Radio Opole » Niezła historia - artykuły
2011-08-19, 16:10 Autor: Radio Opole

Polski wywiad jak z filmowego scenariusza

Historia działania polskiego wywiadu, szczególnie w czasie drugiej wojny światowej, obfituje w epizody, które nawet bez koloryzowania mogłyby posłużyć za gotowe scenariusze do filmów sensacyjnych.

Rakieta V2Przez lata te sukcesy pozostawały w głębokim cieniu. Z jednej strony, komunistycznym władzom nie zależało na eksponowaniu zasług państwa podziemnego, z drugiej strony także niegdysiejsi alianci również nie palili się do dzielenia zasługami. I dlatego pewnie można przeczytać w zagranicznych książkach poświęconych historii drugiej wojny światowej obszerne relacje dotyczące nalotu na niemiecki poligon doświadczalny w Peenemünde na wyspie Uznam, który odbył się w nocy z 17 na 18 sierpnia 1943, ale niewiele w nich o polskiej akcji, która go poprzedziła.

Wywiad Armii Krajowej już wiosną 1942 roku zaczął przekazywać Brytyjczykom informacje o istnieniu ośrodka i prowadzonych w nim pracach. Pochodziły od robotników przymusowych. Prawdziwe rewelacje przyniosły jednak meldunki Romana Trägera, Polaka niemieckiego pochodzenia z Bydgoszczy, który mimo podpisania deklaracji lojalności wobec nowych władz, działał na rzecz polskiego podziemia. Powołany do Wehrmachtu, jako specjalista od łączności trafił na wyspę Uznam, dzięki czemu miał swobodny dostęp do terenu ośrodka. Na bieżąco informował AK nie tylko o tym, co na wyspie się dzieje, ale i sporządzał dokładną mapę, na której zaznaczał kluczowe obiekty. To właśnie ta mapa posłużyła brytyjskim lotnikom do przeprowadzenia nalotu z 18 sierpnia 1943 roku. Träger sporządził także dokładny opis skutków nalotu i szkód jakie wyrządził. A te były na tyle duże, by spowodować przeniesienia przez Niemców dalszych prób w miejsce pozostające poza zasięgiem alianckiego lotnictwa, konkretnie do Blizny w Rzeszowskiem.

Co jednak oczywiście nie kończyło zaangażowania podziemnego wywiadu w tę sprawę. Próby pozostawały nadal pod baczną obserwacją, a gdy nadarzyła się okazja, jedną z rakiet V-2 Niemcom niemal sprzed nosa uprowadzono. Niewybuch rakiety przechwycono w maju 1944 roku w okolicach Sarnak. Po rozebraniu na części został on zbadany w tajnych laboratoriach AK. Najważniejsze części rakiety oraz wyniki badań zostały zabrane następnie do Wielkiej Brytanii przez brytyjski samolot, który wylądował nocą na terenie okupowanej Polski w pobliżu Tarnowa. Operacja Most III to swoją drogą kolejny z epizodów stanowiących powód do dumy dla polskiego państwa podziemnego.

Na koniec warto też dodać, że bombardowanie Peenemünde opóźniło znacząco bojowe użycie takiet V-2. A gdy się to już stało, było za późno, by sparaliżować przygotowania i przebieg samej inwazji w Normandii. Warto więc także przypominać, że tych kilkanaście miesięcy podarowanych sprzymierzonym przez polski wywiad, prawdopodobnie znacząco skróciło wojnę.

Posłuchaj felietonu:


Ireneusz Prochera (oprac. Wanda Kownacka)

Niezła historia - artykuły

2011-07-15, godz. 14:12 Bastylia była zapalnikiem… Z jednej strony: zburzenie znienawidzonej Bastylii, deklaracja praw człowieka i obywatela, wolność, równość, braterstwo, z drugiej: ścięcie króla, Komitet… » więcej 2011-07-15, godz. 14:08 Balony nad komunistyczną Polską Gdy dziś mówimy o „żelaznej kurtynie”, traktujemy ją w kategoriach pewnej umowności. Tymczasem trzeba też na nią patrzeć jak najbardziej dosłownie… » więcej 2011-07-15, godz. 13:57 Władze sanacyjne nie miały powodu do dumy W zależności od poglądów politycznych oceniającego był albo obozem odosobnienia, albo obozem koncentracyjny. Już w czasie jego działania powstała czarna… » więcej 2011-07-12, godz. 10:21 „Przegrałem ten mecz, zanim się zaczął…” Szachy od zawsze uchodziły za grę królów, która uczyła przede wszystkim toczenia wojen otwartych i tych skrytych, w których o zwycięstwie decyduje najczęściej… » więcej 2011-07-08, godz. 12:18 Latający talerz przechwycony 8 lipca 1947 roku lokalna gazeta Roswell Daily Record opublikowała artykuł opatrzony pisanym wielkimi literami tytułem „Personel bazy lotniczej przechwytuje… » więcej 2011-07-08, godz. 12:11 Kto pamięta „stilonki”? Na pozór to fakt bez większego znaczenia, jeśli oczywiście nie było się mieszkańcem Gorzowa Wielkopolskiego, albo pracownikiem zakładu. Gdy jednak przyjrzymy… » więcej 2011-07-06, godz. 11:40 Tajemnice tablic rejestracyjnych Są niczym dowód osobisty dla samochodu, bez nich nie da się już w zgodzie z prawem poruszać po drogach. Okazuje się, o czym niewielu wie, że towarzyszą… » więcej 2011-07-06, godz. 10:21 Powódź zaczęła się niewinnie… W kolejnych latach przyszło nam się jeszcze nieraz zmierzyć ze skutkami niszczącego działania wezbranych wód, jednak za każdym razem niejako punktem odniesienia… » więcej 2011-07-05, godz. 10:36 Najwyższa kolej na świecie Gdy rozpoczynała się jej budowa, mówiono wyłącznie o politycznych powodach powstania, dziś nikt nie ma już wątpliwości, że to także świetny interes… » więcej 2011-07-05, godz. 10:30 Asteroida wielkości ciężarówki Na początku tygodnia podano dramatyczną informację: w stronę Ziemi zmierza asteroida wielkości ciężarówki. Od razu zaczęto więc przypominać to, co zdarzyło… » więcej
2345678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »