Radio Opole » Kraj i świat
2024-04-28, 07:00 Autor: PAP

Kalendarz rocznic 29 kwietnia-5 maja

29 kwietnia


-----------


1648 - Powstanie Chmielnickiego: Początek bitwy nad Żółtymi Wodami, w której armia kozacko-tatarska pokonała wojska polskie dowodzone przez Stefana Potockiego.


1775 - W Budlewie w okolicach Bielska Podlaskiego urodził się Jakub Falkowski, pijar, pedagog, założyciel i rektor Instytutu Głuchoniemych w Warszawie.


1832 - W Paryżu założono Towarzystwo Literackie Polskie, w późniejszym okresie znane jako Towarzystwo Historyczno-Literackie; prezesem Towarzystwa został książę Adam Jerzy Czartoryski.


1848 - Powstanie poznańskie: Pruski gen. Friedrich von Colomb, nie czekając na polityczne rozwiązania, zaatakował polski obóz w Książu, który zdobył po zaciętym boju; w walce z przeważającymi siłami pruskimi poległo kilkuset powstańców, razem z dowódcą mjr. Florianem Dąbrowskim.


1863 - W Loosdorf w Austrii urodziła się Halka Ledóchowska, misjonarka, klawerianka, pisarka; założycielka Sodalicji św. Piotra Klawera; beatyfikowana w 1975 r.


1864 - W Słucku urodził się Witold Jodko-Narkiewicz, działacz socjalistyczny, współzałożyciel i członek władz PPS; jeden z założycieli Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych (1912).


1865 - Na Podlasiu władze carskie aresztowały księdza Stanisława Brzóskę, generała i naczelnego kapelana Powstania Styczniowego, ostatniego powstańca kontynuującego walkę.


1900 - W Łodzi zmarł Izrael Poznański, przemysłowiec, właściciel warsztatów tkackich w Łodzi; nazywany ostatnim, po Ludwiku Geyerze i Karolu Scheiblerze, łódzkim "królem bawełny".


1919 - Sejm RP uchwalił ustawę ustanawiającą 3 maja świętem narodowym.


1923 - Z udziałem prezydenta Stanisława Wojciechowskiego i premiera Władysława Sikorskiego odbyło się w Gdyni uroczyste otwarcie "Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków".


1927 - W Hajdukach Wielkich, obecnie dzielnica Chorzowa, urodził się Gerard Cieślik, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, zawodnik Ruchu Chorzów.


1929 - W Warszawie urodził się Waldemar Kazanecki, kompozytor, pianista; autor muzyki do kilkuset filmów, m.in. "Hrabiny Cosel", "Nocy i dni" oraz serialu telewizyjnego "Czarne chmury".


1933 - Sąd Okręgowy w Krakowie skazał na osiem lat więzienia Ritę Gorgonową, guwernantkę, pracującą u znanego lwowskiego architekta Stanisława Zaremby, oskarżoną o zamordowanie jego 17-letniej córki Lusi; sprawa Rity Gorgonowej była jednym z najsłynniejszych procesów sądowych II RP.


1942 - Podczas lotu bojowego nad kanałem La Manche zginął mjr Marian Pisarek, pilot, as myśliwski, dowódca 1 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego.


1943 - Z więzienia na Pawiaku wywieziono do KL Auschwitz 107 kobiet i 420 mężczyzn, wśród nich m. in. Tadeusza Borowskiego, poetę, prozaika.


1946 - W Szczecinku urodził się Aleksander Wolszczan, astronom, badacz pulsarów - gwiazd neutronowych, odkrywca pierwszych planet poza Układem Słonecznym.


1947 - W Warszawie urodziła się Stanisława Celińska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach "Krajobraz po bitwie", "Nie ma róży bez ognia", "Noce i dnie", "Panny z Wilka", "Pieniądze to nie wszystko", a także w serialach "Alternatywy 4", "Bulionerzy" i "Mamuśki".


1948 - Najwyższy Trybunał Narodowy w Gdańsku skazał na karę śmierci Alberta Forstera, nazistowskiego zbrodniarza, pełniącego w latach 1939-45 funkcję namiestnika prowincji Gdańsk-Prusy Zachodnie; wyrok przez powieszenie wykonano w 1952 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie.


1952 - Premiera filmu "Gromada" w reżyserii Jerzego Kawalerowicza.


1953 - W Koninie urodził się Jan Andrzej Paweł Kaczmarek, kompozytor, autor muzyki do ponad pięćdziesięciu filmów, laureat Oscara za muzykę do filmu "Marzyciel".


1955 - Powstało Centralne Archiwum Filmowe; przemianowane w 1970 r. na Filmotekę Polską, w 1987 r. na Filmotekę Narodową.


1970 - W Krakowie urodził się Paweł Deląg, aktor, wystąpił m.in. w filmach "Szamanka", "Ciemna strona Wenus" i "Quo vadis".


1970 - W Wiedniu w finałowym meczu Pucharu Zdobywców Pucharów Górnik Zabrze przegrał z Manchesterem City 1:2.


1975 - W Warszawie urodził się Mateusz Kusznierewicz, żeglarz, mistrz olimpijski z Atlanty (1996) i brązowy medalista igrzysk w Atenach (2004); wielokrotny mistrz świata i Europy.


1978 - W Gdańsku powstał Komitet Założycielski Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, głównym działaczami WZZ byli Andrzej Gwiazda, Anna Walentynowicz, Krzysztof Wyszkowski i Bogdan Borusewicz.


1984 - W Krakowie zmarł prof. Karol Estreicher, historyk sztuki, dyrektor Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.


1985 - Sejm uchwalił ustawę o Trybunale Konstytucyjnym.


1989 - W Stoczni Gdańskiej z Lechem Wałęsą spotkali się kandydaci na posłów i senatorów z ramienia Komitetu Obywatelskiego "Solidarność".


1996 - Premiera filmu "Cwał" w reżyserii Krzysztofa Zanussiego.


2010 - W Warszawie zmarł Ryszard Matuszewski, historyk literatury, krytyk literacki, eseista, tłumacz, autor podręczników.


2011 - W Warszawie zmarł Waldemar Baszanowski, dwukrotny mistrz olimpijski w podnoszeniu ciężarów - w Tokio (1964) i Meksyku (1968), pięciokrotny mistrz świata i sześciokrotny mistrz Europy.


2012 - W Warszawie zmarł Wiesław Chrzanowski, prawnik, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego; w 1948 r. aresztowany przez władze komunistyczne za próbę "obalenia siłą ustroju Polski Ludowej", skazany na osiem lat więzienia; w latach 1989-94 przewodniczący Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego; minister sprawiedliwości (1991), marszałek Sejmu (1991-93), senator (1997-2001).


