Radio Opole » Kraj i świat
2022-09-29, 14:20 Autor: PAP

Amnestia, to jednak nie uniewinnienie - kasacja RPO ws. świadka Jehowy z czasów PRL

Choć w latach 60. XX wieku sprawa świadka Jehowy została umorzona z powodu amnestii, to nie było to uniewinnienie. Tymczasem obywatel ten nie popełnił żadnego przestępstwa, aby można go było obejmować amnestią - wskazał RPO, kierując kasację w tej historycznej sprawie.

Do Sądu Najwyższego trafiają co pewien czas sprawy dotyczące wyroków orzekanych w PRL wobec świadków Jehowy. SN wielokrotnie uwzględniał takie kasacje kierowane przez Rzecznika Praw Obywatelskich.


W sprawie, o której Biuro RPO poinformowało w czwartek, obywatel - podobnie, jak w analogicznych tego typu sprawach - został oskarżony w 1964 r. o "udział w zdelegalizowanym związku Świadków Jehowy", którego istnienie, ustrój i cel działalności miały być tajemnicą wobec władz państwowych. Tym razem jednak, jak przekazało Biuro RPO, "na podstawie amnestii jego sprawę umorzono, orzekając przepadek i zniszczenie należących do niego książek".


Jak podkreślono w kasacji Rzecznika, "amnestii udzielić można było jedynie, gdy nie ma wątpliwości, iż sprawca popełnił zarzucane mu przestępstwo". Natomiast, jak wskazuje RPO, nie ma wątpliwości, że oskarżony był niewinny.


Wspólnota Świadków Jehowy została zdelegalizowana w 1950 r. z powodu - jak to określono - działalności powodującej "zagrożenie bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego". Przez następne dekady polityka władz PRL wobec tej wspólnoty podlegała różnym modyfikacjom, jednak do formalnej legalizacji wyznania doszło dopiero w maju 1989 r.


"Istnienie wspólnoty Świadków Jehowy również nie stanowiło tajemnicy dla ówczesnych władz państwowych, jako że jawnie funkcjonowała ona w Polsce już od czasów międzywojennych, a po delegalizacji wspólnoty w 1950 r. jej przywódcy aktywnie zabiegali o ponowną rejestrację" - zaznacza RPO.


RPO przywołał orzeczenie SN ze stycznia 1995 r. Już wtedy sąd ten orzekł, że uznawanie "tajności związku" w odniesieniu do struktur religijnych wyznania, któremu "oficjalnie i bezpodstawnie odmówiono prawa do jawnego funkcjonowania, było rażącym nadużyciem prawa karnego, w celu korzystania wyłącznie z jego represyjnej funkcji".


Dodał, że w takim stanowisku władz PRL była ponadto hipokryzja. "Za tajne uznawano to, czego władza państwowa nie chciała przyjąć do wiadomości" - podkreślił SN w 1995 r., a powtórzył w aktualnej kasacji RPO.


W dziejach Polski komunistycznej władze wielokrotnie już od lat 40. sięgały do amnestii jako narzędzia zdobywania legitymizacji społecznej oraz zasygnalizowania "nowego etapu budowania socjalizmu". Prawnicy i historycy wskazują, że ogłaszane co pewien czas amnestie były w PRL sposobem na rozładowanie więzień.


W epoce rządów Władysława Gomułki amnestie zarządzano z okazji rocznic powstania "Polski Ludowej" - 20. i 25. - w 1964 i 1969 r. Podobną amnestię zarządził w 1974 r. Edward Gierek. Trzy lata później zorganizowano amnestię dla więźniów skazanych po wydarzeniach czerwca 1976 r. Amnestie dla więźniów politycznych ogłaszano też po zniesieniu stanu wojennego w 1983 r., a także w 1984 r., 1986 r. i dwukrotnie w 1989 r. (PAP)


autor: Marcin Jabłoński


mja/ itm/


Kraj i świat

2024-07-26, godz. 19:20 Francja/ Macron spotkał się przed rozpoczęciem igrzysk z prezydentem Izraela Prezydent Francji Emmanuel Macron przyjął w piątek w Pałacu Elizejskim prezydenta Izraela Icchaka Hercoga, który przybył do Paryża na ceremonię rozpoczęcia… » więcej 2024-07-26, godz. 19:20 Namibia/ Rząd wysyła paczki z mięsem hipopotamów i zebr osobom głodującym z powodu suszy Ministerstwo Środowiska, Leśnictwa i Turystyki przekazało 640 dzikich zwierząt na rzecz krajowego programu pomocy osobom głodującym w związku z suszą. » więcej 2024-07-26, godz. 19:20 Sejm podjął uchwałę ws. uczczenia 81. rocznicy zbrodni wołyńskiej Sejm podjął w piątek uchwałę ws. uczczenia 81. rocznicy zbrodni ludobójstwa dokonanej na Polakach przez nacjonalistów ukraińskich. Sejm 'oddaje hołd ofiarom… » więcej 2024-07-26, godz. 19:10 Paryż - w sobotę rozpoczynają grę Świątek i siatkarze W sobotę w igrzyskach olimpijskich w Paryżu wystartuje blisko 40 polskich sportowców. Z perspektywy kibiców najciekawiej zapowiadają się pojedynek czterokrotnej… » więcej 2024-07-26, godz. 19:10 Paryż - 27 lipca (program) Program wydarzeń olimpijskich 27 lipca - sobota: 14 finałów----------DESKOROLKA17.00, street mężczyznJUDO17.18, 48 kg kobiet, o brązowy medal 48 kg kobiet… » więcej 2024-07-26, godz. 19:10 Paryż - 27 lipca (program-Polacy) Program wydarzeń olimpijskich z udziałem Polaków - 27 lipca, sobota: JEŹDZIECTWO 10.06, WKKW indywidualnie, dzień 1 - Małgorzata Korycka14.15, WKKW indywidualnie… » więcej 2024-07-26, godz. 19:00 Sejm uchwalił nowelizację ustawy w sprawie "renty wdowiej" w rządowym kształcie (opis) Sejm uchwalił w piątek nowelizację ustawy w sprawie 'renty wdowiej'. W głosowaniu przyjęto rządowe poprawki, które przewidują m.in. wypłatę drugiego… » więcej 2024-07-26, godz. 19:00 Ekstraklasa piłkarska – Puszcza – Górnik 0:1 (do przerwy) Puszcza Niepołomice - Górnik Zabrze 0:1 do przerwy. Bramka: 0:1 Manu Sanchez (11-głową). Sędzia: Daniel Stefański (Bydgoszcz).(PAP) gw/ krys/ » więcej 2024-07-26, godz. 19:00 Indie/ Naukowcy: zmniejszenie populacji sępów doprowadziło do śmierci 500 tys. osób Drastyczny spadek populacji sępów w Indiach doprowadził do śmierci ok. 500 tys. ludzi w latach 2000-2005 - informują naukowcy w artykule w 'American Economic… » więcej 2024-07-26, godz. 19:00 Lubuskie/ Straż Graniczna zatrzymała 23 cudzoziemców Straż Graniczna w Gubinie zatrzymała 22 Afgańczyków i Pakistańczyka, którzy usiłowali przedostać się do Niemiec - poinformował w piątek rzecznik Nadodrzańskiego… » więcej
567891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »