"Pałac Rzeczypospolitej (Krasińskich) to jeden z najpiękniejszych pałaców Europy na północ od Alp i konkurować z nim mogą jedynie włoskie pałace. Wkrótce po raz pierwszy zostaną pokazane i udostępnione szerszej publiczności wnętrza. Na stałej wystawie umieścimy tam i pokażemy najcenniejsze eksponaty. Zostanie udostępniony skarbiec Biblioteki Narodowej - obiekty ważne dla światowej i polskiej kultury" - powiedział dyrektor Biblioteki Narodowej dr Tomasz Makowski podczas konferencji prasowej.

"Dotychczas ich oglądanie było przywilejem wyłącznie wąskiego kręgu osób z Komisji Skarbcowej. Od 21 maja będzie również udziałem każdego z nas" - wyjaśnił.

Tego dnia Pałac Rzeczypospolitej zostanie udostępniony zwiedzającym. Będzie otwarty za darmo przez sześć dni w tygodniu, od środy do poniedziałku w godzinach 11–19. Na wystawie stałej będzie można oglądać najcenniejsze zabytki polskiego piśmiennictwa – najstarszy zapis prozy polskiej w "Kazaniach świętokrzyskich", rękopisy Jana Kochanowskiego, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Cypriana Norwida, Elizy Orzeszkowej, Bolesława Prusa, Marii Konopnickiej, Henryka Sienkiewicza, Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta, największy na świecie zbiór rękopisów muzycznych Fryderyka Chopina i Henryka Mikołaja Góreckiego, a także oryginały utworów muzycznych z ostatnich dziesięcioleci, jak "Małgośka" Agnieszki Osieckiej czy "Mury" Jacka Kaczmarskiego.

Na wystawie będą prezentowane również obiekty cenne dla innych kultur, jak wpisany na Listę Pamięci Świata UNESCO Kodeks Supraski z X wieku – jeden z najstarszych zapisów języka starocerkiewnosłowiańskiego i pisma cyrylickiego, Sforziada z XV wieku – jedno z arcydzieł literatury renesansu włoskiego, mapy z renesansowego atlasu Ptolemeusza z XV wieku, "Flora chińska" Michała Boyma z XVII wieku czy rękopisy tureckie i perskie.

"To pierwszy gruntowny remont i modernizacja pod opieką konserwatorów Pałacu Rzeczypospollitej od czasu odbudowy, tj. od lat 50. Przez długie lata wnętrza pałacowe pełniły funkcje magazynowe i były niedostępne dla publiczności" - przypomniał. "Prace remontowe udało się przeprowadzić dzięki środkom z MKiDN i środkom norweskim" - dodał. Ich koszt wyniósł ok. 30 mln zł.

Oficjalne otwarcie Pałacu Rzeczypospolitej nastąpi 21 maja 2024 r.

Podczas modernizacji wyremontowano elewacje pałacu. Odrestaurowano rzeźby zwieńczające tympanon od strony placu Krasińskich, a także płaskorzeźby oraz sztukaterie na wszystkich fasadach. Wymienione zostały wszystkie okna i obróbki blacharskie oraz schody zewnętrzne od strony zachodniej, południowej i północnej. Wykonano przeszklenia arkad od strony ogrodu. Zainstalowano energooszczędny system iluminacji budynku.

Zlikwidowano bariery architektoniczne, aby dostosować budynek do potrzeb osób niepełnosprawnych – w wejściu od strony południowej zamontowane zostały drzwi automatyczne i platformy schodowe na zewnątrz i wewnątrz budynku. Zainstalowano windę i wyremontowano łazienki.

W ramach projektu pałac wyposażony został w nowoczesny sprzęt multimedialny, między innymi ekrany w arkadach od strony placu Krasińskich, na których prezentowane są zbiory Biblioteki Narodowej. Zakupiono także specjalistyczne gabloty wystawiennicze dostosowane do prezentacji cennych i wrażliwych eksponatów.

Kolejny etap to realizowany w latach 2019–23 projekt "Modernizacja energetyczna Pałacu Krasińskich" (Pałacu Rzeczypospolitej). Zakres prac obejmował wymianę instalacji oświetleniowych, centralnego ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji, ciepłej wody użytkowej oraz ocieplenie stropu pod nieogrzewanym poddaszem. Zainstalowany został system zarządzania energią BMS (Building Management System), którego zadaniem jest integracja wszystkich instalacji w budynku, co pozwala efektywnie i w sposób oszczędny zarządzać całym obiektem z jednego miejsca. Obniżono poziom podłóg w piwnicach, usunięto wilgoć i wzmocniono fundamenty budynku. Montaż central wentylacyjnych na strychu wymagał wzmocnienia stropów i przebudowy fragmentu dachu. Wykonano zewnętrzną izolację przeciwwilgociową całego budynku.

"Na wystawie stałej pokażemy około 200 najcenniejszych obiektów od VIII wieku do lat nam współczesnych, m.in. jedyny zachowany rękopis Jana Kochanowskiego, oryginalny tekst "Balladyny" Słowackiego, rękopisy Zbigniewa Herberta, rękopisy koncertu F-moll i innych utworów Fryderyka Chopina, III Symfonii Góreckiego, słynnej "Kołysanki" Krzysztofa Komedy z filmu +Dziecko Rosemary+, rysunki Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, które szkicował obok własnych wierszy. To będzie pałac skarbów" - wskazał dyrektor BN. Osobną przestrzeń pałacu zajmą wystawy czasowe. Do końca roku odbędą się dwie - w czerwcu rozpocznie się wystawa poświęcona Czesławowi Miłoszowi, w październiku - Zbigniewowi Herbertowi.

Pałac Rzeczypospolitej wybudowano w latach 1688–1699 według projektu Tylmana z Gameren. Obiekt wielokrotnie ulegał przebudowom i modernizacjom. Niemal całkowicie zniszczony podczas II wojny światowej, odbudowany został w latach 1948-61. Na początku lat 60. obiekt przekazano na siedzibę najcenniejszych zbiorów Biblioteki Narodowej.(PAP)

autor: Maciej Replewicz

mr/ miś/