2016 - W Warszawie zmarł Wojciech Zagórski - aktor teatralny i filmowy, zagrał w wielu filmach i serialach takich jak "Janosik", "Chłopi", "Ballada o Januszku", "Konopielka", "Brunet wieczorową porą", "Pułkownik Kwiatkowski".


2021 – W Warszawie zmarł dyrygent Kazimierz Kord, wieloletni dyrektor naczelny i artystyczny Filharmonii Narodowej w Warszawie, znany z kierowania wieloma orkiestrami symfonicznymi na całym świecie.


30 kwietnia


-----------


1310 - Urodził się Kazimierz III Wielki, król Polski w latach 1333-70.


1632 - W Warszawie zmarł Zygmunt III Waza, król Polski w latach 1587-1632.


1833 - W Adamarynie na Białorusi urodził się Benedykt Dybowski, lekarz, zoolog, badacz Syberii, działacz niepodległościowy; za udział w Powstaniu Styczniowym skazany przez władze carskie na zesłanie.


1848 - Powstanie poznańskie: oddziały Ludwika Mierosławskiego pokonały oddziały pruskie w bitwie pod Miłosławiem.


1861 - W Nowosiółkach na Białorusi urodził się Marian Zdziechowski, slawista, filozof kultury, krytyk literacki i publicysta, profesor Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie.


1911 - We Florencji zmarł Stanisław Brzozowski, filozof, publicysta, pisarz, krytyk literacki i teatralny; autor "Legendy Młodej Polski" i "Płomieni".


1929 - W Warszawie urodził się Zygmunt Kubiak, autor "Mitologii Greków i Rzymian", eseista, znawca kultury antycznej.


1940 - Getto łódzkie zostało całkowicie przez Niemców odizolowanie od reszty miasta; na obszarze 4 km kw. zamknięto ponad 160 tys. ludzi.


1940 - Pod Anielinem w walce z Niemcami poległ mjr Henryk Dobrzański "Hubal"; żołnierz Legionów Polskich, kawalerzysta, olimpijczyk, w czasie II wojny światowej dowódca Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego.


1942 – W ramach akcji dezinformacyjnej Polskiego Państwa Podziemnego o kryptonimie „N” do ponad 200 zakładów pracy pod zarządem niemieckim w Generalnym Gubernatorstwie wysłano fałszywe zarządzenie nakazujące udzielenie 1 maja dnia wolnego wszystkim pracownikom, z obowiązkiem wypłaty pracownikom pełnego wynagrodzenia.


1943 - Raport w sprawie Zbrodni Katyńskiej amerykańskiego płk. Henry'ego Szymanskiego.


1945 - W Berlinie popełnił samobójstwo Adolf Hitler, przywódca III Rzeszy Niemieckiej, zbrodniarz, odpowiedzialny za śmierć milionów ludzi zamordowanych przez totalitarny nazistowsko-niemiecki reżim.


1945 - 1 Dywizja Piechoty 1 Armii WP rozpoczęła udział w szturmie Berlina.


1946 - Do Krakowa powrócił razem z wieloma innymi dziełami sztuki zrabowanymi przez Niemców w czasie II wojny światowej Ołtarz Mariacki Wita Stwosza.


1947 - Do portu w Gdyni przypłynął z Wielkiej Brytanii po raz pierwszy od zakończenia wojny MS Batory.


1947 - W Zakładach Mechanicznych "Ursus" wyprodukowano pierwszy po wojnie ciągnik.


1950 - W Rawiczu w komunistycznym więzieniu zmarł lub został zamordowany Kazimierz Pużak, wieloletni członek władz PPS, carski więzień; poseł na Sejm (1919-1935); podczas II wojny światowej jeden z przywódców PPS-WRN, komendant Gwardii Ludowej WRN; przewodniczący Rady Jedności Narodowej (1944-45); oskarżony i skazany w moskiewskim procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego.


1956 - Otwarto Warszawski Ośrodek Telewizyjny i stację nadawczą na Pałacu Kultury i Nauki. Tego samego dnia Telewizja Polska rozpoczęła emisję swego pierwszego programu informacyjnego "Wiadomości Dnia", zastąpionego w 1958 r. przez "Dziennik Telewizyjny".


1971 - Premiera filmu "Hydrozagadka" w reżyserii Andrzeja Kondratiuka.


1981 - Wprowadzono reglamentację masła, mąki pszennej, kaszy, płatków zbożowych i ryżu.


1982 - Premiera filmu "Jan Serce" w reżyserii Radosława Piwowarskiego.


1985 - Decyzja Rady Ministrów o przekazaniu OPZZ majątku "byłych związków zawodowych" NSZZ "Solidarność" i CRZZ.


1995 - W Warszawie zmarła Jadwiga Kuryluk, aktorka, żołnierz AK, uczestniczka Powstania Warszawskiego.


2000 - W Rzymie odbyły się uroczystości kanonizacji siostry Faustyny Kowalskiej.


2010 – W Oddziale Informatyki PKP wyłączono ostatni działający w Polsce komputer Odra 1305.


2014 - W Warszawie zmarł Mieczysław Wilczek - minister przemysłu PRL w latach 1988-89 w rządzie Mieczysława Rakowskiego; autor ustawy o działalności gospodarczej.


2016 – Podczas zawodów motoparalotniowych w Płocku zginął były wicemistrz świata Piotr Krupa.


2020 – W Londynie zmarł płk Mieczysław Stachiewicz, uczestnik II wojny światowej, działacz polonijny, honorowy prezes Instytutu Piłsudskiego w Londynie, kawaler Orderu Orła Białego. W kwietniu 1942 r. został przydzielony do 301. Dywizjonu Bombowego "Ziemi Pomorskiej". Do listopada 1942 r. uczestniczył w 33 lotach bojowych w ramach nalotów bombowych na Niemcy i Włochy. Opublikował dwa tomy pamiętników: "Wspomnienia wojenne" oraz "Moje pierwsze dziewięćdziesiąt lat: wspomnienia".


1 maja


------


1576 - W katedrze wawelskiej odbył się ślub oraz wspólna koronacja Anny Jagiellonki i Stefana Batorego.


1808 - W Księstwie Warszawskim wszedł w życie Kodeks Napoleona.


1890 - Na ziemiach polskich po raz pierwszy obchodzono Święto Pracy.


1892 - Bunt łódzki - pierwszomajowe demonstracje robotników z Łodzi i okolic przerodziły się w krwawo stłumiony sześciodniowy strajk powszechny; był on jednym z największych strajków powszechnych i wywarł duży wpływ na rozwój zorganizowanego ruchu robotników (m.in. powstanie SDKPiL oraz PPS).


