 tys. uczestników.

Na koniec ubiegłego roku w CBA służyło 998 funkcjonariuszy i 191 pracowników. Wydatki budżetowe CBA wyniosła w 2023 r. prawie 270 mln zł, z czego prawie 180 mln zł na wynagrodzenia - podało Biuro w podsumowaniu.(PAP)

autorzy: Marcin Chomiuk, Aleksander Główczewski

mchom/ ago/ ral/ agz/