Badanie skremowanych szczątków Wikingów znalezionych na kurhanowym cmentarzu w Heath Wood w Derbyshire wykonał zespół pod kierunkiem prof. Juliana Richardsa z Uniwersytetu Jorku. Naukowcy przeanalizowali stosunek różnych izotopów strontu w popiele. W raporcie z badań, który opublikowano w magazynie “Plos One“, badacze stwierdzili, że znaleźli dowody na to, że wraz z wojownikami przybyły zwierzęta. Udało im się nawet ustalić, że były to konie i psy pochodzące z obszaru tarczy fennoskandzkiej, czyli południowej Norwegii, Szwecji, Finlandii i należącego do Rosji Półwyspu Kolskiego. "To pierwszy naukowy dowód na to, że Wikingowie przywieźli ze sobą ze Skandynawii zwierzęta. Przyjemnie jest mieć dowód na to, co widzimy na gobelinie z Bayeux, który przedstawia Normanów wysiadających ze swoich łodzi" - powiedział w rozmowie z “Guardianem” prof. Julian Richards.

Wykorzystana przez jego zespół metoda, czyli określenie stosunku izotopów strontu w szczątkach ludzkich i porównanie go z roślinami występującymi na danym obszarze, może rzucić światło na to, czy dana osoba żyła w miejscu, w którym została pochowana. Dzieje się tak, ponieważ stosunek izotopów strontu w glebie odzwierciedla skład znajdujących się pod nią skał. Kiedy stront dostanie się do łańcucha pokarmowego, przenika do organizmów i zastępuje część atomów wapnia w naszych zębach i szkieletach. W przypadku kości proces ten zachodzi przez całe życie. "Większość strontu, który jest wbudowany w nasze kości, pochodzi z roślin – mówi Tessi Loeffelmann, współautorka badania.

Co jednak najciekawsze, gdy kości są zakopane w ziemi, mogą wymieniać stront z otaczającą glebą, przez co wyniki mogą być mylące. Ale jeśli kości zostały spalone, zjawisko to nie zachodzi.

Heath Wood to jedyne znane miejsce na Wyspach Brytyjskich, gdzie na dużą skalę byli kremowani Wikingowie. Należeli oni do wielkiej armii, która spędziła tam zimę na przełomie lat 873-874. Zidentyfikowano tam również prochy psa, konia i jeszcze jednego zwierzęcia – prawdopodobnie świni. Wyniki analizy strontu sugerują, że jedna osoba dorosła i dziecko mogły pochodzić z okolic kurhanu lub być może z Danii, chociaż podobne proporcje izotopów występują w dużej części Europy.

Jednak drugi zbadany dorosły człowiek i zwierzęta pochodzili albo z części Wielkiej Brytanii, gdzie nie ma żadnych informacji o wielkiej armii Wikingów, albo z tzw. tarczy fennoskandzkiej, czyli ze Skandynawii. Zdaniem zespołu prof. Richardsa ten drugi scenariusz jest znacznie bardziej prawdopodobny. Prof. Richards twierdzi, że konie i psy były w tradycji Wikingów symbolami statusu majątkowego i mogły zostać skremowane wraz z właścicielem, aby po śmierci mogły mu służyć w Walhalli. W tym kontekście nie bardzo pasuje obecność świni, ale badacze uważają, że jej kość mogła być np. elementem amuletu.

Prof. Judith Jesch, badaczka historii Wikingów z Uniwersytetu w Nottingham, która nie brała udziału w badaniach, powiedziała, że potwierdzają one pogląd, że tzw. wielka armia Wikingów była raczej mobilną i uzbrojoną społecznością niż armią w tradycyjnym tego słowa znaczeniu. Odkrycie to rzuca też nowe światło na łodzie, których używali Wikingowie. "Moje badania staronordyckiego słownictwa dotyczącego statków wskazują, że długie, smukłe okręty wojenne, które uważamy za typowe statki wikingów, powstały dopiero sto lat później. W IX w. statki, które przepływały przez Morze Północne, były szersze i głębsze, mogły więc przewozić większy ładunek, w tym żywy inwentarz" - twierdzi prof. Jesch.

agf/ gra/