1866 - W Rusinowie koło Kozienic urodził się Stanisław Patek, prawnik, związany z PPS, obrońca w procesach politycznych przed carskimi sądami; uczestnik konferencji pokojowej w Paryżu (1919); minister spraw zagranicznych (1920-21); poseł RP w Japonii (1921-1926), w Związku Sowieckim (1926-32), ambasador w USA (1933-35); senator (1936-39); zginął w czasie Powstania Warszawskiego.


1895 - W Petersburgu urodził się Nikołaj Jeżow, w latach 1936-38 ludowy komisarz spraw wewnętrznych (NKWD); bezpośredni wykonawca rozkazów Stalina w okresie Wielkiego Terroru; odpowiedzialny m.in. za przeprowadzenie tzw. operacji polskiej (1937-38), w czasie której w ZSRS zginęło około 140 tys. Polaków; rozstrzelany w 1940 r. w Moskwie, po tajnym procesie.


1899 - W Warcie urodził się Stanisław Skarżyński, pilot, ppłk WP; w 1933 r. ustanowił lotniczy rekord świata przelatując samotnie samolotem RWD-5 nad południowym Atlantykiem; w czasie II wojny światowej m.in. w 305 dywizjonie bombowym "Ziemi Wielkopolskiej"; zginął w czerwcu 1942 r. na Morzu Północnym.


1900 - W Warszawie urodził się Aleksander Wat, (właśc. Aleksander Chwat), poeta, prozaik, tłumacz; przedstawiciel polskiego futuryzmu; autor "Ja z jednej strony i Ja z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka"; od 1940 r. więziony przez NKWD następnie do Kazachstanu; wnikliwą analizą komunizmu jest jego "Mój wiek. Pamiętnik mówiony"; redaktor "Miesięcznika Literackiego".


1905 - W Warszawie wojsko rosyjskie zmasakrowało demonstrację pierwszomajową; zginęło 37 osób, a kilkadziesiąt zostało rannych; równie dramatycznie przebiegły manifestacje w Lublinie i Łodzi, gdzie zginęło po kilkanaście osób.


1908 - W Warszawie urodziła się Krystyna Skarbek, Polka pracująca w czasie II wojny światowej dla brytyjskiego SOE - Special Operations Executive (Kierownictwa Operacji Specjalnych); jedna z najwybitniejszych agentek wywiadu w historii.


1919 – Polska została członkiem Światowego Związku Pocztowego (UPU).


1929 - W Łodzi urodził się Stanisław Mikulski, aktor, odtwórca roli Hansa Klossa w serialu "Stawka większa niż życie", wystąpił również m.in. w filmach "Kanał", "Ewa chce spać", "Pan Samochodzik i templariusze".


1931 - W Wilnie urodziła się Elwira Seroczyńska, łyżwiarka, wicemistrzyni olimpijska ze Squaw Valley (1960), mistrzyni świata (1962).


1940 - We Frampolu koło Białegostoku urodził się Edward Redliński, pisarz, autor "Konopielki".


1942 - Do warszawskiego getta przyjechała niemiecka ekipa filmowa przygotowująca antyżydowski film propagandowy.


1944 - W KL Auschwitz zamordowany został Icchak Kacenelson, żydowski poeta i dramaturg, autor poematu "Pieśń o zamordowanym żydowskim narodzie".


1945 - W Berlinie samobójstwo popełnił Joseph Goebbels, niemiecki zbrodniarz wojenny, od 1924 r. w NSDAP, gauleiter Berlina, minister propagandy III Rzeszy, jeden z najbliższych współpracowników Adolfa Hitlera, według jego testamentu kanclerz Rzeszy; Goebbels wraz z żoną podali truciznę swoim sześciorgu dzieciom, a następnie zastrzelili się.


1945 – W nocy z 1 na 2 maja oddział Narodowych Sił Zbrojnych por. Romana Dziemieszkiewicza ps. Pogoda uwolnił z aresztu Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krasnosielcu koło Makowa Mazowieckiego kilkudziesięciu żołnierz NSZ i Armii Krajowej, przeznaczonych do wywiezienia do ZSRS.


1947 - W Warszawie urodziła się Grażyna Barszczewska, aktorka, od 1983 r. związana z Teatrem Polskim w Warszawie; wystąpiła m.in. w filmach "Anioł w szafie", "Łabędzi śpiew", "Wszystko, co najważniejsze", a także w serialu "Kariera Nikodema Dyzmy".


1947 - W Warszawie urodził się Krzysztof Knittel, kompozytor, pedagog.


1948 - Rozpoczął się pierwszy kolarski "Wyścig Pokoju".


1948 - W Krakowie urodził się Tadeusz Huk, aktor, przez wiele lat związany ze Starym Teatrem w Krakowie; wystąpił m.in. w filmach "Aktorzy prowincjonalni", "Danton", "Demony wojny wg Goi", "Operacja Samum", a także w serialu "Z biegiem lat, z biegiem dni".


1950 - Rozkaz marszałka Konstantego Rokossowskiego dotyczący "czystki" i rusyfikacji dowództwa WP.


1950 - Utworzono Świętokrzyski Park Narodowy.


1951 - W Warszawie urodził się Michał Kwieciński, reżyser i producent filmowy; twórca m.in. filmu "Jutro idziemy do kina".


1951 - W więzieniu NKWD we Włodzimierzu nad Klaźmą zmarł Klemens Szeptycki, przełożony greckokatolickiego klasztoru studytów w Uniowie pod Przemyślanami, błogosławiony Kościoła katolickiego; Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.


1953 - W Warszawie oddano do użytku Dom Partii, w którym mieściła się siedziba KC PZPR, a w latach 1991-2000 Giełda Papierów Wartościowych.


1953 - W Warszawie urodziła się Joanna Szczepkowska, aktorka, pisarka, prezes ZASP (2010); wystąpiła m.in. w filmach "Jezioro Bodeńskie", "Kronika wypadków miłosnych", "Cudzoziemka", "Dwa księżyce", a także w serialach "Dom" oraz "Sława i chwała".


1954 - Rozpoczął działalność warszawski Teatr Komedia.


1955 - Powstał Zespół Filmowy "Kadr".


1980 - W Gdańsku urodził się Jacek Dehnel, poeta, pisarz, tłumacz; autor m.in. powieści "Lala", "Balzakiana", "Saturn. Czarne obrazy z życia mężczyzn z rodziny Goya" i "Matka Makryna".


1982 - Stan wojenny: W wielu miastach Polski odbyły się kontrpochody pierwszomajowe organizowane przez podziemną Solidarność.


