Radio Opole » Kraj i świat
2021-07-30, 15:30 Autor: PAP

Śląskie/ Powstaje mural upamiętniający podziemny strajk w kopalni Piast

W pobliżu kopalni Piast w Bieruniu, gdzie w grudniu 1981 r. ponad tysiąc górników przez dwa tygodnie strajkowało pod ziemią w proteście przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego, powstaje mural upamiętniający tamte wydarzenia. To część obchodów 40-lecia tego najdłuższego podziemnego protestu.

Autorami projektu muralu, który powstanie na bocznej ścianie czteropiętrowego bloku mieszkalnego w pobliżu kopalni, są Marta Piróg i Marek Grela, tworzący pracownię Czary-Mury. W ub. roku twórcy wykonali w Tychach mural przedstawiający pisarkę Zofię Nałkowską, a wkrótce rozpoczną w tym mieście prace nad malowidłem upamiętniającym zmarłego 27 lat temu wokalistę zespołu Dżem Ryszarda Riedla.


Na muralu znajdą się utrzymane w czarno-białej tonacji postaci strajkujących górników, a także odniesienia do charakterystycznej architektury wież szybowych kopalni Piast, brył węgla i górniczych hełmów. Charakter wydarzeń sprzed 40 lat podkreśli przecinający malowidło nieregularny, biało-czerwony pas.


Przedsięwzięcie jest realizowane przez działające przy katowickiej kopalni Wujek Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, pielęgnujące pamięć m.in. o górniczych strajkach w 1981 r. Stworzenie muralu było możliwe dzięki współpracy Komitetu Honorowego Obchodów 40-lecia Strajku w KWK Piast, Polskiej Grupy Górniczej i samorządu Bierunia. Patronat nad inicjatywą objął marszałek woj. śląskiego Jakub Chełstowski.


Prowadzony 650 m pod ziemią podziemny strajk w kopalni Piast trwał od 14 do 28 grudnia 1981 r. Przez 9 dni podobny protest prowadzili wówczas górnicy z sąsiedniej kopalni Ziemowit w Lędzinach - dziś obie kopalnie działają pod wspólnym szyldem. Objęte honorowym patronatem prezydenta Andrzeja Dudy rocznicowe obchody, których kulminację zaplanowano na 14-15 grudnia, zainaugurowano 6 czerwca podczas mszy w warszawskiej Świątyni Opatrzności Bożej. Górnicy ofiarowali wówczas replikę wyrzeźbionej w węglu tablicy, upamiętniającej najdłuższy strajk stanu wojennego. Została ona poświęcona i wmurowana w Panteonie Wielkich Polaków.


Symboliczny dar górników przekazali w czerwcu warszawskiej świątyni szefowie Komitetu Honorowego ds. Obchodów 40-lecia Strajku w KWK Piast: lider górniczej Solidarności Bogusław Hutek i przewodniczący Związku Zawodowego Pracowników Dołowych Jerzy Demski, a także dyrektor kopalni Piast-Ziemowit Krzysztof Krasucki i prezes Polskiej Grupy Górniczej Tomasz Rogala.


Stworzenie muralu upamiętniającego podziemny strajk to jeden z elementów rocznicowych obchodów, w ramach których zaplanowano m.in. otwarcie Izby Pamięci i zagospodarowanie ronda im. Strajku Górników w kopalni Piast w 1981 w Bieruniu, a także okolicznościową wystawę o strajku dla turystów zwiedzających zabytkową kopalnię Guido w Zabrzu.


Bohaterom z Piasta poświęcona będzie również lotna premia w tegorocznym międzynarodowym wyścigu kolarskim Tour de Pologne, odbędzie się też okolicznościowy dwumecz drużyn hokejowych. Przewidziano także plener malarski, wydanie rocznicowego komiksu oraz liczne konkursy dla dzieci i młodzieży. Ważnym punktem obchodów będzie przekazanie Krzyża Wolności i Solidarności dla kościoła św. Brygidy w Gdańsku oraz modlitwy na grobach nieżyjących już przywódców i uczestników strajku.


Trwający dwa tygodnie podziemny strajk w kopalni Piast w Bieruniu był najdłuższym tego typu protestem w powojennej historii górnictwa. Nieco krócej - 9 dni - trwał podobny strajk w sąsiedniej kopalni Ziemowit w Lędzinach. W każdej z kopalń strajk rozpoczęło ponad 2 tys. górników, a do końca protestów w obu przypadkach dotrwało około tysiąca strajkujących. Górnicy z kopalni Ziemowit przerwali strajk rano w Wigilię 1981 r., górnicy z Piasta spędzili Boże Narodzenie pod ziemią, przy wstrzymanych dostawach żywności i gasnących lampkach. Ostatnie dni strajku, w tym Wigilię, większość strajkującej załogi spędziła już właściwie w ciemnościach, z wydzielanym jedzeniem.


