"Sama możliwość wykorzystania mechanizmu przeciwnaruszeniowego w celu ochrony wartości - a nie jedynie egzekwowania zobowiązań traktatowych państw członkowskich - jest niejednoznaczna i szeroko komentowana w doktrynie" - oświadczył Miller, odpowiadając na pytanie PAP, czy procedury naruszeniowe za ewentualne nierespektowanie wartości europejskich są legalne.

"Pragnę zauważyć, że procedura naruszeniowa z art. 258. Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, która dotyczy uchybienia przez państwo członkowskie zobowiązaniom traktatowym nie była dotychczas wszczynana w związku z nierespektowaniem wartości europejskich z art. 2. Traktatu o Unii Europejskiej. Ostatnie orzeczenie TSUE wobec Polski z 15 lipca w sprawie C-791/19 dotyczyło naruszenia art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE oraz uchybienia zobowiązaniom, które wynikają z art. 267 akapity drugi i trzeci TFUE" - przypomina były premier.

Zwraca również uwagę, że na obecnym etapie problem ma charakter teoretyczny, ponieważ "dotychczas procedura naruszeniowa nie była stosowana w celu egzekwowania przestrzegania wartości określonych w art. 2 TUE przez państwa członkowie UE".

Zwolennicy wszczynania procedur naruszeniowych, jako konsekwencji za domniemane naruszanie wartości europejskich, jako podstawę prawną podają m.in. art. 2. TUE.

8 lipca podczas debaty w Parlamencie Europejskim na temat mechanizmu warunkowości argumentację tę zakwestionowała m.in. posłanka prawicowej frakcji Tożsamość i Demokracja (ID) Helene Laporte.

"Mówią oni, że podstawą działania jest tutaj art. 2 Traktatu o UE. Artykuł ten jednak tylko wylicza wartości, które powinny być szanowane. Nie ma tam jednak mowy o żadnej procedurze względem jakiegokolwiek państwa członkowskiego, nawet jeśli rzekomo te wartości są łamane. Zatem tego rodzaju rozporządzenia (jak rozporządzenie na temat mechanizmu warunkowości) są po prostu niezgodnie z prawem" - analizowała Francuzka.

Z Brukseli Artur Ciechanowicz (PAP)

asc/ ap/