W Polsce żyje ponad 120 tys. żołnierzy, byłych żołnierzy i osób, które uczestniczyły w działaniach poza granicami państwa. Legitymację weterana posiada ok. 35 tys. osób. Od 1953 r. w działaniach poza granicami państwa życie straciło łącznie 123 żołnierzy i pracowników Wojska Polskiego, a zginęli oni na skutek działań wojennych i terrorystycznych, oraz na skutek innych zdarzeń, takich jak m.in.: wypadki lotnicze i samochodowe. Ponad 800 osób odniosło rany.

"Polscy żołnierze od ponad 70 lat angażują się w różnego rodzaju misje poza granicami państwa, poprzez co realnie wpływają na globalne bezpieczeństwo"- powiedziała PAP dyrektor Centrum Weterana Działań poza Granicami Państwa ppłk dr Katarzyna Rzadkowska.

"19 czerwca rozpoczynamy, już po raz trzeci, zawody sportowe +Wyzwanie Weterana+. To inicjatywa Centrum Weterana Działań poza Granicami Państwa, mająca na celu wsparcie i integrację weteranów poprzez aktywność sportową i społeczną. Proponujemy udział w sportowej rywalizacji w kilku dyscyplinach - biegach na różnym dystansie, pchnięcie kulą, skok w dal, wyciskanie sztangi. Celem wydarzenia jest integracja środowiska weteranów" - powiedziała.

"Poprzednie dwie edycje zawodów spotkały się z bardzo pozytywnym odbiorem. Często żołnierze, którzy 10 czy 15 lat temu służyli na misjach, spotykają się, rozmawiają i wspominają" - dodała. "Wyzwanie Weterana" realizowane jest pod patronatem Ministra Obrony Narodowej. Tegoroczna, trzecia edycja zawodów odbędzie się w Centrum Edukacyjno-Rekreacyjnym w Wieliczce.

"Dla gości przygotowaliśmy m.in. pokaz sprzętu wojskowego, występ orkiestry wojskowej oraz grochówkę. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do udziału w tym spotkaniu i zachęcamy do kibicowania naszym bohaterom" - przekazała ppłk dr Rzadkowska.

Od 29 maja trwa także zorganizowany przez Centrum, 5. Rajd Motocyklowy Weteranów.

"Przez cały czerwiec żołnierze, funkcjonariusze i cywilni motocykliści podróżują po całym kraju, odwiedzając miejsca pochówku poległych, spotykają się z ich rodzinami, zapraszają także władze lokalne, by oddać hołd naszym bohaterom" - wskazała.

29 maja obchodzony jest Dzień Weterana Działań poza Granicami Państwa. To święto żołnierzy oraz funkcjonariuszy Straży Granicznej, Policji i Straży Pożarnej, którzy służyli w misjach stabilizacyjnych i pokojowych na całym świecie.

Od 2015 r. 21 grudnia jest obchodzony coroczny Dzień Pamięci o Poległych i Zmarłych. 21 grudnia 2011 r. w Afganistanie poległo pięciu żołnierzy z 20 Bartoszyckiej Brygady Zmechanizowanej. W pobliżu ich samochodu eksplodował improwizowany ładunek wybuchowy.

Zginęli mł. chor. Piotr Ciesielski, szer. Marcin Szczurowski, sierż. Łukasz Krawiec, sierż. Marek Tomala oraz sierż. Krystian Banach. Za męstwo i odwagę zostali pośmiertnie odznaczeni przez prezydenta Krzyżami Kawalerskimi Orderu Krzyża Wojskowego oraz Gwiazdami Afganistanu. Najmłodszy z żołnierzy miał 22, najstarszy 33 lata. Był to najtragiczniejszy dzień w historii polskich misji.

10 czerwca Centrum Weterana Działań poza Granicami Państwa oraz Muzeum Powstania Warszawskiego (MPW) podpisały umowę o współpracy. Pierwszy wspólny projekt odbędzie się już niebawem - 30 lipca br. W oficjalnych obchodach 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego będą również uczestniczyć weterani polskich misji wraz z rodzinami.

"Chcemy, by stali się oni naturalną częścią każdej ważnej uroczystości i chcemy dać przykład innym placówkom" - powiedział dyrektor MPW dr Jan Ołdakowski.

"Jednym z głównych zadań Centrum Weterana jest pielęgnowanie pamięci o uczestnikach polskich misji poza granicami państwa, o żołnierzach, którzy w tych misjach uczestniczyli, także o tych, którzy podczas nich stracili życie" - przypomniała Rzadkowska. "Realizujemy także cele edukacyjne wzmacniające obronność państwa" - wyjaśniła.

"W naszej placówce, żołnierze i byli żołnierze, weterani oraz rodziny poległych uczestników misji mogą nieodpłatnie skorzystać z konsultacji prawnej i psychologicznej. Wspieramy ich także w wielu innych aspektach związanych z ustawą o weteranach" - wskazała. "W Polsce weterani otrzymują należny im szacunek od społeczeństwa, jednak nie są tak rozpoznawalni jak np. w Stanach Zjednoczonych. Jestem przekonana o tym, że nasze działania na rzecz weteranów odnoszą pozytywne skutki. Nawet zwykłe +dziękuję+ ma bardzo duże znaczenie dla żołnierzy-weteranów" - podkreśliła ppłk dr Katarzyna Rzadkowska.

Centrum Weterana Działań poza Granicami Państwa w Warszawie jest jednostką organizacyjną podległą Ministrowi Obrony Narodowej podporządkowaną podsekretarzowi stanu w MON za pośrednictwem Dyrektora Departamentu Spraw Socjalnych MON. Centrum pełni funkcję ośrodka, w którym weterani działań poza granicami państwa oraz rodziny żołnierzy i pracowników wojska poległych podczas tych działań, uzyskują pomoc, radę oraz korzystają z konsultacji prawnych i psychologicznych. (PAP)

autor: Maciej Replewicz

mr/ wj/ dki/