W poniedziałek w Wysokiem (Lubelskie) zainaugurowany został pilotażowy program badań przesiewowych w kierunku wykrywalności retinopatii cukrzycowej i cukrzycowego obrzęku plamki (DME) wśród dorosłych mieszkańców regionu. Obok miejscowej przychodni stanęło Mobilne Centrum Diagnostyki Okulistycznej (tzw. okobus), które jest wyposażone w nowoczesną aparaturę medyczną do prowadzenia specjalistycznych badań.

Minister edukacji i nauki podczas briefingu prasowego przypomniał, że program został sfinansowany ze środków Ministerstwa Cyfryzacji, Instytutu Łączności, Ministerstwa Zdrowia i Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. "Na Lubelszczyznę trafił ultranowoczesny sprzęt do tego, żeby troszczyć się o zdrowie pacjentów"- powiedział. Wyraził przekonanie, że po zakończeniu pilotażu projekt będzie mógł zostać przeniesiony na całą Polskę.

Mówiąc o finansowaniu projektu Czarnek podkreślił, że "inwestycji w tego rodzaju sprzęt medyczny w ostatnich latach jest ogromnie wiele". "To wszystko dlatego, że mamy przychody do budżetu i mamy czym dysponować. Nawet wtedy, kiedy jest wojna za naszymi granicami w budżecie państwa jest ponad dwukrotnie więcej środków niż było jeszcze w 2015 r. za naszych poprzedników" - powiedział.

Następnie pogratulował realizującemu pilotażowy projekt Uniwersytetowi Medycznemu, że od lat "staje się centrum nowoczesnych rozwiązań diagnostycznych". Swoją pozycję - dodał szef MEiN - uczelnia zawdzięcza "wybitnej kadrze" i "znakomitemu zarządzaniu". "Lublin i Lubelszczyzna jest centrum inwestycji w infrastrukturę kliniczną od wielu lat" – powiedział.

Jako przykłady wymienił inwestycje związane z utworzeniem Centrum Innowacyjnej Terapii Chorób Plamki Żółtej w Lublinie i przeprowadzenie wśród uczniów pilotażowego programu badań wzroku "Dobrze widzieć".

Pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa Janusz Cieszyński wyjaśnił, że w pilotażowym projekcie zostanie wykorzystana sztuczna inteligencja, która "nauczy się wykrywać przypadki, kiedy choroby - takie jak cukrzyca czy stany przedcukrzycowe - przekładają się także na problemy ze wzrokiem".

"Kiedy uda się ten algorytm wytrenować to stworzymy narzędzie, dzięki któremu będą mogły być diagnozowane osoby nie tylko z województwa lubelskiego i całej Polski, ale i całego świata. Nad bardzo podobnymi projektami pracują instytuty zarówno w Polsce, jak i całym świecie" - podał.

Jak stwierdził, okobus jest narzędziem, które umożliwi prowadzenie profesjonalnych badań w miejscowościach, które nie mają wysokospecjalistycznych ośrodków opieki zdrowotnej. "Dzięki okobusowi ochrona zdrowia będzie również dostępna dla mieszkańców mniejszych ośrodków, takich jak Wysokie" – wyjaśnił.

Wiceminister zdrowia Piotr Bromber powiedział, że jego resort współfinansuje projekt, ponieważ jest to "bardzo dobry przykład cyfrowej medycyny". "Okobus to przede wszystkim szybki dostęp do diagnostyki i leczenia. To jest najbardziej istotne z perspektywy pacjenta" – stwierdził dodając, że ministerstwo wspiera tego typu projekty, żeby zwiększyć bezpieczeństwo pacjentów.

Wójt gminy Wysokie Dorota Dobrzyńska podziękowała, że mieszkańcy jej gminy jako jedni z pierwszych będą mieli możliwość skorzystania z okobusa.

Kierownik medyczny i pomysłodawca projektu prof. Robert Rejdak podał, że z pilotażowego programu badań wzroku pod kątem wczesnej diagnostyki cukrzycowego obrzęku plamki (DME) i z wykorzystaniem sztucznej inteligencji do końca roku skorzysta 5 tys. pacjentów chorujących na cukrzycę z województwa lubelskiego.

Odpowiadając na pytanie mediów wyjaśnił, że cukrzycowy obrzęk plamki jest powikłaniem cukrzycy i nieleczony prowadzi do nieodwracalnej ślepoty. "Stąd jest to tak ważne, żeby wcześnie diagnozować cukrzycę, jej powikłania i wcześnie wdrażać leczenie, ponieważ cukrzycowy obrzęk plamki jest pierwszą przyczyną wykluczenia pacjentów w wieku produkcyjnym z rynku pracy w Polsce" – podał.

Przypomniał, że w Polsce ok. 3 mln osób choruje na cukrzycę, z czego 1 mln ma retinopatię cukrzycową, a ok. 100-200 tys. bezpośrednio narażonych jest na wystąpienie cukrzycowego obrzęku plamki.

Mówiąc o pilotażowym programie wyjaśnił, że w okobusie wykonywane jest zdjęcie dna oka i badania. Następnie zdjęcie jest wysyłane elektronicznie do elektronicznie do Kliniki Okulistyki Ogólnej SPSK1 w Lublinie, gdzie będą kierowani pacjenci z niepokojącymi wynikami. Program - przekazał - zakłada bliską współpracę lekarzy rodzinnych z okulistami.

"Badania pozwolą nam na sprawdzenie skuteczności tego systemu, opracowanie algorytmów sztucznej inteligencji i po tym roku zapadną decyzje, jak ten projekt będzie rozwijał się" – powiedział dodając, że zakłada rozszerzenie projektu na cały kraj.

Zdaniem prof. Rejdaka, jest to pionierski projekt. "Nie ma w innym europejskim kraju takich rozwiązań" - podkreślił.

Pilotażowy program badawczy dotyczący telediagnostyki w diabetologii i okulistyce realizuje Uniwersytet Medyczny w Lublinie we współpracy z Instytutem Łączności - Państwowym Instytutem Badawczym. Budżet projektu to blisko 2,3 mln zł.(PAP)

Autor: Piotr Nowak

pin/ mhr/