Szef resortu nauki mówił na posiedzeniu senackiej Komisji Nauki, że nowela ustawy o Polskiej Akademii Nauk i ustawa o likwidacji Akademii Kopernikańskiej są już zgłoszone do wykazu prac legislacyjnych.

„Nie ma powodu, dla którego dwie takie instytucje mają w Polsce funkcjonować. (…) Chcemy wzmocnić instytucje z wielkimi tradycjami, czyli Polską Akademię Nauk” – uzasadniał.

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zaznaczył, że PAN wymaga zmian.

„Chcemy wzmocnić rolę instytutów w Polskiej Akademii Nauk. (…) Proponujemy inną konstrukcję Prezydium akademii, chcemy włączyć te instytuty we współpracę z innymi instytutami podległymi i pod ministerstwo nauki, ale również pod inne ministerstwa” – tłumaczył Dariusz Wieczorek.

Dodał, że ministerstwo chce również, by w radzie naukowej każdego z instytutów badawczych w Polskiej Akademii Nauk zasiadał przedstawiciel resortu.

Zapewnił, że projekt noweli powstał na podstawie wielu głosów przedstawicieli środowiska naukowego i wykorzystano w nim m.in. część zapisów z propozycji ustawy przygotowanej przez PAN. Jak mówił minister, projekt ma być poddany „pełnej konsultacji”.

Przypomniał, że w Polsce „mamy około 150 instytutów” funkcjonujących poza PAN i podlegających różnym ministerstwom oraz powiedział, że je również czeka reforma.

Wspomniał też o przygotowywanej nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym i o kolejnych ustawach, nad którymi pracuje resort.

„Będzie również taka ustawa porządkująca podległe (ministerstwu nauki – PAP) jednostki. Będą to zmiany organizacyjne w NCN, NCBR, sieci Łukasiewicz” – zapowiedział.

Minister nauki poinformował też, że zmiany w systemie ewaluacji uczelni i pracowników naukowych „to będzie rewolucja”, ale resort zajmie się tą kwestią już po nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym.

Senatora Marcina Zawiłę (KO) zaniepokoiła zapowiedź konsolidacji i likwidacji niektórych uczelni. Pytał, czy ministerstwo ma w planach np. likwidację w mniejszych ośrodkach filii szkół wyższych, które dają szansę na wykształcenie mniej zamożnym osobom.

Szef resortu nauki uspokajał, że „nikt nie planuje likwidacji wyższych szkół zawodowych” i filii uczelni. „Mówimy o rzeczy następującej: mamy dwie uczelnie o porównywalnym potencjale, więc pytanie, po co w jakimś mieście dwa uniwersytety. Wystarczy chyba jeden” – zaznaczył Dariusz Wieczorek.

Senator Michał Seweryński (PiS) apelował z kolei do ministra Wieczorka o opracowanie kompleksowej reformy systemu.

„Staje pan przed szansą i przed obowiązkiem, jak każdy pana poprzednik, żeby zrobić coś – albo dołożyć cegiełkę, albo postawić nową, potężną budowlę, która się nazywa ‘system nauki i szkolnictwa wyższego’. Nikomu się to do tej pory jeszcze nie udało po wojnie” – zwrócił uwagę senator Seweryński.

Uzasadniał, że wcześniej wprowadzane drobne zmiany „nie wypełniały pól konstrukcyjnych całości”. Przypomniał o „próbie całościowej reformy szkolnictwa wyższego” w 2018 r (tzw. ustawie Gowina – PAP), która - jego zdaniem - także nie dotyczyła wszystkich ważnych dziedzin i kwestii.

„Gdyby pan się pokusił o to, żeby nawet nie przeprowadzić całości, ale przygotować w całości pewną wizję tego systemu szkolnictwa wyższego i nauki, to byłby to strzał w dziesiątkę” – namawiał ministra Michał Seweryński. W odpowiedzi Dariusz Wieczorek tłumaczył, że w tym roku prace resortu to jest głównie „naprawianie tego, co na ten moment jest złe”.

„Przed nami bardzo poważna dyskusja dotycząca ewaluacji, dotycząca tego, jak powinna polska nauka wyglądać. To wymaga rewolucyjnej zmiany systemu, żeby to szkolnictwo wyższe mogło normalnie funkcjonować. (…) Jeżeli chodzi o kwestie badawczo-rozwojowe, to to również będzie wymagało rewolucyjnych rozwiązań” – ocenił minister.(PAP)

Anna Bugajska

abu/ bar/