1983 - Stan wojenny: Na wezwanie TKK NSZZ "Solidarność" odbyły się niezależne pochody i demonstracje; w Gdańsku, Gdyni, Warszawie, Wrocławiu, Szczecinie, Poznaniu, Krakowie i Nowej Hucie manifestantów zaatakowały oddziały ZOMO; w wyniku działań milicji śmierć ponieśli dwaj robotnicy: Ryszard Smagur i Bernard Łyskawa; zatrzymano około 1000 osób.


1986 - W Nowym Tomyślu urodził się Mateusz Kościukiewicz, aktor teatralny i filmowy, laureat Nagrody im. Zbyszka Cybulskiego za rolę w filmie "Matka Teresa od kotów".


1987 - Papież Jan Paweł II beatyfikował Edytę Stein - niemiecką filozofkę pochodzenia żydowskiego, karmelitankę zamordowaną w 1942 r. w KL Auschwitz-Birkenau.


1989 - W Warszawie zmarł Edward Ochab, działacz komunistyczny; I sekretarz KC PZPR w 1956 r.; przewodniczący Rady Państwa w latach 1964-68.


1990 - Utworzono Parki Narodowe: Poleski i Drawieński.


1991 - W stulecie encykliki Leona XIII "Rerum Novarum" Jan Paweł II ogłosił encyklikę "Centesimus annus".


1999 - Wszedł w życie Traktat Amsterdamski.


2004 - Polska weszła w skład Unii Europejskiej. Do wspólnoty dołączyły także Czechy, Słowacja, Węgry, Litwa, Łotwa, Estonia, Słowenia, Cypr i Malta.


2011 - W Rzymie odbyły się uroczystości beatyfikacyjne Jana Pawła II.


2018 – W Warszawie zmarła Wanda Wiłkomirska, wybitna skrzypaczka, solistka Filharmonii Narodowej w Warszawie, znana z prawykonań wielu polskich utworów, m.in. Grażyny Bacewicz i Krzysztofa Pendereckiego.


2 maja


------


1437 - W San Gimignano w Toskanii urodził się Kallimach, właściwie Filippo Buonaccorsi, humanista, pisarz polityczny, tworzący w języku łacińskim; przez ponad ćwierć wieku przebywający w Polsce.


1729 - W Szczecinie urodziła się Zofia Augusta Anhalt-Zerbst, przyszła cesarzowa Rosji Katarzyna II, panująca w latach 1762-96.


1792 - W Warszawie na Woli założono cmentarz ewangelicko-augsburski.


1809 – Wojna polsko-austriacka: w nocy z 2 na 3 maja wojska Księstwa Warszawskiego pod dowództwem gen. Michała Sokolnickiego odniosły zwycięstwo w bitwie pod Ostrówkiem koło Góry Kalwarii.


1826 - W Warszawie zmarł Antoni Malczewski, poeta, autor "Marii", pierwszej powieści poetyckiej w literaturze polskiej.


1846 - W Warszawie urodził się Zygmunt Noskowski, kompozytor, dyrygent, pedagog, krytyk muzyczny.


1892 - W Łodzi wybuchł strajk powszechny, w którym wzięło udział 70 tys. robotników; został on krwawo stłumiony, około 200 osób zostało zabitych.


1892 - W Borku (niem. Kleinburg), obecnie część Wrocławia, urodził się Manfred von Richthofen, niemiecki lotnik, as myśliwski I wojny światowej, nazywany "Czerwonym Baronem".


1895 - W Mackenzell w Hesji urodził się Wilm Hosenfeld, niemiecki oficer, który w czasie II wojny światowej pomagał Polakom i Żydom, dostarczając im m.in. fałszywe dokumenty; ukrywał kompozytora i pianistę Władysława Szpilmana; zmarł w 1952 r. w sowieckim łagrze; pośmiertnie uhonorowany medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.


1915 - I wojna światowa: Po zwycięstwie pod Gorlicami wojska austriackie i niemieckie rozpoczęły wielką ofensywę na froncie wschodnim.


1916 - W Gżatsku w Rosji urodził się Wacław Kowalski, aktor, niezapomniany Pawlak z komedii "Sami swoi" i dozorca Popiołek z serialu "Dom".


1919 – W Warszawie Hugh Gibson złożył listy uwierzytelniające i został pierwszym posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym (ambasadorem) USA w Polsce.


1921 - W nocy z 2 na 3 maja na Górnym Śląsku wybuchło III Powstanie Śląskie; na jego czele stanął Wojciech Korfanty.


1940 - Z więzienia na Pawiaku Niemcy wysłali pierwszy transport do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen; wśród około 1,5 tys. wywiezionych mężczyzn było wielu przedstawicieli polskich elit.


1942 - We Lwowie urodził się Wojciech Pszoniak - wybitny aktor, związany m.in. ze Starym Teatrem w Krakowie, Teatrem Narodowym w Warszawie i warszawskim Teatrem Powszechnym, występował również w kabarecie "Pod Egidą"; od 1978 r. grał w teatrach francuskich, a także na scenach londyńskich; w latach 80. wyjechał do Francji i zamieszkał w Paryżu; wystąpił m.in. w filmach "Wesele", "Ziemia obiecana", "Danton", "Korczak", "Piłat i inni" "Austeria", "Czarny Czwartek. Janek Wiśniewski padł" i "Mała Matura 1947".


1942 - W Białej Podlaskiej urodził się Bogusław Kaczyński, popularyzator opery, operetki i muzyki poważnej, krytyk i publicysta muzyczny, konferansjer, teoretyk muzyki i pianista.


1945 - Żołnierze 1. Armii Wojska Polskiego zawiesili biało-czerwony sztandar na Kolumnie Zwycięstwa w Berlinie. Wydarzenie to upamiętnia ustanowiony w 2004 r. Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.


1946 - Funkcjonariusze UB w odwecie za pomoc oddziałom podziemia niepodległościowego dokonali pacyfikacji wsi Wąwolnica w powiecie puławskim.


1952 - W Warszawie rozpoczęła się budowa Pałacu Kultury i Nauki.


1952 - Wprowadzono reglamentowaną sprzedaż mydła i proszków do prania.


1953 - We Wrocławiu urodził się Lech Janerka, wokalista, gitarzysta, kompozytor.


1954 - Programem "To idzie młodość" zainaugurował w Warszawie działalność Studencki Teatr Satyryków.


1957 - W Cannes rozpoczął się Międzynarodowy Festiwal Filmowy, na którym Nagrodę Specjalną Jury - "Srebrną Palmę" - otrzymał "Kanał" Andrzeja Wajdy.


1958 - W Szczecinku urodziła się Małgorzata Ostrowska, wokalistka, liderka zespołu Lombard w latach 1981-91.


