UNICEF podkreśla, że nie ma bezpiecznych poziomów tego pierwiastka we krwi. Szkodliwe skutki narażenia na jego działanie pojawiają się już przy bardzo niskich poziomach stężenia tego metalu we krwi. Ołów wpływa nie tylko na funkcjonowanie organizmów dzieci, ale ma również negatywny wpływ na koncentrację uwagi, pamięć, na planowanie i rozwiązywanie problemów. Może także zwiększać agresję i zachowania antyspołeczne.

Szczególnie narażeni na uszkodzenia mózgu i zaburzenia funkcji poznawczych w wyniku zatrucia ołowiem są chłopcy. Z kolei narażenie dziewcząt na działanie ołowiu we wczesnym okresie życia, a nawet w łonie matki, może zaburzać ich wzorce hormonalne i wiąże się z opóźnionym dojrzewaniem płciowym.

Z danych UNICEF-u wynika, że w Polsce ponad 260 tys. dzieci ma podwyższony poziom ołowiu we krwi. Organizacja w swoim ostatnim raporcie "Miejsca i przestrzenie: Wpływ środowiska na dobrostan dzieci" analizowała m.in. poziom zatrucia ołowiem u dzieci w krajach bogatych, w tym w Polsce. W rankingu 43 państw UE i OECD, pokazującym, w których krajach dzieci są najbardziej narażone na skażenie ołowiem, Polska zajęła 29. miejsce. Najlepsza sytuacja jest w krajach nordyckich (Finlandii, Islandii i w Szwecji), a także w Luksemburgu i w Wielkiej Brytanii. Najgorzej jest w Meksyku, Kostaryce, Rumunii, Belgii i na Malcie.

W przeszłości ołów można było znaleźć w produktach dla dzieci, np. w malowanych zabawkach. Dziś nadal jest obecny w ceramice szkliwionej ołowiem (głównie w Meksyku), w ołowianym śrucie używanym podczas polowań (Norwegia), w nowych farbach czy w przyprawach, które miesza się z ołowiem w celu zwiększenia masy lub dodania koloru (często produkowanych w Azji Południowej, ale importowanych na cały świat).

UNICEF wskazuje, że ołów nie ulega rozpadowi i kumuluje się w organizmie.

Objawy zatrucia ołowiem to przeważnie bóle głowy, brzucha, nudności i kolka. Po pewnym czasie ustępują one miejsca wymiotom, dodatkowo pojawiają się spadki ciśnienia krwi i obniżenie temperatury ciała. Ostre zatrucie prowadzi do niewydolności nerek, wątroby i układu nerwowego. Zatrucie przewlekłe, w wyniku kumulacji ołowiu uszkadza układ nerwowy, szpik kostny, nerki i skórę. Cechą charakterystyczną u osób długotrwale narażonych na ołów jest "ołowiana cera" i "rąbek ołowiowy" na dziąsłach. Długotrwała ekspozycja na ołów wpływa na rozrodczość, powoduje zburzenia emocjonalne i układu nerwowego, a także układu sercowo-naczyniowego czy odpornościowego. W Polsce dzięki badaniom diagnostycznym można oznaczyć poziom ołowiu we krwi.

Wiedza o tym, jak wszechobecne jest zanieczyszczenie ołowiem i zrozumienie, jak negatywnie wpływa ono na zdrowie dzieci i całych społeczności, według UNICEF-u– obliguje nas wszystkich do podjęcia natychmiastowych działań. UNICEF podkreśla szczególną rolę państwa w walce z zatruciem ołowiem. Zdaniem organizacji państwo powinno m.in. monitorować i testować poziom ołowiu we krwi, zanieczyszczenie ołowiem i wprowadzić środki zapobiegawcze. (PAP)

Autorka: Agata Zbieg

agz/ joz/