Radio Opole » Kraj i świat
2022-09-29, 14:20 Autor: PAP

Amnestia, to jednak nie uniewinnienie - kasacja RPO ws. świadka Jehowy z czasów PRL

Choć w latach 60. XX wieku sprawa świadka Jehowy została umorzona z powodu amnestii, to nie było to uniewinnienie. Tymczasem obywatel ten nie popełnił żadnego przestępstwa, aby można go było obejmować amnestią - wskazał RPO, kierując kasację w tej historycznej sprawie.

Do Sądu Najwyższego trafiają co pewien czas sprawy dotyczące wyroków orzekanych w PRL wobec świadków Jehowy. SN wielokrotnie uwzględniał takie kasacje kierowane przez Rzecznika Praw Obywatelskich.


W sprawie, o której Biuro RPO poinformowało w czwartek, obywatel - podobnie, jak w analogicznych tego typu sprawach - został oskarżony w 1964 r. o "udział w zdelegalizowanym związku Świadków Jehowy", którego istnienie, ustrój i cel działalności miały być tajemnicą wobec władz państwowych. Tym razem jednak, jak przekazało Biuro RPO, "na podstawie amnestii jego sprawę umorzono, orzekając przepadek i zniszczenie należących do niego książek".


Jak podkreślono w kasacji Rzecznika, "amnestii udzielić można było jedynie, gdy nie ma wątpliwości, iż sprawca popełnił zarzucane mu przestępstwo". Natomiast, jak wskazuje RPO, nie ma wątpliwości, że oskarżony był niewinny.


Wspólnota Świadków Jehowy została zdelegalizowana w 1950 r. z powodu - jak to określono - działalności powodującej "zagrożenie bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego". Przez następne dekady polityka władz PRL wobec tej wspólnoty podlegała różnym modyfikacjom, jednak do formalnej legalizacji wyznania doszło dopiero w maju 1989 r.


"Istnienie wspólnoty Świadków Jehowy również nie stanowiło tajemnicy dla ówczesnych władz państwowych, jako że jawnie funkcjonowała ona w Polsce już od czasów międzywojennych, a po delegalizacji wspólnoty w 1950 r. jej przywódcy aktywnie zabiegali o ponowną rejestrację" - zaznacza RPO.


RPO przywołał orzeczenie SN ze stycznia 1995 r. Już wtedy sąd ten orzekł, że uznawanie "tajności związku" w odniesieniu do struktur religijnych wyznania, któremu "oficjalnie i bezpodstawnie odmówiono prawa do jawnego funkcjonowania, było rażącym nadużyciem prawa karnego, w celu korzystania wyłącznie z jego represyjnej funkcji".


Dodał, że w takim stanowisku władz PRL była ponadto hipokryzja. "Za tajne uznawano to, czego władza państwowa nie chciała przyjąć do wiadomości" - podkreślił SN w 1995 r., a powtórzył w aktualnej kasacji RPO.


W dziejach Polski komunistycznej władze wielokrotnie już od lat 40. sięgały do amnestii jako narzędzia zdobywania legitymizacji społecznej oraz zasygnalizowania "nowego etapu budowania socjalizmu". Prawnicy i historycy wskazują, że ogłaszane co pewien czas amnestie były w PRL sposobem na rozładowanie więzień.


W epoce rządów Władysława Gomułki amnestie zarządzano z okazji rocznic powstania "Polski Ludowej" - 20. i 25. - w 1964 i 1969 r. Podobną amnestię zarządził w 1974 r. Edward Gierek. Trzy lata później zorganizowano amnestię dla więźniów skazanych po wydarzeniach czerwca 1976 r. Amnestie dla więźniów politycznych ogłaszano też po zniesieniu stanu wojennego w 1983 r., a także w 1984 r., 1986 r. i dwukrotnie w 1989 r. (PAP)


autor: Marcin Jabłoński


mja/ itm/


Kraj i świat

2024-07-26, godz. 19:50 Sejm zakończył posiedzenie W piątek po godz. 19.30 Sejm zakończył czterodniowe posiedzenie. Następne posiedzenie izby zaplanowane jest po wakacjach - w dniach 11-13 września. » więcej 2024-07-26, godz. 19:50 Paryż - rozpoczęła się ceremonia otwarcia igrzysk W centrum Paryża rozpoczęła się uroczystość otwarcia 33. letnich igrzysk olimpijskich. Po raz pierwszy uroczystość odbywa się nie na stadionie, ale na… » więcej 2024-07-26, godz. 19:50 Hołownia: sprawę Funduszu Kościelnego będziemy stawiać bardzo intensywnie Sprawę Funduszu Kościelnego będziemy stawiać bardzo intensywnie, mocno i wyraziście. Moc sprawczą, czy utrzymywać Kościół, powinni mieć obywatele, a… » więcej 2024-07-26, godz. 19:40 Hołownia: NIK skontroluje przepływy finansowe pomiędzy państwem a Kościołem katolickim Najwyższa Izba Kontroli przeprowadzi kontrolę przepływów finansowych pomiędzy państwem a Kościołem katolickim, a także innymi związkami wyznaniowymi… » więcej 2024-07-26, godz. 19:40 Białoruś/ Ekspert dla PAP: wyrok śmierci dla Kriegera wygląda na element targu z Berlinem Mińsk nawet nie próbuje ukryć, że skazanego w Mińsku na karę śmierci przez rozstrzelanie Rico Kriegera chce wymienić na kogoś lub coś ze strony Niemiec… » więcej 2024-07-26, godz. 19:30 Wystawa/„Bohaterki wśród bohaterów” – w hołdzie uczestniczkom Powstania Warszawskiego „Marynia” - sanitariuszka, „Elżbieta” - łączniczka, „Kazik” - dowódca kompanii, „Myszka” - kurierka, to tylko niektóre uczestniczki Powstania… » więcej 2024-07-26, godz. 19:30 Tramwaje Śląskie dostały jedną ofertę na 10 krótkich tramwajów za ponad 100 mln zł Tramwaje Śląskie dostały jedną ofertę na zakup 10 nowych wagonów 13-metrowych za 101,7 mln zł brutto - wynika z platformy zakupowej spółki. W najbliższych… » więcej 2024-07-26, godz. 19:30 RPA/ Ponad 90 Libijczyków zatrzymano w tajnym obozie wojskowym na północy kraju Kiedy w piątek policja dokonała nalotu na farmę w White River, w północnej prowincji Mpumalanga, zastała tam 95 Libijczyków zakwaterowanych w namiotach… » więcej 2024-07-26, godz. 19:20 Sejm uwzględnił większość senackich poprawek do ustawy o wsparciu działań żołnierzy i funkcjonariuszy (krótk… Sejm przyjął sześć z ośmiu senackich poprawek do ustawy o wsparciu działań żołnierzy i funkcjonariuszy. Odrzucono dwie poprawki o charakterze terminologicznym… » więcej 2024-07-26, godz. 19:20 Francja/ Macron spotkał się przed rozpoczęciem igrzysk z prezydentem Izraela Prezydent Francji Emmanuel Macron przyjął w piątek w Pałacu Elizejskim prezydenta Izraela Icchaka Hercoga, który przybył do Paryża na ceremonię rozpoczęcia… » więcej
45678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »