Jak przypomniano na Fb UdSKiOR, "monument ten został wzniesiony trzy lata po zakończeniu II wojny światowej w pobliżu miejsca pierwszych walk bojowców żydowskich z Niemcami, stoczonych w kwietniu 1943 r.".

Organizatorem warszawskich uroczystości jest Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce, a współorganizatorami Muzeum Getta Warszawskiego, Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma oraz Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

"Wiosną 1943 r. władze niemieckie przystąpiły do całkowitej likwidacji getta w Warszawie. Na taką sytuację były przygotowane liczące ponad 500 osób oddziały Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) oraz Żydowskiego Związku Wojskowego. Siły te, dowodzone przez Mordechaja Anielewicza oraz Pawła (Aszera) Frenkla, były nierównomiernie wyszkolone i uzbrojone, a ich działania miały się opierać o sieć kryjówek i prowizorycznych schronów zbudowanych na terenie getta" - napisano na stronie UdSKiOR.

Przypomniano, że "w godzinach porannych 19 kwietnia 1943 r. getto warszawskie zostało otoczone, a na jego obszar wkroczyły oddziały niemieckie". "Natrafiły one jednak na opór powstańców żydowskich i zostały zmuszone do wycofania się. W związku z brakiem oczekiwanego powodzenia dowództwo nad oddziałami niemieckimi przejął gen. SS i policji Juergen Stroop" - czytamy w informacji.

Jak zaznaczono, "tego samego dnia (i w dniach kolejnych) próbę wsparcia powstańców podjęły warszawskie struktury Armii Krajowej i innych organizacji".

"Oddziały niemieckie codziennie przeczesywały teren getta, poszukując kryjówek, w których ukryci byli Żydzi. Odnalezione osoby rozstrzeliwano lub transportowano do obozów. Część powstańców, m.in. grupa członków ŻOB otoczona w schronie na ul. Miłej 18, popełniła samobójstwo, nie chcąc poddać się Niemcom" - napisano.

Przypomniano, że walki w getcie zostały oficjalnie zakończone 16 maja 1943 r., kiedy to Niemcy wysadzili budynek synagogi na ul. Tłomackie.

"W rzeczywistości poszukiwanie Żydów ukrywających się w ruinach getta trwało jeszcze kilka miesięcy. W wyniku powstania w getcie zginęło i zostało zamordowanych 12 tys. Żydów, a większość z 60 tys. osób, znajdujących się w tym czasie w getcie, została wywieziona do obozu koncentracyjnego na Majdanku lub obozów pracy w Poniatowej, Trawnikach i Budzyniu" - czytamy na stronie UdSKiOR.

Jak dodano, "trudna do oszacowania grupa Żydów wydostała się z getta w czasie trwania walk i szukała schronienia po aryjskiej stronie".(PAP)

autor: Grzegorz Janikowski

gj/ dki/