1982 - Stan wojenny: Na terenie całego kraju zniesiona została godzina milicyjna.


1986 - Premiera filmu "Kochankowie mojej mamy" w reżyserii Radosława Piwowarskiego.


1988 - W Stoczni Gdańskiej ogłoszono strajk będący kontynuacją fali protestów rozpoczętych kilka dni wcześniej i rozprzestrzeniających się po całym kraju; stoczniowcy wysuwali postulaty ekonomiczne i polityczne, głównie legalizacji Solidarności.


1988 - Premiera filmu "Kingsajz" w reżyserii Juliusza Machulskiego.


1992 - W Konstancinie zmarł Stefan Kieniewicz, historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, wieloletni przewodniczący Komitetu Nauk Historycznych PAN i redaktor "Przeglądu Historycznego".


1994 - W wyniku wypadku autobusu PKS w gdańskiej dzielnicy Kokoszki śmierć poniosły 32 osoby, a ponad 40 zostało rannych.


1999 - W Warszawie zmarł Włodzimierz Sokorski, działacz komunistyczny, członek KPP, PPR i PZPR; w czasie II wojny światowej w 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki; w latach 1952-1956 minister kultury i sztuki, następnie przewodniczący Komitetu ds. Radia i Telewizji (1956-1972).


2004 - Po raz pierwszy obchodzono w Polsce Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.


2004 - Leszek Miller złożył dymisję ze stanowiska premiera; prezydent Aleksander Kwaśniewski powołał Marka Belkę na szefa nowego rządu.


2006 - Minister kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierz Michał Ujazdowski podpisał akt powołania Muzeum Historii Polski w Warszawie.


2008 - We Wrocławiu zmarł Wojciech Dzieduszycki, aktor, śpiewak, działacz kulturalny; na początku 2006 r. przyznał się do współpracy z SB w latach 1949-72.


2020 - W Warszawie zmarł mecenas Stefan Hambura, prezes Światowego Kongresu Polaków, pełnomocnik części rodzin ofiar katastrofy smoleńskiej oraz prawnik reprezentujący polskie organizacje w Niemczech i zabiegający o uzyskanie przez Polskę odszkodowań za straty materialne poniesione w II wojnie światowej.


2021 – W Marcyporębie w Małopolsce zmarł Bronisław Cieślak, aktor i dziennikarz znany m.in. z roli porucznika Borewicza w serialu telewizyjnym "07 zgłoś się".


3 maja


------


1620 - W Gdańsku urodził się Bogusław Radziwiłł, koniuszy wielki litewski; w 1655 r. wspólnie z księciem Januszem Radziwiłłem podpisał w Kiejdanach ze Szwedami układ, w którym uznawał Karola X Gustawa za króla Polski i zgadzał się na detronizację Jana II Kazimierza; w latach 1657-1669 gubernator Prus Książęcych; protektor kalwinizmu.


1660 - W Oliwie podpisano traktat pokojowy, kończący polsko-szwedzkie wojny o Inflanty.


1791 - Na Zamku Królewskim w Warszawie Sejm Wielki uchwalił Ustawę Rządową - Konstytucję 3 Maja, drugą na świecie i pierwszą w Europie ustawę zasadniczą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli.


1791 - W Sławucie na Wołyniu urodził się Henryk Rzewuski, pisarz, publicysta, autor m.in. "Pamiątek Pana Seweryna Soplicy".


1792 - W Warszawie wmurowano kamień węgielny pod Świątynię Opatrzności Bożej.


1815 - W Wiedniu zawarty został traktat pomiędzy Rosją, Prusami i Austrią dotyczący nowego podziału ziem polskich; jego konsekwencją było utworzenie związanego z Rosją Królestwa Polskiego, zależnego od Prus Wielkiego Księstwa Poznańskiego oraz Rzeczpospolitej Krakowskiej - będącej pod kontrolę trzech państw zaborczych.


1819 - W Warszawie mjr Walerian Łukasiński utworzył Wolnomularstwo Narodowe.


1844 - W Warszawie zmarł Mikołaj Chopin, nauczyciel języka francuskiego, guwerner, ojciec Fryderyka Chopina.


1863 – Powstańczy Tymczasowy Rząd Narodowy powołał Komitet Polski w Paryżu.


1891 - W Krakowie urodził się Tadeusz Peiper, poeta, prozaik, dramatopisarz i krytyk literacki.


1916 - W Warszawie ponad 200 tys. ludzi wzięło udział w manifestacji z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.


1933 - W Warszawie urodził się Stanisław Kociołek, działacz komunistyczny, I sekretarz KW PZPR w Warszawie (1964-67); od 1970 r. I sekretarz KW w Gdańsku; 1968-71 członek Biura Politycznego KC PZPR, wicepremier od czerwca do grudnia 1970 r.; po 1989 r. sądzony za przyczynienie się do masakry robotników w Grudniu '70 r. na Wybrzeżu.


1937 - W Warszawie zmarł Wacław Tokarz, historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Warszawskiego; badacz historii wojskowości i dziejów politycznych Polski przełomu XVIII i XIX w.


1938 - We Władysławowie otwarto port rybacki.


1940 - Do służby w Polskiej Marynarce Wojennej wszedł niszczyciel "Garland".


1941 - W Warszawie urodził się Kornel Morawiecki, fizyk, działacz opozycji antykomunistycznej, przywódca "Solidarności Walczącej" (1982-90); w 1990 r. założyciel i przewodniczący Partii Wolności; w latach 2015-19 poseł na Sejm.


1942 - W Chorzowie urodził się Antoni Piechniczek, szkoleniowiec piłkarski, dwukrotnie pełniący funkcję trenera reprezentacji Polski (1981-86 oraz 1996-97), z którą w 1982 r. na mistrzostwach świata w Hiszpanii zajął trzecie miejsce.


1944 - W nocy z 3 na 4 maja Odział Specjalny "Osjan" Kedywu Komendy Głównej AK zniszczył na wojskowym lotnisku na warszawskich Bielanach pięć niemieckich samolotów transportowych "Ju 52", a trzy inne ciężko uszkodził.


1945 - 1 Armia Wojska Polskiego po dojściu do Łaby zakończyła swój szlak bojowy.


1945 - W Londynie powstał Instytut Historyczny im. gen. Władysława Sikorskiego.


1945 - Dekretem KRN Michał Rola-Żymierski został mianowany marszałkiem Polski.


1945 - W Olkuszu urodził się Tadeusz Rydzyk, duchowny rzymskokatolicki, redemptorysta; założyciel i dyrektor Radia Maryja oraz Telewizji Trwam; założyciel i były rektor Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu.


