W programie "Tłit" Wirtualnej Polski, wiceszef MSZ był pytany m.in. o negocjacje ws. Turowa oraz karę, jaką na Polskę nałożył Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

"Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Komisja Europejska pośpieszyły się w tej sprawie, nie dając czasu na to, aby tę sprawę móc polubownie załatwić" – ocenił. Jego zdaniem TSUE i KE wkroczyły "bardzo agresywnie w tę sprawę, nie biorąc pod uwagę tego, że nie jest możliwe wyłączenie systemu, który przynosi około 6 proc. energii do polskiego miksu energetycznego". Szynkowski vel Sęk dodał, że jest to niemożliwe, ponieważ zagrażałoby bezpieczeństwu energetycznemu Polski.

Wiceszef MSZ zaznaczył, że obecnie ze stroną czeską prowadzona jest kolejna runda rozmów. "Obecność nowej czeskiej minister środowiska Anny Hubaczkovej w Warszawie przynosi umiarkowany optymizm, co do tego, że tę sprawę uda się w najbliższych tygodniach ostatecznie rozstrzygnąć" – ocenił.

Według niego, "poprzedni czeski rząd postępował tak, że nie udało się doprowadzić do kompromisu". "Postępowanie nowego czeskiego rządu wydaje się bardziej obiecujące" - uważa Szynkowski vel Sęk.

Czechy wniosły do Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE) skargę przeciwko Polsce w sprawie rozbudowy kopalni Turów pod koniec lutego ub.r. Jednocześnie domagały się zastosowania tzw. środka tymczasowego, czyli nakazu wstrzymania wydobycia. Strona czeska uważa, że rozbudowa kopalni zagraża dostępowi mieszkańców Liberca do wody; skarżą się oni także na hałas i pył związany z eksploatacją węgla brunatnego.

W maju 2021 r. TSUE nakazał wstrzymanie wydobycia w kopalni Turów. Polski rząd się nie zastosował, w związku z czym 20 września ub.r. Trybunał nałożył na Polskę karę 500 tys. euro dziennie za niewdrożenie środka tymczasowego. W połowie stycznia Komisja Europejska poinformowała, że wysłała do Polski dwa wezwania do zapłaty kar dotyczących kopalni Turów i jak dotąd nie otrzymała pieniędzy. Rzecznik KE Balazs Ujvari przekazał, że zgodnie z procedurą jeśli KE nie otrzyma pieniędzy, potrąci środki z funduszy należnych z budżetu UE. Opinia rzecznika generalnego Trybunału ws. polsko-czeskiego sporu ws. Turowa ma zostać ogłoszona 3 lutego br.

Negocjacje ws. Turowa w związku ze złożeniem skargi przez Czechów na Polskę do Trybunału Sprawiedliwości UE rozpoczęły się w czerwcu ub.r. Celem negocjacji jest uzgodnienie umowy międzynarodowej, którą zaakceptowałyby później oba rządy.

Bezpośrednie rozmowy trwały do 30 września, kiedy to poinformowano, że zostają przerwane. Czesi przekazali, że nie porozumiano się w kwestii czasu obowiązywania umowy międzyrządowej. Polska strona informowała z kolei, że nie chciała się zgodzić na brak możliwości jej wypowiedzenia.

5 listopada rozmowy zostały wznowione, kiedy do Pragi pojechała nowa szefowa resortu klimatu i środowiska Anna Moskwa. Wcześniej negocjacje były prowadzone przez Michała Kurtykę. Po wizycie minister Moskwy w Pradze spotkania nie były jednak kontynuowane.

Do kolejnej tury rozmów doszło we wtorek, 18 stycznia, w Warszawie, gdzie spotkały się: minister klimatu i środowiska Anna Moskwa oraz czeska minister środowiska Anna Hubaczkova. Minister Moskwa stwierdziła później, że rozmowy były konstruktywne i dokonano końcowych ustaleń. Hubaczkowa powiedziała z kolei, że są nadal punkty, które trzeba będzie jeszcze konsultować.

Premier Czech Petr Fiala po posiedzeniu gabinetu w środę powiedział dziennikarzom, że sprawa kopalni Turów będzie wymagać dalszych negocjacji. Fiala potwierdził, że częścią rządowej umowy ma być m.in. wycofanie przez czeską stronę skargi z TSUE. (PAP)

Autorka: Anna Kruszyńska

akr/ mok/