Prezydenci Polski i Litwy, Andrzej Duda i Gitanas Nauseda, oraz ministrowie obrony obu krajów: Mariusz Błaszczak i Arvydas Anusauskas złożą w czwartek wspólnie wizytę w zlokalizowanym na przesmyku suwalskim Mobilnym Stanowisku Dowodzenia Wielonarodowej Dywizji Północny-Wschód.

Przydacz podkreślił, że dla państw bałtyckich przesmyk suwalski to "jedyne połączenie z resztą sojuszników". Polska - zaznaczył wiceszef MSZ - ma świadomość tego, że ten "wąski pasek" jest uznawany za "newralgiczny punkt na geopolitycznej mapie świata". Ocenił, że obecność prezydentów w tym miejscu ma "zwracać ciągłą uwagę naszych sojuszników na różnego rodzaju wyzwania i zagrożenia w tej części świata".

Wiceszef MSZ zaznaczył, że Polska i Litwa na "wszelkich możliwych poziomach politycznych prowadzą bardzo intensywny dialog". "Na bieżąco wymieniamy się informacjami, analizami i obserwacjami" - powiedział dodając, że prezydent Duda "jest bardzo aktywny w tematach międzynarodowych".

Na pytanie o zwiększenie obecności NATO w Polsce Przydacz podkreślił, że proces ten "nie został zakończony". "Mamy obecność sojuszniczą w północno-wschodniej Polsce, także na Litwie stacjonują NATO-wskie wojska" - powiedział. Dodał, że cieszy się z decyzji dotyczącej zwiększenia sił sojuszu podjętej na szczycie NATO w Madrcie.

"Od 2015 roku (...) bardzo silnie zintensyfikowaliśmy działania, co do potrzeby zwiększania obecności sojuszniczej. Udało nam się przekonać prezydenta Barracka Obamę, później Donalda Trumpa, a teraz Joe Bidena do zwiększenia amerykańskiej obecności sojuszniczej w Polsce" - stwierdził.

Pod koniec czerwca podczas szczytu Sojuszu Północnoatlantyckiego w Madrycie przywódcy NATO przyjęli nową koncepcję strategiczną; uznali w niej, że Rosja jest największym i bezpośrednim zagrożeniem dla bezpieczeństwa sojuszników oraz dla pokoju i stabilności w obszarze euroatlantyckim. NATO zdecydowało także o wzmocnieniu wschodniej flanki oraz o zaproszeniu Finlandii i Szwecji do członkostwa.

Prezydent USA Joe Biden oświadczył w Madrycie, że w Polsce powstanie stałe dowództwo V Korpusu Wojsk Lądowych USA. Od jesieni 2020 r. w Poznaniu działa wysunięte stanowisko dowodzenia tego związku, które koordynuje działania sił lądowych USA w Europie. Na początku marca, w związku z napaścią Rosji na Ukrainę, Amerykanie zapowiedzieli przeniesienie stałego dowództwa V Korpusu z USA do Europy i przerzucenie z Fort Knox do Niemiec i Polski kolejnych 300 wojskowych.

Podczas szczytu NATO w Warszawie w 2016 r. przyjęto inicjatywę utrzymywania na terytorium państw Sojuszu ograniczonej obecności wojskowej w postaci batalionowych grup bojowych - to wysunięta obecność NATO. W jej skład wchodzą dostosowana wysunięta obecność (tFP) w Bułgarii i Rumunii oraz wzmocniona wysunięta obecność (eFP) w Polsce, Estonii na Litwie oraz Łotwie.

W Elblągu mieści się Dowództwo Wielonarodowej Dywizji Północny-Wschód, którego zadaniem jest koordynacja działań czterech wielonarodowych batalionowych grup bojowych NATO rozmieszczonych w ramach eFP (wzmocnionej wysuniętej obecności) w Polsce, na Litwie, Łotwie i w Estonii. Szczyt w Madrycie postanowił o wzmocnieniu wysuniętej obecności NATO na północno-wschodniej i południowo-wschodniej flance NATO, bataliony mają być w razie potrzeby gotowe do rozwinięcia do poziomu brygad.

Mobilne stanowisko przy przesmyku suwalskim zostało rozwinięte na czas ćwiczenia Dowództwa Wielonarodowej Dywizji Północny Wschód (MND-NE).

Stacjonujące w czterech państwach sojusznicze wojska działają na zasadzie 6-miesięcznej rotacji, a dowodzenie grupami w każdym z krajów powierzono tzw. państwu ramowemu, które wydziela największe siły i zapewnia wsparcie logistyczne. Państwem ramowym grupy stacjonującej w Polsce są Stany Zjednoczone; Polska wydzieliła zgrupowanie kompanijne czołgów do batalionu eFP na Łotwie.(PAP)

Autor: Adrian Kowarzyk

amk/ mok/