Centralne Biuro Antykorupcyjne jest w kraju jedyną służbą specjalną, która ma uprawnienia do kontroli oświadczeń majątkowych składanych przez urzędników państwowych i samorządowych oraz posiada instrumenty do weryfikowania decyzji gospodarczych.

Celem prowadzonych przez CBA kontroli jest ujawnianie przypadków korupcji w instytucjach publicznych, nadużyć osób pełniących funkcje publiczne oraz działalności godzącej w interesy ekonomiczne państwa - podkreślił w czwartek w rozmowie z PAP wydział.

Zaznaczył, że publikacja odpowiada między innymi na pytania, kogo oraz co kontroluje Biuro, na jakiej podstawie prowadzone są kontrole, jak długo mogą trwać czynności kontrolne i czym mogą się zakończyć.

W informatorze podkreślono, że CBA kontroluje jedynie osoby pełniące funkcje publiczne, jednostki sektora finansów publicznych, jednostki niezaliczane do sektora finansów publicznych otrzymujące środki publiczne, a także przedsiębiorców. Kontrole są prowadzone na podstawie rocznego planu zatwierdzanego przez szefa CBA lub w trybie doraźnym.

CBA prowadzi kontrole prawidłowości i prawdziwości oświadczeń o stanie majątkowym oraz oświadczeń o prowadzeniu działalności gospodarczej osób pełniących funkcje publiczne. Sprawdza też przestrzeganie ograniczeń w działalności gospodarczej osób pełniących takie funkcje.

Biuro kontroluje też prawidłowość decyzji o komercjalizacji i prywatyzacji, sposobu rozporządzania mieniem państwowym lub komunalnym oraz udzielania zamówień publicznych i wsparcia finansowego. W jego kompetencjach są też kontrole dotyczące m.in. przyznawania koncesji, zezwoleń, preferencji, zwolnień, ulg oraz poręczeń i gwarancji kredytowych a także prawidłowości realizacji umów partnerstwa publiczno-prywatnego.

Kontrola CBA może trwać trzy miesiące, jednak w szczególnie uzasadnionych przypadkach może zostać przedłużona przez szefa Biura jeszcze o pół roku. Funkcjonariusze CBA mogą swobodnie - bez przepustek - poruszać się na terenie kontrolowanej jednostki i mogą zażądać materiałów, które zawierają tajemnicę przedsiębiorstwa czy dokumentów zawierających informacje niejawne.

Kontrolowany po zakończeniu działań CBA otrzymuje protokół. Może go podpisać lub odmówić podpisania i wówczas na złożenie do niego pisemnych wyjaśnień lub zgłoszenie szefowi CBA zastrzeżeń ma siedem dni.

W ramach czynności pokontrolnych CBA może skierować wniosek o postępowanie dyscyplinarne, o odwołanie ze stanowiska lub o rozwiązanie stosunku pracy, jeśli nieprzestrzegana jest ustawa antykorupcyjna, albo kontrolowany złamał przepisy zakazujące działalności gospodarczej.

CBA ma też m.in. prawo do wystąpienia z zawiadomieniem o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa do prokuratury czy o przeprowadzenie szerszej kontroli do NIK lub innego organu, który ma uprawnienia kontrolne.

Całą publikację Centralnego Biura Antykorupcyjnego można znaleźć na stronie internetowej Biura (https://cba.gov.pl/ftp/dokumenty/Publikacja_ABC_KONTROLI.pdf).

9 grudnia Międzynarodowym Dniem Przeciwdziałania Korupcji ustanowiła Organizacja Narodów Zjednoczonych w rocznicę ratyfikacji konwencji przeciwko korupcji przez państwa członkowskie w 2003 r. Konwencja ONZ zobowiązała jej strony do powołania krajowych organów do zapobiegania korupcji i rozpowszechniania wiedzy, jak jej zapobiegać. By zrealizować postanowienia konwencji w naszym kraju, 9 czerwca 2006 r. powołano Centralne Biuro Antykorupcyjne - CBA w tym roku obchodzi 15-lecie.(PAP)

autor: Aleksander Główczewski

ago/ ok/