Nie ma wciąż regulacji prawnej jasno okres´laja?cej, jak powinien zachowac´ sie? pracownik szkoły czy przedszkola w momencie wysta?pienia wstrza?su anafilaktycznego czy ataku astmy u dziecka, znajduja?cego sie? na terenie placówki os´wiatowej. Jednak w takich sytuacjach czas odgrywa niebagatelna? role?, bo od szybkos´ci podania leku (adrenalina – wstrza?s anafilaktyczny, salbutamol – astma) zalez˙y z˙ycie dziecka – zaznaczają w informacji przekazanej PAP eksperci Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.

Towarzystwo, na pros´be? Ministerstwa Zdrowia, opracowało zalecenia pokazuja?ce schematy poste?powania osoby dorosłej znajduja?cej sie? w najbliz˙szym otoczeniu chorego dziecka oraz wymogi dotyczące wyposaz˙enia placówek w leki ratuja?ce z˙ycie. PTA przypomina, że do udzielenia pomocy w stanach nagłych zagroz˙enia z˙ycia lub zdrowia, poza natychmiastowym wezwaniem profesjonalnej pomocy medycznej, zobowia?zani sa? s´wiadkowie zdarzenia, zgodnie z zasadami udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej.

“Jako Polskie Towarzystwo Alergologiczne stoimy na stanowisku, z˙e w sytuacji zagroz˙enia z˙ycia dziecka, a o takiej mówimy w wypadku ataku astmy czy wstrza?su anafilaktycznego, nauczyciel powinien udzielic´ dziecku pomocy. Obecne regulacje pozostawiaja? zbyt duz˙a? dowolnos´c´, z˙eby nie powiedziec´ obarczone sa? luka? prawna?” – twierdzi prof. Maciej Kupczyk. Dodaje, że PTA od lat postuluje zmiany w ustawie o opiece nad uczniami czy w definicji pierwszej pomocy, jaka zawarta jest w ustawie o ratownictwie medycznym.

“Jestes´my równiez˙ otwarci na szkolenia pracowników os´wiaty w zakresie ratowania z˙ycia i podawania leków iniekcyjnych. Marzy nam sie? model na wzór rozwia?zan´ w Stanach Zjednoczonych, gdzie dzieci z alergiami w bardzo rozwaz˙ny i odpowiedzialny sposób otoczone sa? opieka? nie tylko ze strony pracowników, ale równiez˙ swoich kolez˙anek i kolegów” – zaznacza.

Polskie Towarzystwo Alergologiczne opracowało dokument pt. “Zalecenia grupy ekspertów Polskiego Towarzystwo Alergologicznego dotycza?ce poste?powania u dzieci i młodziez˙y z alergiami, w tym kwestii podawania adrenaliny w przypadku wysta?pienia wstrza?su anafilaktycznego w placówkach os´wiatowych”. Dokument ten złoz˙ono do Ministerstwa Zdrowia, gdzie obecnie jest analizowany i be?dzie poddany konsultacjom przed ogłoszeniem w drodze obwieszczenia w dzienniku urze?dowym. Opisane zostały w nim zalecenia poste?powania w pie?ciu, niosa?cych ze soba? najdotkliwsze konsekwencje, reakcjach alergicznych w tym m.in. anafilaksji i astmy. Klinicys´ci poza schematami poste?powania zawarli w nim wytyczne dotyczące koniecznos´ci doste?pnos´ci leków ratuja?cych z˙ycie w szkołach i przedszkolach.

“Anafilaksja to cie?z˙ka, natychmiastowa (rozwijaja?ca sie? na przestrzeni minut) reakcja alergiczna, która stanowi zagroz˙enie z˙ycia dziecka. W apteczce szkolnej, w miejscu łatwo doste?pnym, powinny znajdowac´ sie? 2-4 zestawy adrenaliny w postaci autowstrzykiwaczy lub ampułkostrzykawek, które powinno sie? podac´ domie?s´niowo, w przednio-boczna? powierzchnie? uda w jego jednej trzeciej górnej cze?s´ci – wyjaśnia prof. Zbigniew Bartuzi, przewodnicza?cy zespołu PTA ds. doste?pnos´ci adrenaliny w szkole.

Dodaje, że adrenalina jest lekiem iniekcyjnym, ale tylko ten lek jest w stanie odwrócic´ wie?kszos´c´ mechanizmów anafilaksji. “Co waz˙ne konsekwencje złego podania czy nawet przekroczenia zalecanej dawki sa? duz˙o mniejsze niz˙ konsekwencje biernej postawy. Adrenalina jest lekiem, który w nadmiarze skutkuje zwie?kszeniem cis´nienia te?tniczego, rozszerzeniem dróg oddechowych i zwie?kszeniem poziomu cukru we krwi, ale nigdy s´miercia?” - zapewnia.

Prof. Marek Kulus, który jest też przewodnicza?cym Koalicji na Rzecz Leczenia Astmy, tlumaczy, że astma jest przewlekła?, zapalna? choroba? układu oddechowego, której zaostrzenie moz˙e bezpos´rednio zagrozic´ z˙yciu dziecka. Lekiem ratuja?cym z˙ycie jest salbutamol, którego dwa opakowania powinny znajdowac´ sie? w apteczce kaz˙dej placówki os´wiatowej. “Podanie tego leku nie wymaga zbyt duz˙ej wiedzy z zakresu pierwszej pomocy, poniewaz˙ doste?pny jest on w inhalatorze cis´nieniowym. W przypadku braku posiadania dokładnych zalecen´ nalez˙y podac´ dziecku dwa wdechy leku bezpos´rednio z inhalatora w odste?pie 10-20 sekund” – zaleca. (PAP)

Autor: Zbigniew Wojtasiński

zbw/ zan/