1946 - W Krakowie odbyły się, zakazane przez komunistyczne władze, demonstracje z okazji Święta 3 Maja - interweniowała milicja, byli ranni i aresztowani.


1947 - We Wrocławiu urodził się Lesław Ćmikiewicz, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, mistrz olimpijski z 1972 r. i członek drużyny narodowej, która na mistrzostwach świata w Niemczech w 1974 r. zajęła trzecie miejsce; przez wiele lat występujący w Legii Warszawa; szkoleniowiec.


1948 - W Warszawie urodził się Czesław Bielecki, architekt, publicysta, działacz opozycji demokratycznej; założyciel i szef podziemnego wydawnictwa CDN (1982-89); w latach 80. więziony przez władze komunistyczne; doradca prezydenta Lecha Wałęsy (1990-95); założyciel Ruchu STU; poseł Akcji Wyborczej Solidarność (1997-2001).


1951 - W Krakowie urodziła się Grażyna Brodzińska, śpiewaczka operetkowa, operowa, aktorka.


1951 - W Bydgoszczy urodził się Jan Krzysztof Bielecki, ekonomista, działacz podziemnej Solidarności; poseł na Sejm (1989-93); premier RP (1991); minister do spraw integracji europejskiej i pomocy zagranicznej (1992-93); przedstawiciel Polski w Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju (1993-2003); prezes Banku Pekao S.A. (2003-10).


1952 - Polska sekcja Radia Wolna Europa rozpoczęła z Monachium nadawanie stałych audycji w języku polskim. Jej pierwszym dyrektorem został Jan Nowak-Jeziorański kurier i emisariusz Komendy Głównej Armii Krajowej i Rządu RP na uchodźstwie.


1960 - Rozpoczęło działalność Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA).


1961 - Film Jerzego Kawalerowicza "Matka Joanna od Aniołów" otrzymał Nagrodę Specjalną Jury na Festiwalu Filmowym w Cannes.


1966 - Na Jasnej Górze w Częstochowie odbyły się centralne uroczystości Milenium Chrztu Polski; mszę św. odprawił abp Karol Wojtyła, a kazanie wygłosił prymas Polski, kardynał Stefan Wyszyński.


1976 - W wydawanym w Londynie "Tygodniu Polskim" opublikowany został program powstałego w kraju Polskiego Porozumienia Niepodległościowego.


1978 - W warszawskiej FSO uruchomiono seryjną produkcję Poloneza.


1982 - Stan wojenny: W wielu miastach Polski odbyły się organizowane przez podziemną Solidarność pochody i manifestacje z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.


1985 - W Krakowie zmarł Wojciech Belon, poeta, pieśniarz, kompozytor, założyciel i lider zespołu Wolna Grupa Bukowina.


1988 - Na mocy dekretu Kongregacji Wychowania Katolickiego utworzono Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie.


1991 - W Nowym Jorku zmarł śmiercią samobójczą Jerzy Kosiński (właściwie Jerzy Lewintopf), pisarz, autor "Malowanego ptaka".


1993 – Prezydent Lech Wałęsa nadał papieżowi Janowi Pawłowi II pierwszy po przywróceniu w 1992 r. Order Orła Białego.


1994 - Premiera filmu "Zawrócony" w reżyserii Kazimierza Kutza.


1999 - W Warszawie zmarł Władysław Terlecki, pisarz, autor powieści i opowiadań historycznych.


2007 – Na Litwie po raz pierwszy obchodzono święto narodowe w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja.


2007 - Emisję programu rozpoczął kanał tematyczny TVP Historia.


2015 - W Poznaniu zmarł Piotr Piotrowski, historyk sztuki, kurator, w latach 2009-10 dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie.


2016 - W Warszawie zmarł Janusz Tazbir, historyk, badacz dziejów kultury i ruchów religijnych w Polsce, głównie w XVI i XVII w.


2016 - W Gdańsku zmarł abp Tadeusz Gocłowski, metropolita gdański w latach 1992-2008; członek Rady Stałej Episkopatu Polski; odegrał znaczącą rolę przy odbudowywaniu stosunków państwo-Kościół po 1989 r., kawaler Orderu Orła Białego.


4 maja


---------


1505 - W Warszawie zmarł Władysław z Gielniowa, bernardyn, poeta, kaznodzieja; patron Warszawy; beatyfikowany w 1753 r.


1817 - W Sławoszynie w powiecie puckim urodził się Florian Ceynowa, badacz folkloru kaszubskiego, działacz społeczny i polityczny, lekarz.


1834 - W Warszawie odbyła się uroczystość poświęcenia zbudowanej przez władze carskie Cytadeli.


1863 - W Gruszczycach koło Sieradza urodził się Edmund Osterloff, pionier polskiej fotografii artystycznej.


1863 - Powstanie Styczniowe: w nocy z 4 na 5 maja oddział Ignacego Mystkowskiego urządził pod Stokiem na Mazowszu zasadzkę na wojska rosyjskie, odnosząc jedno z największych polskich zwycięstw podczas Powstania.


1875 - W Leordzie na Bukowinie urodził się Wojciech Weiss, malarz, rysownik, grafik.


1887 - We Florencji zmarł Juliusz Ordon, oficer, uczestnik Powstania Listopadowego, w czasie którego dowodził obroną reduty na Woli, opisaną przez Adama Mickiewicza w utworze "Reduta Ordona".


1909 - W Warszawie urodził się Wacław Komar, działacz komunistyczny, uczestnik wojny domowej w Hiszpanii; szef II Oddziału Sztabu Generalnego LWP (1945-47), wiceminister obrony narodowej i główny kwatermistrz LWP (1951-53); w 1953 r. aresztowany, zwolniony bez procesu w 1956 r.; od sierpnia 1956 r. dowódca Wojsk Wewnętrznych, usunięty ze stanowiska w 1960 r.


1910 - W Warszawie urodził się Jerzy Waldorff, krytyk muzyczny, znawca sztuki, obrońca zabytków, twórca Komitetu Ochrony Starych Powązek.


1915 - W Gorzycach koło Kościana urodził się Florian Marciniak, harcmistrz; współzałożyciel i Naczelnik Szarych Szeregów (1939-1943); aresztowany przez gestapo, zamordowany w lutym 1944 r. w niemieckim obozie koncentracyjnym Gross-Rosen.


1940 - Pod Narwikiem w wyniku niemieckiego ataku lotniczego zatonął niszczyciel ORP "Grom", śmierć poniosło 59 marynarzy.


