Radio Opole » Kraj i świat
2022-09-29, 14:20 Autor: PAP

Amnestia, to jednak nie uniewinnienie - kasacja RPO ws. świadka Jehowy z czasów PRL

Choć w latach 60. XX wieku sprawa świadka Jehowy została umorzona z powodu amnestii, to nie było to uniewinnienie. Tymczasem obywatel ten nie popełnił żadnego przestępstwa, aby można go było obejmować amnestią - wskazał RPO, kierując kasację w tej historycznej sprawie.

Do Sądu Najwyższego trafiają co pewien czas sprawy dotyczące wyroków orzekanych w PRL wobec świadków Jehowy. SN wielokrotnie uwzględniał takie kasacje kierowane przez Rzecznika Praw Obywatelskich.


W sprawie, o której Biuro RPO poinformowało w czwartek, obywatel - podobnie, jak w analogicznych tego typu sprawach - został oskarżony w 1964 r. o "udział w zdelegalizowanym związku Świadków Jehowy", którego istnienie, ustrój i cel działalności miały być tajemnicą wobec władz państwowych. Tym razem jednak, jak przekazało Biuro RPO, "na podstawie amnestii jego sprawę umorzono, orzekając przepadek i zniszczenie należących do niego książek".


Jak podkreślono w kasacji Rzecznika, "amnestii udzielić można było jedynie, gdy nie ma wątpliwości, iż sprawca popełnił zarzucane mu przestępstwo". Natomiast, jak wskazuje RPO, nie ma wątpliwości, że oskarżony był niewinny.


Wspólnota Świadków Jehowy została zdelegalizowana w 1950 r. z powodu - jak to określono - działalności powodującej "zagrożenie bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego". Przez następne dekady polityka władz PRL wobec tej wspólnoty podlegała różnym modyfikacjom, jednak do formalnej legalizacji wyznania doszło dopiero w maju 1989 r.


"Istnienie wspólnoty Świadków Jehowy również nie stanowiło tajemnicy dla ówczesnych władz państwowych, jako że jawnie funkcjonowała ona w Polsce już od czasów międzywojennych, a po delegalizacji wspólnoty w 1950 r. jej przywódcy aktywnie zabiegali o ponowną rejestrację" - zaznacza RPO.


RPO przywołał orzeczenie SN ze stycznia 1995 r. Już wtedy sąd ten orzekł, że uznawanie "tajności związku" w odniesieniu do struktur religijnych wyznania, któremu "oficjalnie i bezpodstawnie odmówiono prawa do jawnego funkcjonowania, było rażącym nadużyciem prawa karnego, w celu korzystania wyłącznie z jego represyjnej funkcji".


Dodał, że w takim stanowisku władz PRL była ponadto hipokryzja. "Za tajne uznawano to, czego władza państwowa nie chciała przyjąć do wiadomości" - podkreślił SN w 1995 r., a powtórzył w aktualnej kasacji RPO.


W dziejach Polski komunistycznej władze wielokrotnie już od lat 40. sięgały do amnestii jako narzędzia zdobywania legitymizacji społecznej oraz zasygnalizowania "nowego etapu budowania socjalizmu". Prawnicy i historycy wskazują, że ogłaszane co pewien czas amnestie były w PRL sposobem na rozładowanie więzień.


W epoce rządów Władysława Gomułki amnestie zarządzano z okazji rocznic powstania "Polski Ludowej" - 20. i 25. - w 1964 i 1969 r. Podobną amnestię zarządził w 1974 r. Edward Gierek. Trzy lata później zorganizowano amnestię dla więźniów skazanych po wydarzeniach czerwca 1976 r. Amnestie dla więźniów politycznych ogłaszano też po zniesieniu stanu wojennego w 1983 r., a także w 1984 r., 1986 r. i dwukrotnie w 1989 r. (PAP)


autor: Marcin Jabłoński


mja/ itm/


Kraj i świat

2024-07-26, godz. 19:00 Szef MF: od 1 stycznia zlikwidujemy składkę zdrowotną dla przedsiębiorców od sprzedaży środków trwałych (opis) Od 1 stycznia zlikwidowana ma zostać składka zdrowotna dla przedsiębiorców od sprzedaży środków trwałych - zapowiedział w piątek Sejmie minister finansów… » więcej 2024-07-26, godz. 18:50 Andrzej Milczanowski, były szef MSW, legenda szczecińskiej Solidarności (sylwetka) Andrzej Milczanowski, opozycjonista w czasach PRL, uczestnik obrad Okrągłego Stołu, w latach 1992-1995 minister spraw wewnętrznych, szef Urzędu Ochrony Państwa… » więcej 2024-07-26, godz. 18:50 Sejm w pierwszym czytaniu odrzucił projekt PiS o zmianach w ordynacji podatkowej Sejm podczas piątkowego posiedzenia odrzucił w pierwszym czytaniu projekt złożony przez posłów Prawa i Sprawiedliwości, skracający podstawowy termin przedawnienia… » więcej 2024-07-26, godz. 18:40 Sejm podjął uchwałę ws. uczczenia 119. rocznicy stracenia Stefana Okrzei Sejm podjął w piątek uchwałę ws. uczczenia 119. rocznicy stracenia Stefana Okrzei. Sejm oddaje hołd Stefanowi Okrzei, patriocie, działaczowi niepodległościowemu… » więcej 2024-07-26, godz. 18:40 Paryż - widzowie wpuszczani nad Sekwanę na ceremonię otwarcia, centrum zapełnili turyści W centrum Paryża trzy godziny przed ceremonią otwarcia igrzysk olimpijskich w kolejce czekają widzowie, którzy mają bilety na spektakl na nabrzeżu Sekwany… » więcej 2024-07-26, godz. 18:40 Sejm odrzucił sprawozdanie KRRiT i informację o działalności Rady Mediów Narodowych w 2023 r. (opis) Sejm odrzucił w piątek sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2023 roku wraz z informacją o podstawowych problemach radiofonii… » więcej 2024-07-26, godz. 18:40 Superpuchar UEFA - Szwajcar Schaerer sędzią meczu w Warszawie Real - Atalanta Szwajcar Sandro Schaerer poprowadzi jako sędzia główny mecz o piłkarski Superpuchar UEFA Real Madryt - Atalanta Bergamo, który odbędzie się w 14 sierpnia… » więcej 2024-07-26, godz. 18:40 Kujawsko-pomorskie/ Po wypadku normalny ruch na DK62 koło Włocławka (aktl. 2) Przywrócony został normalny ruch na drodze krajowej nr 62 miejscowości Dąb Wielki koło Włocławka (woj. kujawsko-pomorskie), gdzie samochód osobowy uderzył… » więcej 2024-07-26, godz. 18:40 Paryż/siatkówka - Łomacz: będziemy rośli w czasie tego turnieju Polacy meczem z Egiptem zainaugurują w sobotę zmagania w turnieju olimpijskim w Paryżu. 'Będziemy rośli w czasie tego turnieju, jestem o to spokojny' - powiedział… » więcej 2024-07-26, godz. 18:30 "Economist": W jaki sposób Kamala Harris może wygrać wybory W USA skończyła się pozorowana kampania wyborcza, zaczęła się prawdziwa walka o Biały Dom. Zostało mało czasu, ale wiceprezydent Kamala Harris wciąż… » więcej
6789101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »