Jak podkreślił podczas środowej konferencji prasowej w Katowicach przewodniczący rady naukowej tego ogólnopolskiego programu prof. Mariusz Adamek z Katedry i Kliniki Chirurgii Klatki Piersiowej Szpitala Klinicznego nr 1 w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, w 80 proc. przypadków rak płuca jest wykrywany u Polaków w dwóch ostatnich, nieoperacyjnych już stadiach. 5 lat od diagnozy przeżywa zaledwie 13 proc. chorych, podczas gdy np. w raku piersi – aż 80 proc., a raku prostaty – ponad 90 proc. Jedną z głównych przyczyn takiego stanu jest to, że rak płuc długo nie daje objawów, a te pojawiające się – jak kaszel – stanowiący 85 proc. chorych na raka płuc palacze zwykle uznają za niegroźną konsekwencję swojego nałogu.

Finansowane w ramach unijnego Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (POWER) badania przesiewowe mają to zmienić. "Właśnie o wcześniejsze wykrycie zmian i zmniejszenie śmiertelności toczy się bój. Wykrycie raka płuc w dwóch pierwszych stadiach zaawansowania klinicznego pozwala na radykalny zabieg operacyjny i wyzdrowienie" – powiedział prof. Mariusz Adamek.

Pacjenci uczestniczący w projekcie będą poddani serii trzech badań niskodawkowej tomografii komputerowej, która jest metodą o skuteczności udowodnionej w badaniach klinicznych.

Start projektu na szerszą skalę uniemożliwiła pandemia, ale przebadano już pierwszych pacjentów i wykryto pierwsze zmiany wymagające leczenia. Nadal jednak można się zgłaszać; w makroregionie śląskim rekrutację prowadzi Szpital Kliniczny nr 1 im. prof. Stanisława Szyszko w Zabrzu, Dolnośląskie Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu i Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Opolu. Telefon kontaktowy to 534 433 633 lub 733 120 778.

Do programu mogą się zgłaszać osoby w wieku 55-74 lata z konsumpcją tytoniu większą lub równą 20 paczkolatom (1 paczka dziennie przez 20 lat) i okresem od ewentualnego rzucenia palenia nie dłuższym niż 15 lat oraz osoby nieco młodsze – od 50. roku życia, które oprócz powyższych mają dodatkowe czynniki ryzyka, jak ekspozycja zawodowa na krzemionkę, beryl, nikiel, chrom, kadm, azbest, związki arsenu, spaliny silników diesla, dym ze spalania węgla kamiennego, sadzę, a także osoby z rakiem płuca u krewnych pierwszego stopnia i historią chorób płuc, jak ich włóknienie lub przewlekła obturacyjna choroba płuc.

W Polsce raka płuca rozpoznaje się u ok. 14,6 tys. mężczyzn i u ok. 7 tys. kobiet rocznie, co stanowi 19 proc. i 9 proc. wszystkich zachorowań na nowotwory odpowiednio u mężczyzn i kobiet. Od 2007 r. rak płuca jest najczęstszą nowotworową przyczyną zgonu nie tylko u mężczyzn (31 proc. w 2013 r.), ale też u kobiet (16 proc. w 2013 r.). (PAP)

autorka: Anna Gumułka

lun/ agt/