W ramach tegorocznych obchodów likwidacji getta żydowskiego w Sieradzu 6-7 września odbyła się konferencja naukowa "Dialog polsko-żydowski a wolność".

W czasie konferencji naczelny rabin Polski Michael Joseph Schudrich powiedział, że obecnie żydzi cieszą się na świecie wolnością religijną.

"Obserwując to, co dzieje się dziś na Bliskim Wschodzie, w Chinach czy w innych regionach świata, być może mamy teraz najgorszy czas dla wyznawców chrześcijaństwa. W związku z tym, naszym obowiązkiem, jako żydów, którzy doskonale wiedzą, czym jest niewola, jest bycie w świecie rzecznikami chrześcijan" – powiedział Michael Schudrich.

"Dialog jest podstawowym ludzkim doświadczeniem budującym relacje, tworzącym wspólnotę. W związku z tym rozmowa zawsze jest potrzebna. Bez niej nie mogę zrozumieć drugiego człowieka, nie mogę go poznać" – powiedział PAP naczelny rabin Polski, podsumowując konferencję.

Wyjaśnił, że dialog zakłada uważne słuchanie drugiej strony. "Nie oznacza to, że trzeba zgodzić się z rozmówcą lub przekonać go do swoich racji" – tłumaczył Schudrich. "Dialog pozwala człowiekowi ubogacić się doświadczeniami drugiej osoby, jej spojrzeniem, wiedzą" – przekonywał.

Podkreślił, że wolność wyznawania religii nie jest dana człowiekowi czy narodom raz na zawsze. "To nie jest coś automatycznego. Historia pokazała, że o wolność zawsze trzeba walczyć" – zaznaczył.

Odnosząc się do wojny w Ukrainie, podkreślił, że "to, co obecnie robi Putin na Ukrainie, jest niemoralne".

"Milczenie wobec tego, co tam się dzieje – jest grzechem. Naszym obowiązkiem jest mówić głośno i wyraźnie, że nie akceptujemy zbrodni oraz nieść pomoc tym, którzy doświadczają nieszczęścia wojny" – wskazał Michael Schudrich.

Powołując się na informacje Ministerstwa Spraw Zagranicznych Ukrainy, ks. prof. Waldemar Cisło zwrócił uwagę, że struktury Kościoła grekokatolickiego i łacińskiego na Ukrainie są systematycznie niszczone przez wojska rosyjskie.

"Wolność religijna to jedno z podstawowych praw człowieka" – powiedział PAP dyrektor Uniwersyteckiego Centrum Badań Wolności Religijnej UKSW i sekcji polskiej papieskiego stowarzyszenia Pomoc Kościołowi w Potrzebie (PKWP) ks. prof. Waldemar Cisło.

Zaznaczył, że "tylko wzajemny szacunek między wyznawcami różnych religii i wyznań może pozwolić uniknąć konfliktów na tle religijnym.

"Doświadczenie historii dialogu polsko-żydowskiego pokazuje, że tylko wzajemne poznanie i przebaczenie może przynieść dobre owoce" – dodał duchowny.

Przyznał, że relacje polsko-żydowskie nacechowane są wieloma niedopowiedzeniami i konfliktami. "Mimo że wśród odznaczonych medalem Sprawiedliwych Wśród Naród Świata większość stanowią Polacy, to niektóre środowiska wciąż próbują przekonać opinię publiczną, że to my jesteśmy winni Holokaustu, że to Polacy tępią innych. To jest niesprawiedliwe i nieuczciwe" – ocenił ks. prof. Cisło.

Przypomniał, że "na ziemiach polskich przez setki lat naród żydowski mógł żyć i swobodnie wyznawać swoją religię, czego nie było w innych państwach Europy. W ostatnim roku np. w Niemczech o 50 proc. wzrosła liczba aktów antysemickich, a nie mówi się o tym" – zwrócił uwagę.

W czasie konferencji naukowej wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin wygłosił wykład "Historia Żydów w nauczaniu JP II". Ks. prof. dr hab. Henryk Skorowski z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie wygłosił referat "Wolność a dialog". Kierownik Centrum Badań Żydowskich na Uniwersytecie Łódzkim dr Adam Sitarek przypomniał historię życia i zagłady sieradzkich Żydów. Dr hab. Marcin Szydzisz z Uniwersytetu Wrocławskiego omówił sytuację ludności żydowskiej w Polsce po II wojnie światowej.

Wśród gości konferencji byli również: ks. dr Manfred Deselaers z Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu, dr hab. Marcin Szydzisz z Uniwersytetu Wrocławskiego, dr Mariola Serafin z Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego i Janusz Jasiński – historyk, dyrektor Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Masłowicach.

Obchody w Sieradzu zwieńczyły warsztaty dla młodzieży w siedzibie Biblioteki Pedagogicznej, które zorganizowało Uniwersyteckie Centrum Badań Wolności Religijnej w Warszawie i Centrum Rozwoju Edukacji Województwa Łódzkiego. Wzięli w niej udział uczniowie z klas maturalnych Powiatowego Zespołu Szkół w Złoczewie, w którego skład wchodzą: liceum ogólnokształcące, technikum, szkoła branżowa I stopnia oraz młodzież z Powiatowego Zespołu Szkół nr 2 im. Marii Dąbrowskiej w Sieradzu. Dyskutowano o wolności wyznaniowej, historii żydów w regionie i chrześcijan w Izraelu.

"Młode pokolenie musi nie tylko wiedzieć, że trzeba się spotykać i rozmawiać. Oni muszą zobaczyć, że dialog między osobami z różnych religii, mającymi różne doświadczenia, historię, jest w ogóle możliwy. Następnym krokiem jest uczenie się od starszych, jak to robić" – wskazał w rozmowie z PAP naczelny rabin Polski.

Getto żydowskie w Sieradzu powstało w 1940 r. między ulicami Żabią, Szewską, Wodną i Sukienniczą. Niemcy umieścili tam nie tylko Żydów z Sieradza, ale także z okolicznych miejscowości. Ostateczna likwidacja getta nastąpiła 24–27 sierpnia 1942 r. Z zamkniętych tam ponad 3 tys. Żydów niemal wszystkich Niemcy wymordowali w obozach zagłady, przede wszystkim w Chełmnie nad Nerem.

Wydarzenie honorowym patronatem objął prezydent Rzeczypospolitej Andrzej Duda. (PAP)

Autor: Magdalena Gronek

mgw/ joz/