1944 - W Suchej na Pomorzu urodził się Edmund Wnuk-Lipiński, socjolog, nauczyciel akademicki, organizator i pierwszy dyrektor Instytutu Studiów Politycznych PAN (1990-1994) oraz Instytutu Spraw Publicznych (1995-96); pisarz science fiction.


1944 – W Owczarni na Lubelszczyźnie oddział kolaborującej ze Związkiem Sowieckim Armii Ludowej Bolesława Kaźmiraka (Kowalskiego), ps. Cień podstępnie wymordował żołnierzy oddziału 3. kompanii 15. pułku piechoty Armii Krajowej ppor. Mieczysława Zielińskiego ps. Krych, którzy czekali na zrzut broni. Zginęło 18 partyzantów AK (w tym dowódca), a 13 odniosło rany.


1945 - W Oldenburgu zmarł Fedor von Bock, niemiecki feldmarszałek; dowódca wojsk zajmujących w 1938 r. Austrię; w kampanii polskiej 1939 r. dowodził Grupą Armii "Nord"; w 1940 r. w wojnie przeciwko Francji stał na czele Grupy Armii "B"; w czasie agresji na Związek Sowiecki w 1941 r. dowódca Grupy Armii "Mitte".


1950 - We Wrocławiu urodził się Stanisław Bereś, poeta, krytyk literacki, historyk literatury, tłumacz.


1956 - W czasie obrad Biura Politycznego KC PZPR Jakub Berman złożył rezygnację z funkcji wicepremiera i członka Biura.


1960 - W Warszawie urodziła się Małgorzata Pieczyńska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach "Wierna rzeka", "Baryton", "Jezioro Bodeńskie", "Komediantka", "Piłkarski poker", a także w serialu "Ekstradycja".


1960 - W Lublinie urodziła się Beata Kozidrak, piosenkarka, wokalistka zespołu Bajm.


1966 - W Konstancinie, w wyniku obrażeń odniesionych w wypadku na planie filmu "Popioły", zmarł Adam Królikiewicz, major WP, szef Ekwitacji Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu (1934-1939); brązowy medalista olimpijski w indywidualnym konkursie skoków na igrzyskach w Paryżu (1924).


1973 - Premiera filmu "Motyle" w reżyserii Janusza Nasfetera.


1981 - Premiera filmu "Miś" w reżyserii Stanisława Barei.


1987 - W Paryżu zmarł Konstanty Jeleński, eseista, krytyk; współpracownik paryskiej "Kultury" i "Zeszytów Literackich".


1988 - W Warszawie zmarł gen. Jan Mazurkiewicz "Radosław"; zastępca (1943-1944), a następnie szef Kedywu KG AK (1944); podczas Powstania Warszawskiego dowódca Zgrupowania "Radosław".


1988 - W nocy z 4 na 5 maja oddziały ZOMO przy użyciu petard i granatów łzawiących wtargnęły na teren Huty im. Lenina.


1990 – Hutę im. Włodzimierza Lenina w Nowej Hucie przemianowano na Hutę im. Tadeusza Sendzimira.


2002 - W Warszawie zmarł Stanisław Niwiński, aktor, przez wiele lat związany z Teatrem Polskim w Warszawie; wystąpił m.in. w filmach "Hubal", "Bołdyn", "Virtuti", a także w serialu "Czarne chmury".


2014 – W Podkowie Leśnej zmarł Bohdan Skaradziński, w latach pięćdziesiątych dowódca podziemnej organizacji młodzieżowej, więzień polityczny, współpracownik miesięcznika „Więź”, działacz warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej i podziemnej Solidarności, współpracownik organizacji polonijnych na wschodzie.


5 maja


------


1194 - W Krakowie zmarł książę Kazimierz II Sprawiedliwy.


1228 – Na wiecu we wsi Cienia koło Kalisza książę wielkopolski Władysław Laskonogi wydał przywilej gwarantujący prawa duchownych i możnych wobec władcy. Był to warunek uzyskania tronu krakowskiego.


1504 - W Krakowie urodził się Stanisław Hozjusz, teolog katolicki, kardynał, działacz kontrreformacji; w 1564 r. sprowadził do Polski zakon jezuitów, zakładając w Braniewie pierwsze jezuickie kolegium.


1629 - W Czarnęcinie pod Zamościem zmarł Szymon Szymonowic, poeta, organizator Akademii Zamojskiej.


1809 - Wojna polsko-austriacka: Pod Kockiem w starciu z węgierskimi huzarami poległ Berek Joselewicz, Żyd, polski oficer, dowódca 5 pułku strzelców konnych armii Księstwa Warszawskiego; uczestnik Powstania Kościuszkowskiego, żołnierz Legionów Polskich.


1819 - W majątku Ubiel koło Mińska urodził się Stanisław Moniuszko, kompozytor, dyrygent, pedagog muzyczny, twórca polskiej opery narodowej, autor m.in. "Strasznego dworu" i "Halki".


1827 - Zmarł Fryderyk August z dynastii Wettinów, elektor saski (jako Fryderyk August III), a następnie król saski; w latach 1807-1815 książę warszawski.


1829 - W Poznaniu uroczyście otwarto Bibliotekę Raczyńskich.


1844 - W Płocku urodził się Józef Pius Dziekoński, architekt, projektant m.in. neogotyckich kościołów św. Floriana i św. Stanisława w Warszawie; pierwszy dziekan Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.


1846 - W Woli Okrzejskiej na Podlasiu urodził się Henryk Sienkiewicz, pisarz, laureat literackiej Nagrody Nobla (1905), autor m.in. "Trylogii", "Quo vadis" oraz "W pustyni i w puszczy".


1863 - Powstanie Styczniowe: W bitwie pod Krzykawką poległ gen. Francesco Nullo, dowódca włoskich ochotników walczących u boku powstańców.


1907 - W Warszawie urodził się Janusz Pajewski, historyk, profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Instytutu Zachodniego; autor m.in. "Mitteleuropy" i "Historii powszechnej 1871-1918".


1911 - W Stanisławowie urodziła się Zofia Rydet, fotografka, autorka monumentalnego cyklu dokumentalnego "Zapis socjologiczny".


1938 - W Łodzi urodził się Jerzy Skolimowski, reżyser, scenarzysta, aktor, producent filmowy; autor filmów "Rysopis", "Ręce do góry", "Start", "Ferdydurke", "Cztery noce z Anną", "Essential Killing" i "Jedenaście minut".


1939 - Minister spraw zagranicznych Józef Beck wygłosił w Sejmie przemówienie będące reakcją na wypowiedzenie przez Adolfa Hitlera niemiecko-polskiego paktu o nieagresji; swoje wystąpienie Beck zakończył słowami: "My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest jedna tylko rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna: tą rzeczą jest honor".