Górnicy z Piasta wyjechali na powierzchnię 28 grudnia, po uzyskaniu od władz gwarancji bezpieczeństwa. Wyjeżdżając śpiewali hymn, a potem modlili się przed ołtarzem św. Barbary. Wracając do domów byli zatrzymywani przez milicję i służbę bezpieczeństwa. Wyłapywano domniemanych przywódców strajku, a prawie wszyscy jego uczestnicy - ponad 900 osób - zostali zwolnieni dyscyplinarnie i musieli pisać podania o ponowne przyjęcie do pracy - większość przyjęto, ale na gorszych warunkach; około 100 osobom nie pozwolono na powrót do pracy.


Jak wynika z danych IPN, w ciągu kilku godziny od zakończenia strajku zatrzymano 18 osób, z których 11 internowano, a 7 aresztowano. Aresztowanych oskarżono m.in. o sprawstwo kierownicze strajku i sądzono w trybie doraźnym. Prokurator żądał dla nich od 10 do 15 lat więzienia i pozbawienia praw publicznych, ale - co było ewenementem w stanie wojennym - zostali uniewinnieni przez sąd. Gdy tylko uniewinnieni górnicy opuścili gmach sądu, zostali ponownie zatrzymani przez SB i internowani. Część z nich zmuszono później do emigracji.(PAP)


autor: Marek Błoński


mab/ pat/


Kraj i świat

2024-06-15, godz. 23:10 ME 2024 - Włochy - Albania 2:1 (opis) Grupa B: Włochy - Albania 2:1 (2:1). Bramki: 0:1 Nedim Bajrami (1), 1:1 Alessandro Bastoni (11-głową), 2:1 Nicolo Barella (16). Żółta kartka - Włochy:… » więcej 2024-06-15, godz. 23:10 ME 2024 - wyniki i tabele Wyniki dotychczasowych meczów i tabele grup: Grupa A2024-06-14:Niemcy - Szkocja 5:1 (3:0)2024-06-15:Węgry - Szwajcaria 1:3 (0:2)2024-06-19:Niemcy - Węgry… » więcej 2024-06-15, godz. 23:10 Żużlowa GP - Bartosz Zmarzlik wygrał w szwedzkiej Malilli (krótka) Broniący tytułu Bartosz Zmarzlik został zwycięzcą Grand Prix w szwedzkiej Malilli, piątej eliminacji żużlowych mistrzostw świata. To jego 24. wygrana… » więcej 2024-06-15, godz. 23:10 ME 2024 - strzelcy Klasyfikacja strzelców - po 4 z 51 meczów (16 bramek): 1 - Michel Aebischer (Szwajcaria) Nedim Bajrami (Albania) Nicolo Barella (Włochy) Alessandro Bastoni… » więcej 2024-06-15, godz. 23:10 ME 2024 - kartki Czerwone i żółte kartki po 4 z 51 meczów: czerwone (1): Szkocja (1): Ryan Porteous żółte (12): Niemcy (2): Robert Andrich, Jonathan Tah Szkocja… » więcej 2024-06-15, godz. 23:00 ME 2024 - kapitan Holendrów martwi się stanem murawy w Hamburgu Kapitan piłkarskiej reprezentacji Holandii Virgil van Dijk martwi się kiepskim stanem murawy na Volksparkstadion w Hamburgu przed meczem z Polską. Organizatorzy… » więcej 2024-06-15, godz. 23:00 ME 2024 - Włochy - Albania 2:1 (wynik) Grupa B: Włochy - Albania 2:1 (2:1). Bramki: 0:1 Nedim Bajrami (1), 1:1 Alessandro Bastoni (11-głową), 2:1 Nicolo Barella (16). Żółta kartka - Włochy:… » więcej 2024-06-15, godz. 23:00 ME 2024 - grupa B (tabela) Wyniki dotychczasowych meczów i tabela grupy B Włochy - Albania 2:1 (2:1)Hiszpania - Chorwacja 3:0 (3:0)Tabela (mecze, wygrane, remisy, przegrane, bramki… » więcej 2024-06-15, godz. 22:50 Klimczak: PKP IC przygotowały trzy specjalne pociągi dla kibiców podróżujących do Niemiec PKP IC przygotowały trzy specjalne pociągi dla kibiców, podróżujących na piłkarskie mistrzostwa Europy do Niemiec - powiedział w sobotę minister infrastruktury… » więcej 2024-06-15, godz. 22:40 Turniej WTA w Nottingham - Fręch i Kawa przegrały w ćwierćfinale debla Magdalena Fręch i Katarzyna Kawa przegrały z Amerykanką Ashlyn Krueger i Chinką Shuai Zhang 7:6 (7-3), 3:6, 7-10 w ćwierćfinale debla w turnieju WTA 250… » więcej
11121314151617
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »