W artykule na łamach gazety Episkopatu Włoch prezydent RP przypomniał, że "polski Sierpień 1980 roku i utworzenie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność to jedno z najważniejszych wydarzeń w doświadczeniach powojennej Europy". Miało ono, jak podkreślił, przełomowe konsekwencje także dla całej społeczności międzynarodowej.

"Mało kto wówczas przewidywał, że upadek komunizmu, systemu sowieckiej dominacji nad krajami Europy Środkowo-Wschodniej, oraz podziału świata na dwa wrogie bloki, jest już tak bliski" - dodał.

Andrzej Duda zaznaczył, że cały świat patrzył z podziwem, jak pierwszy na obszarze od Łaby do Władywostoku niezależny ruch związkowy - "ruch wolności i nadziei", swobodnie obraduje, kierując się standardami demokracji i parlamentaryzmu.

"Na Zjeździe w Gdańsku - zaznaczył prezydent - nakreślona została wielka wizja reform ustrojowych, społecznych i gospodarczych, których wspólnym mianownikiem była idea samorządności i podmiotowości obywatelskiej".

Wydarzenie to Andrzej Duda porównał do uchwalenia Konstytucji 3 Maja, która przeprowadzała dzieło naprawy Rzeczypospolitej pod koniec XVIII w. Tak samo - zdaniem prezydenta - program reform Solidarności oznaczał przełom w pojmowaniu spraw państwa i gospodarki i był przepojony wielkim duchem nowoczesności.

"Dostrzegamy to wyraźnie z dzisiejszej perspektywy, zwłaszcza po doświadczeniach globalnego kryzysu ekonomicznego i przeżywanej obecnie pandemii. Widzimy, że cele społeczne i ekonomiczne powinny być ze sobą zharmonizowane, że potrzebny jest rozwój zrównoważony, który nie absolutyzuje krótkotrwałych zysków" - zauważył.

Prezydent zaznaczył następnie, że "najbardziej doniosłym, wizjonersko wybiegającym w przyszłość dziełem" Zjazdu Solidarności stało się Posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej, którego pomysłodawcą był młody chirurg Henryk Siciński, a koordynatorem prac nad dokumentem – inżynier elektryk Antoni Pietkiewicz, sekretarz Prezydium Zjazdu.

Tekst opracowali, przypomniał, "wybitni działacze opozycji demokratycznej – prawnik Bogusław Śliwa i matematyk Jan Lityński, którego tragiczna śmierć pół roku temu przepełniła nas głębokim smutkiem".

Jak wyjaśnił, posłanie miało być przede wszystkim "głosem prawdy i wolności, przebijającym się przez kordony komunistycznych dyktatur i ich kłamliwej propagandy" oraz "przemawiało prosto i do serca".

Prezydent Duda zauważył, że również w samej Solidarności niemało działaczy uważało Posłanie za zbyt śmiałe.

Prezydent odnotował, że we wrześniu 1981 roku tekst wywołał "furię komunistycznych władz w Polsce i w innych krajach" obozu.

"Srożyła się Moskwa. Leonid Breżniew określił Posłanie jako +niebezpieczny i jątrzący dokument (…), zmierzający do siania zamętu we wszystkich krajach socjalistycznych+. Wobec Solidarności jeszcze bardziej rozpętano kampanię oszczerstw i nienawiści. Wątpliwości miało też wielu polityków zachodnich, uznających Posłanie za ryzykowne posunięcie" - stwierdził Duda.

Tekst Posłania uznał za "akt profetyczny, wręcz sprawczy".

"+Bezbronni prorocy+ zwyciężyli. Po roku 1981 przyszedł rok 1989 – przez Europę Środkowo-Wschodnią przetoczyła się fala wolności, upadł mur berliński, komunizm przegrał przez nokaut, rozpadł się Związek Radziecki i zakończyła się jego tyrania" - dodał.

Jak podkreślił, istotę Posłania do ludzi pracy Europy Wschodniej stanowiła "idea wspólnoty losu i solidarności przekraczającej granice".

Prezydent napisał: "Tak jak 40 lat temu, tak i dzisiaj kierujemy się tą ideą jak busolą. To ona jest u podstaw naszej bliskiej współpracy w regionie – w ramach Grupy Wyszehradzkiej, Bukaresztańskiej Dziewiątki - stanowiącej płaszczyznę militarnego współdziałania państw wschodniej flanki NATO - i w ramach Inicjatywy Trójmorza, skupiającej kraje obszaru między Bałtykiem, Adriatykiem i Morzem Czarnym".

Jako nową inicjatywę Duda wymienił Platformę Krymską i wyjaśnił: "Poprzez tę strukturę dajemy wspólny sygnał, że nie będziemy bierni wobec łamania prawa międzynarodowego, naruszania integralności państw i osłabiania bezpieczeństwa w naszym regionie". "Nie lekceważcie siły proroków, nawet jeśli wydają się wam bezbronni" - zaapelował Prezydent RP.

Publikacja ukazała się w języku włoskim na łamach katolickiego dziennika "Avvenire" w ramach projektu "Opowiadamy Polskę światu". Projekt ten realizowany jest przez Instytut Nowych Mediów przy wsparciu Instytutu Pamięci Narodowej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Polskiej Agencji Prasowej. Wszystkie teksty projektu opublikowane są na portalu www.WszystkoCoNajwazniejsze.pl. (PAP)

sw/ pap/