Radio Opole » Ładna historia! » Ładna historia! » Bethlen Gabor
2022-11-15, 12:45 Autor: Bolesław Bezeg

Bethlen Gabor

Dziś przypada 393 rocznica śmierci księcia siedmiogrodzkiego Bethlena Gabora, który przez kilka lat rządził księstwem opolskim, a który chciał także zostać władcą Polski. Kto wie, może gdyby do tego doszło Polska przeżyłaby drugi złoty wiek, podobnie jak to było za czasów Stefana Batorego?
Ładna Historia 15 listopada 2022 r.
Bethlen Gabor urodził się w roku 1580 w rodzie średniozamożnej siedmiogrodzkiej protestanckiej szlachty. Początkowo służył na dworze księcia Siedmiogrodu Zygmunta Batorego, a potem jego syna Gabora Batorego, ale w roku 1613 będący zwierzchnikiem Siedmiogrodu sułtan Ahmed I podjął decyzję o zmianie na stanowisku podlegającego mu księcia Siedmiogrodu, odwołał Gabora Batorego i powołał na jego miejsce dotychczasowego dworzanina Bethlena Gabora. Zmianę tę zatwierdził siedmiogrodzki sejm.

W okresie panowania Bethlena Gabora sytuacja Siedmiogrodu na arenie międzynarodowej wyraźnie się poprawiła, w roku 1615 władza Bethlena została uznana przez cesarstwo Habsburgów, ale gdy trzy lata później wybuchła wojna 30-letnia stanął na czele węgierskiego stronnictwa protestanckiego. W roku 1619 na czele swojej armii obległ Wiedeń ale zrezygnował z oblężenia gdy cesarz wezwał na pomoc polskich lisowczyków.

Lisowczycy wtargnęli z ogniem i mieczem do Siedmiogrodu, o czym wiadomość skłoniła Siedmiogrodzian do powrotu do domu.

W roku 1620 zebrany w Bańskiej Bystrzycy sejm węgierski wybrał Bethlena Gabora królem Węgier, on jednak na zjeździe w Nikolsburgu 6 stycznia 1622 roku zrzekł się korony, w zamian za 5 komitatów w Górnych Węgrzech i księstwa opolskie i raciborskie, gdzie władzę objął 30 maja 1622 roku.

W tym czasie na sporej przestrzeni Europy, także na Śląsku toczyła się wojna, toteż nie miał Bethlen Gabor zbyt wiele czasu na sprawowanie władzy książęcej, ale już wkrótce po objęciu władzy na Opolszczyźnie ruszyły książęce mennice w Opolu i Raciborzu, niestety produkowały one bardzo słaby pod względem ilości zawartego w monetach kruszcu.

Sytuacja ekonomiczna Siedmiogrodu diametralnie się poprawiła, a sam Bethlen od roku 1627 zaczął poważnie myśleć o sięgnięciu po polski tron, niestety zmarł wcześniej niż polski król Zygmunt III Waza, po którego śmierci zamierzał wystartować w elekcji.

Okres rządów Bethlena Gabora, uważa się z perspektywy czasu złotym wiekiem dla Siedmiogrodu.

Bethlen Gabor zmarł 15 listopada 1629 roku. Czy gdyby żył, miałby szansę na elekcję po śmierci króla Zygmunta III Wazy? Wydaje się to mało prawdopodobne, choć tron w Polsce był elekcyjnym to jeśli panujący miał syna, zwykle na następcę wybierano właśnie potomka poprzedniego króla.

Była to taka namiastka posiadania dynastii i szlachta była do tego obyczaju przywiązana. A Zygmunt III Waza miał aż trzech synów, z których każdy miał swoich stronników wśród polskiej szlachty, co mocno dało o sobie znać podczas kolejnych elekcji. Szkoda, bo skupiony na sprawach środkowoeuropejskich Bethlen Gabor dawał szansę na zmianę sposobu prowadzenia ówczesnej słabej polskiej polityki.

Zobacz także

2022-12-09, godz. 12:45 Konferencja Kędzierzyńska 104 lata temu 9 grudnia 1918 r. w Kędzierzynie odbyła się wspólna konferencja partii politycznych działających na Górnym Śląsku. » więcej 2022-12-08, godz. 12:45 Opolska radna polska 75 lat temu 8 grudnia 1947 roku zmarła wybitna polska działaczka i radna miasta Opola w okresie międzywojennym Franciszka Koraszewska z domu Czok. » więcej 2022-12-07, godz. 12:45 Przedłużenie drogi wodnej Jutro przypada 83 rocznica oddania do użytku Kanału Gliwickiego. » więcej 2022-12-06, godz. 12:45 Poeta wyklęty Dziś przypada 77 rocznica urodzin wybitnego polskiego poety i prozaika Rafała Wojaczka zaliczanego do grona poetów wyklętych. » więcej 2022-12-05, godz. 12:45 Członek powstańczego rządu 100 lat temu - 5 grudnia 1922 roku zmarł pierwszy wojewoda śląski, jeden z przywódców III powstania śląskiego Józef Rymer. » więcej 2022-12-02, godz. 12:45 Powstaniec z Siołkowic Jutro przypada 64 rocznica śmierci polskiego działacza, powstańca śląskiego i przedsiębiorcy Jakuba Kani. » więcej 2022-12-01, godz. 12:45 Fałszywa straż graniczna 104 lata temu - 1 grudnia 1918 roku stacjonująca na Śląsku 117 dywizja niemiecka została przekształcona w Grenzschutz czyli jednostkę straży granicznej. » więcej 2022-11-30, godz. 12:45 Mongołowie po raz drugi 763 lata temu 30 listopada 1259 roku rozpoczął się tzw. drugi najazd tatarski na Polskę. Zagony najeźdźców dotarły do wschodnich krańców księstwa o… » więcej 2022-11-29, godz. 12:45 Powód do powstania Dziś przypada 158 rocznica urodzin Andrzeja Mielęckiego – lekarza i polskiego działacza narodowego na Górnym Śląsku, którego zamordowanie stało się… » więcej 2022-11-28, godz. 12:45 Prekursor opolskich cementowni Przedwczoraj minęła 212 rocznica urodzin twórcy pierwszej opolskiej cementowni niemieckiego przedsiębiorcy Fryderyka Wilhelma Grundmanna. » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »