Sąd Okręgowy w Białymstoku uwzględnił apelację jednego z obrońców i częściowo apelację prokuratury.

Sąd wyjaśniał w tym procesie okoliczności eksplozji wywołanej z użyciem prymitywnego urządzenia wybuchowego; doszło do niej cztery lata temu w pasażu handlowym przy ul. Warszawskiej w centrum Białegostoku. Nikt nie został ranny i nie było poważniejszych strat materialnych, nie była konieczna ewakuacja pracowników czy klientów.

Według Prokuratury Rejonowej Białystok-Północ, która w śledztwie posiłkowała się opiniami biegłych, eksplozja mieszaniny pirotechnicznej w połączeniu ze znajdującymi się w pobliżu butelkami z łatwopalną substancją byłaby jednak - gdyby doszło do pożaru - dużym zagrożeniem dla ludzi i mienia.

Ostatecznie zarzuty usłyszeli: pracownik sklepu komputerowego w tym pasażu i administrator budynku. Według aktu oskarżenia, pierwszy z nich na zlecenie drugiego przygotował ładunek wybuchowy, składający się m.in. z petard, dwóch plastikowych butelek wypełnionych benzyną, włącznika elektrycznego i transformatora. To administrator miał ów ładunek zdetonować zdalnie ze swojego pomieszczenia. Doszło do wybuchu petard i było zagrożenie zapłonu benzyny, co ostatecznie nie nastąpiło.

Na początku procesu w pierwszej instancji pracownik sklepu przyznał się do zarzutu, wyraził skruchę, przepraszał. Twierdził, że ładunek przygotował na prośbę drugiego z oskarżonych i dostał za to 300 zł, co miało pokryć koszty. Drugi z oskarżonych zaprzeczał jednak, by miał z tym jakikolwiek związek. Prokuratura uważała jednak, że chciał on - poprzez pozorowany "zamach" - wzbudzić zainteresowanie sobą i współczucie u użytkowników pasażu, skarżących się na sposób, w jaki administruje on lokalami w tym budynku.

Jesienią ub. roku sąd pierwszej instancji skazał obu oskarżonych na kary po 10 miesięcy więzienia w zawieszeniu; mieli też oni m.in. zapłacić po 15 tys. zł kosztów sądowych. Wyrok zaskarżyły obie strony; prokuratura chciała kar po roku więzienia bez zawieszenia, obrońca jednego z oskarżonych uniewinnienia lub uchylenia wyroku, drugiego - możliwie niskiej kary (np. grzywny lub ograniczenia wolności) z zastosowaniem jej nadzwyczajnego złagodzenia.

Sąd Okręgowy w Białymstoku zmienił wyrok. Uznał, że zebrane dowody nie pozwalają - wbrew temu, co ustalił sąd rejonowy - na stwierdzenie, że nie ma żadnych wątpliwości co do porozumienia między oskarżonymi; uniewinnił administratora budynku, a w przypadku drugiego oskarżonego karę zaostrzył, bo orzekł ją bez zawieszenia.

Sędzia Marzanna Chojnowska długo uzasadniała to orzeczenie. Przypominała podstawowe zasady procesu karnego, w tym zasadę domniemania niewinności oraz to, że wszelkie wątpliwości muszą być rozstrzygane na korzyść oskarżonego oraz zasady oceny dowodów. "Z tych też względów wydanie wyroku uniewinniającego jest konieczne nie tylko wówczas, gdy wykazano niewinność oskarżonego, lecz również wtedy, gdy nie udowodniono mu, że jest winny popełnienia zarzucanego mu przestępstwa" - mówiła sędzia Chojnowska.

I sąd okręgowy ocenił, że pierwsza instancja - uznając za winnego i skazując administratora budynku - oparła się wyłącznie na wyjaśnieniach drugiego z oskarżonych, uznając je za całkowicie wiarygodne. Był to tzw. dowód z pomówienia, ale - jak uzasadniał sąd odwoławczy - niepotwierdzony czy uzupełniony w żaden inny sposób, który usunąłby wszelkie wątpliwości dotyczące roli administratora w tym przestępstwie.

A sąd rejonowy - uznając te pomówienia za wiarygodne - całkowicie zanegował wersję przedstawioną przez administratora, który od początku zapewniał, że z podłożeniem tego ładunku w swoim biurze w pasażu, nie ma nic wspólnego. Do tego sąd rejonowy błędnie za dowód uznał badanie tego mężczyzny tzw. wykrywaczem kłamstw, przeprowadzone w postępowaniu przygotowawczym - uzasadniała sędzia Chojnowska.

Jednocześnie sąd okręgowy ocenił, że nie jest karą sprawiedliwą wyrok w zawieszeniu wobec drugiego z oskarżonych. Sędzia Chojnowska przypominała opinię jednego z biegłych, że tylko dzięki przypadkowemu błędowi konstrukcyjnemu nie doszło do zapłonu benzyny, a wtedy skutki mogły być bardzo poważne.

Mówiła, że sąd w postawie tego oskarżonego nie widzi skruchy i "zrozumienia tego, co się stało". Podkreślała, że było to zachowanie irracjonalne, nieakceptowalne, wielce naganne i niedające się niczym usprawiedliwić.

Motyw działania skazanego nie został w pełni wyjaśniony. Obrońca administratora budynku mówił dwa tygodnie temu w mowie końcowej przed sądem okręgowym, że mogło chodzić o zniszczenie dokumentów, które miałyby być dowodem na oszustwa drugiego z oskarżonych na szkodę wspólnoty.

Przed Sądem Okręgowym w Białymstoku w innym procesie, dotyczącym właśnie takich oszustw z lat 2011-2018, zapadł wobec tego mężczyzny wyrok 1,5 roku więzienia.(PAP)

Autor: Robert Fiłończuk

rod/ jann/