Podczas środowych obchodów Dnia Weterana Działań poza Granicami Państwa w Lublinie szef MON powiedział, że w projekcie ustawy o zadośćuczynieniu, rekompensacie dla poszkodowanych w wyniku służby w misjach, działaniach poza granicami państwa przewidziano odszkodowania w wysokości od 200 tys. do 600 tys. zł. "Potrzebne są teraz konsultacje społeczne, opinia innych ministrów, a później decyzja w parlamencie i – mam nadzieję – decyzja pozytywna pana prezydenta, żeby to mogło w tym roku wejść w życie" – powiedział.

Jak poinformował wicepremier, odszkodowania będą finansowane z budżetu MON, mają podlegać waloryzacji i będą się o nie mogły ubiegać osoby, które uczestniczyły w misjach zagranicznych przed wejściem ustawy w życie.

Podał, że w ustawie wzięte zostaną pod uwagę osoby, które poniosły uszczerbek na zdrowiu fizycznym i psychicznym, utraciły możliwość pełnienia ról społecznych i wykonywania pracy zawodowej, musiały poddać się wieloletniemu leczeniu. Problem rekompensat dla weteranów misji zagranicznych - zdaniem wicepremiera - do tej pory nie został rozwiązany systemowo, a spory sądowe trwają wiele lat. Po przyjęciu ustawy – uzupełnił - weterani nadal będą mogli ubiegać się o rekompensaty na drodze sądowej.

Zdaniem wicepremiera sprawa odszkodowań dla weteranów jest "wyrzutem sumienia" dla państwa, dlatego zależy mu na jej rozstrzygnięciu "najszybciej, jak to jest możliwe". Uzupełnił, że po przyjęciu ustawy uczestnicy misji nadal będą mogli ubiegać się o rekompensaty na drodze sądowej.

Wicepremier podziękował weteranom i ich rodzinom za służbę. Uczestników zagranicznych misji "na rzecz pokoju na świecie" nazwał "bohaterami naszych czasów". "Oddelegowanie, wyjazd na misje, działanie poza granicami państwa to jest wyraz potęgi państwa polskiego. Słabi nie są w stanie wysyłać swoich wojsk, nie są w stanie swoich funkcjonariuszy skierować do działań, które mają służyć bezpieczeństwu w innych regionach świata" – podkreślił.

Jak stwierdził, weterani "sprawdzili się w trudnych warunkach wojny w Iraku i Afganistanie" oraz uczestniczyli w misjach pokojowych na Bliskim Wschodzie i na Bałkanach. Podał, że w ciągu 70 lat w misjach zagranicznych brało udział ponad 100 tys. osób, 123 osoby poniosły śmierć.

Kosiniak-Kamysz w wystąpieniu odniósł się także do ataku na polskiego żołnierza przy granicy z Białorusią. Według wicepremiera był to "bandycki atak" i "najbardziej brutalny moment tej wojny hybrydowej, która trwa od trzech lat".

Chodzi o wydarzenia z wtorku, gdy polski żołnierz przy granicy w okolicach Dubicz Cerkiewnych został pchnięty przytwierdzonym do kija nożem przez migranta znajdującego się po białoruskiej stronie stalowej zapory. Działo się to podczas próby siłowego sforsowania granicy przez grupę cudzoziemców. Ranny żołnierz trafił do szpitala w Hajnówce.

Szef MON podkreślił w środę, że bezpieczeństwo państwa jest racją stanu, wymaga poświęceń i zaangażowania wszystkich obywateli. "Dlatego jest potrzebna wspólnota, bo naród podzielony jest bardzo łatwy do zaatakowania, jest narodem słabym" – zaznaczył.

Kosiniak-Kamysz zapowiedział również wprowadzenie Karty Rodziny Wojskowej, która – nie licząc weteranów, kombatantów i ich rodzin – stanowi prawie 1 mln osób.

Przypomniał, że rząd tworzy Narodowy Program Odstraszania i Obrony "Tarcza Wschód", który polega na wzmocnieniu bezpieczeństwa granicy, budowie zapór, inwestycji w systemy antydronowe, monitoring i rozpoznanie. Wartość przedsięwzięcia to 10 mld zł, a na jego wdrożenie rząd chce pozyskać środki z UE. Program będzie realizowany do 2028 r.

Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Czesław Mroczek podczas uroczystości podziękował żołnierzom, policjantom, strażnikom granicznym, strażakom, funkcjonariuszom Służby Ochrony Państwa i ich rodzinom. Stwierdził, że rząd wprowadza regulacje, żeby otoczyć opieką poszkodowanych w misjach poza granicami państwa.

Dyrektor Centrum Weterana w Warszawie ppłk Katarzyna Rzadkowska przypomniała, że pierwsi polscy żołnierze wyjechali na misję zagraniczną w 1953 r. "Polscy żołnierze, funkcjonariusze są bardzo dobrze postrzegani na arenie międzynarodowej, jako profesjonaliści, osoby bardzo dobrze przygotowane do pełnienia tej służby, do zapewnienia światowego pokoju" – powiedziała, dodając, że za to weteranom należy się szacunek. Podkreśliła, że pamięć o tych, którzy nie wrócili z misji jest naszym "moralnym obowiązkiem".

Podczas uroczystości wicepremier Kosiniak-Kamysz, wiceminister Mroczek i wiceminister obrony narodowej Stanisław Wziątek wręczyli odznaki i medale 60 żołnierzom i funkcjonariuszom.

Na zakończenie obchodów szef MON zainaugurował 5. Rajd Motocyklowy Weteranów. Koordynator akcji Sebastian Bartkowski powiedział PAP, że w ciągu miesiąca 1340 uczestników zapali znicze na grobach 123 żołnierzy, pięciu policjantów i jednego funkcjonariusza SOP, którzy polegli na misjach. "Niektórym zabrakło żołnierskiego szczęścia. To jest wpisane w naszą służbę" – przyznał saper, który pięciokrotnie uczestniczył w misjach w Afganistanie.

Sejm ustanowił Dzień Weterana Działań poza Granicami Państwa w 2011 r. W ramach obchodów w całym kraju organizowane są lokalne uroczystości. Na błoniach przed Zamkiem w Lublinie można było zobaczyć wystawę wojskowego uzbrojenia, odwiedzić stoiska informacyjne instytucji i jednostek wojskowych, spotkać się z weteranami i spróbować wojskowej grochówki.(PAP)

Autor: Piotr Nowak

pin/ sdd/