W internecie jest wiele informacji o żywieniu w okresie ciąży, jednak wiedze? na ten temat najlepiej czerpac´ z rzetelnych, zaufanych źródeł, takich jak nowy poradnik „Żywienie kobiet w okresie ciąży – teoria i praktyka”. Opracowali go eksperci Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie we współpracy z programem edukacyjnym Fundacji Nutricia „1000 pierwszych dni dla zdrowia”. Jego redaktorem naukowym jest prof. Halina Weker.

Specjalistka zwraca uwagę, że choć potrzeby żywieniowe kobiety w ciąży zmieniaja? sie? w stosunku do okresu przed cia?z˙a?, przyszła mama potrzebuje więcej energii w drugim i trzecim trymestrze, to jednak nie oznacza to, że ma zjadac´ dwukrotnie większe porcje posiłków. „Niewielki dodatkowy posiłek powinien pokryc´ zwiększające sie? zapotrzebowanie na energie?” – zapewnia w informacji przekazanej PAP.

Dodaje, że sposób żywienia przyszłej mamy jest jednym z ważniejszych czynników odpowiedzialnych za prawidłowy przebieg ciąży, rozwój dziecka w okresie płodowym, a także stan jego zdrowia w dzieciństwie i wieku dojrzałym. Warunkuje tez˙ pomyślny przebieg okresu laktacji i zdrowie kobiety po okresie połogu. „Udowodniono równiez˙, że żywienie dziecka w okresie 1000 pierwszych dni życia ma wpływ na jego całościowy rozwój” – podkreśla prof. Halina Weker.

Dyrektor Instytutu Matki i Dziecka dr Tomasz Maciejewski stwierdza, że nie ma jednej, najwłaściwszej diety, każda kobieta może wybierac´ te produkty, które najbardziej lubi. Najważniejsze jednak, aby „jes´c´ dla dwojga, a nie za dwoje” i bilansowac´ swoja? diete?, mając na uwadze, że zwiększa sie? zapotrzebowanie energetyczne organizmu, a rozwijający sie? maluch potrzebuje licznych składników pokarmowych, w tym mikroelementów oraz witamin, które otrzymuje wraz z posiłkami mamy.

Eksperci Instytutu Matki i Dziecka wyjaśniają w poradniku, że do procesu budowy tkanek płodu, a także łożyska i macicy, konieczne jest białko, bo to materiał budulcowy. Najlepiej dostarczac´ białko z mleka i przetworów mlecznych, wysokiej jakości mięsa drobiu i ryb, jaj oraz roślin strączkowych (np. grochu, fasoli, soi, soczewicy).

W diecie kobiety w ciąży szczególne miejsce powinny zajmowac´ także węglowodany złożone, które sa? źródłem energii dla przyszłej mamy i powinny stanowic´ około połowe? dostarczanej dziennej energii. Znajduja? sie? one między innymi w produktach zbożowych: grubych kaszach, ryżu, razowym pieczywie. Podaz˙ węglowodanów warto także uzupełniac´ warzywami i owocami – szczególnie tymi świeżymi, sezonowymi. „To właśnie warzywa i owoce sa? głównym źródłem cennych witamin, składników mineralnych i antyoksydantów, dlatego powinny uzupełniac´ każdy posiłek przyszłej mamy” – podkreślają specjaliści.

Kolejny kluczowy składnik to tłuszcze, które sa? nie tylko źródłem energii, ale także materiałem budulcowym między innymi dla mózgu. Tłuszcze biora? udział w transporcie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K). Ich głównym źródłem powinny byc´ oleje roślinne, tłuste ryby (szczególnie morskie) orzechy, nasiona słonecznika, dyni, oleje roślinne i zielone warzywa liściaste. Szczególna? role? przypisuje sie? wielonienasyconym kwasom tłuszczowym, w tym DHA (kwas dokozaheksaenowy).

W okresie w ciąży szczególnie ważne jest odpowiednie spożycie witamin i ważnych składników mineralnych. Kluczowy znaczenie mają kwas foliowy niezbędny do prawidłowego rozwoju układu nerwowego dziecka, a także witamina D3 oraz żelazo, jod czy cynk.

Produkty bogate w kwas foliowy to między innymi zielone warzywa, takie jak sałata, szpinak, brokuły, rośliny strączkowe. Witamina D3 obecna jest w tłustych rybach (podobnie jak jod), żółtku jajka czy w produktach mlecznych, żelazo z kolei w mięsie i zielonych warzywach, a cynk między innymi w fasoli, grochu czy pestkach dyni i słonecznika oraz mięsie.

Zdaniem autorów poradnika pomimo uważnej diety, zapewnienie organizmowi wszystkich tych składników odżywczych może byc´ trudne. „Dlatego warto kontrolowac´ ich spożycie, a w przypadku niedoborów, skorzystac´ z suplementacji po konsultacji z lekarzem. Co ważne, w przypadku witamin powiedzenie +więcej lepiej niz˙ mniej+ nie jest prawdziwe – nie należy samodzielnie decydowac´ o przyjmowanych dawkach”

Czego nie można jes´c´ w ciąży? Wbrew powszechnym przekonaniom, na liście „produktów zakazanych” są tylko mleko niepasteryzowane i wyroby z niego (np. miękkie sery dojrzewające takie jak feta, oscypek czy camembert), surowe lub niedogotowane jajka, surowe owoce morza, surowe ryby i mięso.

Zaleca sie? ograniczenie produktów, które nie maja? opinii zdrowej żywności, czyli kolorowych napojów gazowanych, słodyczy w nadmiarze, produktów bogatych w tłuszcze trans, a także dan´ o dużej zawartości soli (np. zup instant, konserw, mrożonych gotowych potraw czy produktów typu fast food).

Ważna jest higiena przygotowywanych potraw. Owoce i warzywa powinno sie? dokładnie myc´, aby zminimalizowac´ ryzyko zakażenia drobnoustrojami. „Nasze mamy czy babcie często odradzaja? także picie kawy w ciąży – i słusznie. Ciężarnej kobiecie można zaproponowac´ kawe? bezkofeinowa? na przykład z dodatkiem mleka” – zalecają eksperci.

W najnowszej publikacji „Żywienie kobiet w okresie ciąży – teoria i praktyka”, przedstawiono różne wzory żywienia zidentyfikowane u kobiet ciężarnych. Zbilansowana, urozmaicona dieta przygotowana z żywności naturalnej mało przetworzonej jest ważna równiez˙ w okresie laktacji. Złotym standardem żywienia niemowląt jest karmienie piersia?. Zaleca sie?, aby karmic´ dziecko wyłącznie piersia? przez pierwszych 6 miesięcy życia. W drugim półroczu należy kontynuowac´ karmienie piersia? i umiejętnie rozszerzac´ diete? dziecka. Karmic´ piersia? należy tak długo, jak chce tego matka i dziecko. (PAP)

zbw/ agt/