1939 - W Warszawie zmarł Maurycy Zamoyski, polityk, dyplomata; od 1917 r. wiceprezes Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu; w latach 1919-24 poseł RP we Francji; minister spraw zagranicznych (1924); w 1922 r. kandydat Związku Ludowo-Narodowego na prezydenta RP.


1939 - W Krakowie urodził się Ryszard Horowitz, fotograf; prekursor cyfrowego przetwarzania fotografii; w czasie niemieckiej okupacji przebywał wraz z rodziną w krakowskim getcie, a po jego likwidacji w 1943 r. znalazł ocalenie w fabryce Oskara Schindlera; w 1959 r. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych.


1945 - Wojska amerykańskie wyzwoliły niemiecki obóz koncentracyjny Mauthausen-Gusen, w którym w czasie wojny zamordowanych zostało ok. 28 tys. obywateli polskich.


1945 - W Krakowie zmarł Tytus Czyżewski, malarz, poeta, krytyk sztuki; w latach 20. współtwórca awangardowej grupy Formiści.


1946 - W Krakowie urodziła się Ewa Kuryluk, malarka, poetka, historyk sztuki.


1949 - Powstała Rada Europy - organizacja międzyrządowa założona przez 10 państw: Belgię, Danię, Francję, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Norwegię, Szwecję, Wielką Brytanię i Włochy, które 5 maja 1949 r. podpisały w Londynie Statut RE; obecnie Rada Europy liczy 47 członków, jej siedzibą jest Strasburg.


1964 - W Katowicach urodził się Maciej Pieprzyca, reżyser, autor filmu "Chce się żyć".


1968 - W Gdańsku urodził się Dariusz Michalczewski, bokser, w latach 1994-2003 mistrz świata zawodowców federacji WBO.


1972 - Premiera filmu "Jak daleko stąd, jak blisko" w reżyserii Tadeusza Konwickiego.


1990 - W Warszawie odbył się Kongres Jedności PSL, w czasie którego doszło do połączenia PSL "Odrodzenie" (dawnego ZSL) z PSL tzw. wilanowskim Franciszka Kamińskiego oraz innymi ugrupowaniami ludowymi; prezesem Naczelnego Komitetu Wykonawczego zjednoczonego PSL został Roman Bartoszcze.


1994 - W Kijowie zastępca szefa Służby Bezpieczeństwa Ukrainy Andrej Chomicz przekazał władzom RP tzw. ukraińską listę katyńską, czyli listę nazwisk 3435 obywateli polskich zamordowanych przez NKWD na Ukrainie na podstawie decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 r.


2000 - W Łazienkach Królewskich w Warszawie odsłonięto pomnik Henryka Sienkiewicza.


2006 - Premiera filmu "Jasminum" w reżyserii Jana Jakuba Kolskiego.


2008 - W Nowym Jorku zmarł Witold Woyda, szermierz, zdobywca dwóch złotych medali na igrzyskach olimpijskich w Monachium w 1972 r. - w turnieju indywidualnym i drużynowym.


2021 – Zmarł gen. Edward Pietrzyk, dowódca Wojsk Lądowych w latach 2000-2006, ambasador w Iraku. 3 października 2007 r. został poważnie ranny w wyniku zamachu terrorystycznego na ulicach Bagdadu.(PAP)


szuk/ pat/


Kraj i świat

2024-05-23, godz. 04:40 Namibia/ Potomkowie niemieckich kolonizatorów nie chcą, by ulica Bismarcka zmieniła nazwę Zmiany nazw ulic w stolicy Namibii, Windhoek, wymazują niemiecką historię kraju, a ulica Bismarcka brzmiała lepiej niż obecna Simeona Shixungileni, stwierdził… » więcej 2024-05-23, godz. 04:00 Kolumbia/ Prezydent polecił utworzenie ambasady w Ramallah Prezydent Kolumbii Gustavo Petro ogłosił w środę decyzję o utworzeniu ambasady swego kraju w Ramallah, stolicy administracyjnej Autonomii Palestyńskiej… » więcej 2024-05-23, godz. 03:20 Albania/ David Cameron: jeśli Bałkany mają problem, ma go także Europa Minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii David Cameron ostrzegł w środę w Tiranie, że 'jeśli Bałkany będą mieć problem, będzie go mieć także… » więcej 2024-05-23, godz. 02:40 Chiny/ Media: armia rozpoczęła ćwiczenia wokół Tajwanu W czwartek od wczesnych godzin porannych chińska armia rozpoczęła wspólne ćwiczenia wokół Tajwanu, podają chińskie media państwowe. » więcej 2024-05-23, godz. 02:10 RPA/ Wzrasta liczba zabójstw politycznych przed majowymi wyborami parlamentarnymi W Republice Południowej Afryki odnotowano 10 zabójstw politycznych w ciągu pierwszych czterech miesięcy 2024 r., wynika z najnowszego raportu Globalnej Inicjatywy… » więcej 2024-05-23, godz. 01:30 BiH/ Prezydent Republiki Serbskiej: przedłożę Sarajewu „pokojowe rozwiązanie państwa”. Milorad Dodik, prezydent Republiki Serbskiej - części autonomicznej Bośni i Hercegowiny - zapowiedział w środę zaproponowanie Sarajewu 'pokojowego rozwiązania… » więcej 2024-05-23, godz. 01:10 Suwerenna Polska: Giertych dał pokaz swoich gangsterskich metod Giertych dał pokaz swoich gangsterskich metod - tak Suwerenna Polska skomentowała wystąpienie byłego pracownika MS Tomasza Mraza przed parlamentarnym zespołem… » więcej 2024-05-23, godz. 01:00 Nikaragua/ Zakazano działalności jeszcze 15 organizacji pozarządowych; poza prawem jest ich już 3 600 Nikaraguańska dyktatura pozbawiła we wtorek osobowości prawnej kolejne piętnaście organizacji pozarządowych, co sprawia, że liczba stowarzyszeń obywatelskich… » więcej 2024-05-23, godz. 00:10 Czarnogóra/ Protesty serbskich i prorosyjskich organizacji przeciw rezolucji ONZ ws. Srebrenicy W Podgoricy zorganizowano w środę antyrządowe protesty serbskich i prorosyjskich organizacji, podczas których - oskarżając rząd Czarnogóry o zdradę -… » więcej 2024-05-22, godz. 23:40 Piłkarska LE - trofeum dla Atalanty, pierwsza w sezonie porażka Bayeru (opis) Atalanta Bergamo pokonała Bayer Leverkusen 3:0 w finale piłkarskiej Ligi Europy, który rozegrano w Dublinie. Klub z Lombardii sięgnął po pierwsze europejskie… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »