Koncertowy weekend w Filharmonii Opolskiej
![Filharmonia Opolska im. Józefa Elsnera [fot. Adam Dubiński]](public/121/2023/121_169824522014.jpg)
Filharmonia Opolska im. Józefa Elsnera [fot. Adam Dubiński]
Już w tę sobotę i niedzielę odbędą się dwa wyjątkowe koncerty w Filharmonii Opolskiej. Z okazji Narodowego Święta Niepodległości uroczyście będzie można posłuchać koncertu fortepianowego, a następnego dnia wybiją "Organy w samo południe".
Uroczysty koncert z okazji Narodowego Święta Niepodległości
Orkiestra Filharmonii Opolskiej
Marcin Koziak – fortepian
Przemysław Neumann – dyrygent
W programie:
Witold Maliszewski – Koncert fortepianowy b-moll op. 27 (32’)
Edward Elgar – Preludium symfoniczne Polonia op. 76 (14’)
W lipcu 2023 roku minęło dokładnie 150 lat od narodzin Witolda Maliszewskiego, którego twórczość jest w Filharmonii Opolskiej, choćby przez nagrania, szczegółowo przypominana. Dorastał on z dala od ziem polskich (na ukraińskim dziś Podolu, w stolicy Gruzji i wreszcie w Petersburgu) i choć – gdyby nie wojna polsko-bolszewicka – prawdopodobnie nie zamieszkałby w granicach niepodległej już Rzeczypospolitej, nigdy swojej polskości nie negował, raczej zdawał się jej poszukiwać i ją oswajać. Jedno z ostatnich dzieł w dorobku tego kompozytora – Koncert fortepianowy b-moll – napisany został 1938 roku. Rok później, 18 lipca 1939 roku Maliszewski umiera, a 1 września rozpoczyna się tragiczny czas dla Polski i Europy – II wojna światowa. Dzień 11. listopada w tym dramatycznym okresie dawał Polakom siłę i wiarę w zwycięstwo.
Kolejny z koncertów upamiętniających wydarzenia z 1918 roku przywodzi na myśl słowa Jana Pawła II: „Wiadomo, że naród polski przeszedł ciężką próbę utraty niepodległości, która trwała z górą sto lat, a mimo to pośród tej próby pozostał sobą. Pozostał duchowo niepodległy, ponieważ miał swoją kulturę”. Jednym z miejsc, gdzie Polacy ową kulturę mogli tworzyć i jej doświadczać była powołana do działania w 1901 roku Filharmonia Warszawska (obecnie Narodowa). Jej mury pachniały Polską, we wnętrzu wciąż dało się słyszeć echa pierwszego koncertu, w którym jeden z ojców niepodległości – Ignacy Jan Paderewski – grał własny Koncert fortepianowy i utwory Fryderyka Chopina. Orkiestrą dyrygował ówczesny dyrektor i współzałożyciel instytucji, Emil Młynarski. To właśnie on, kilka lat później poprosił brytyjskiego kompozytora Edwarda Elgara, by ten napisał utwór poświęcony Polsce. Tak powstało zadedykowane Paderewskiemu Preludium symfoniczne Polonia, w którym melodie Mazurka Dąbrowskiego, pieśni Z dymem pożarów, Nokturnu g-moll Chopina oraz Fantazji polskiej Paderewskiego przeplatają się z głównym motywem zaczerpniętym z Warszawianki 1905. Podczas premiery (6 lipca 1915) zbierano fundusze na rzecz Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, założonego przez Henryka Sienkiewicza i Ignacego Jana Paderewskiego.
Więcej informacji: https://filharmonia.opole.pl/wydarzenia/uroczysty-koncert-z-okazji-narodowego-swieta-niepodleglosci-2/
Bilety: https://bilety.filharmonia.opole.pl/rezerwacja/numerowane.html?id=743&identyfikator=10d8411522f46ac45d69519f9ca84485
***
12 listopada 2023, niedziela | 12:00
Organy w samo południe
Krzysztof Urbaniak – organy
W programie:
Johann Sebastian Bach − Passacaglia c-moll BWV 582 (15’)
Krzysztof Urbaniak – Improwizacja w skali oktatonicznej (10’)
Sigfrid Karg-Elert – Symphonischer Choral Jesu meine Freude op. 87/2 (20’)
Historia filharmonicznych organów VEB Frankfurter Orgelbau Sauer to nie tylko materiał na interesujący artykuł – to przede wszystkim realny i trwały symbol zaangażowania lokalnej społeczności w tworzenie dziedzictwa kulturalnego regionu. Instrument został zakupiony i dostarczony do Opola na przełomie lat 1979/80, ale w związku z przedłużającą się rozbudową sali koncertowej nie mógł zostać złożony. Sytuacja zmieniła się dopiero po dekadzie; wtedy jednak problemem okazał się bardzo wysoki koszt instalacji organów w niedawno wykończonej sali. A gdyby tak piszczałki organów sprzedawać, sztuka po sztuce, jako cegiełki? – to rozwiązanie zaproponowała pani Urszula Spyrkowa, a w ślad za jej pomysłem powstał w 1994 roku Społeczny Komitet Budowy Organów. Gdyby nie hojność mieszkańców Opolszczyzny, nie doszłoby do inauguracji instrumentu 20 września 1996 roku.
Organy Sauer znacząco ucierpiały podczas powodzi z 1997 roku, po roku zostały zrekonstruowane. Dwie rozbudowy Filharmonii (2005-06 oraz 2011-12) wraz z typowym dla tego stanu nieporządkiem, kurzem i zmiennymi temperaturami po raz kolejny uszkodziły cenny instrument. W 2016 roku udało się go podreperować w stopniu umożliwiającym użytkowanie, ale jasne stało się, że organy wymagają gruntownego remontu. Remont ów przeprowadzony latem 2023 roku przez renomowaną firmę organmistrzowską Wiesława Jelenia przywrócił im blask, stabilny strój i pełną funkcjonalność.
3526 piszczałek i 48 głosów – pełnię brzmienia majestatycznego instrumentu VEB Frankfurter Orgelbau Sauer zaprezentują wybitni organiści Polski i świata podczas dziewięciu niedzielnych koncertów Organy w samo południe. Każdy z recitali poprzedzi krótka projekcja mappingowa z organami w roli głównej.
