Podczas drugiego czytania nie zgłoszono poprawek. Nie wnioskowano także o ponowne skierowanie projektu do Komisji ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Wniosek o odrzucenie projektu w całości, który będzie procedowany w pierwszej kolejności podczas piątkowej serii głosowań, złożył poseł Konfederacji Roman Fritz.

Sprawozdanie z prac Komisji ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych wygłosiła reprezentująca wnioskodawców posłanka Monika Rosa z Koalicji Obywatelskiej.

„Uchwalenie ustawy (…) wdroży mądre programy, które uchronią język śląski przez zagładą, pozwolą odeprzeć zagrożenia, jakie niesie dla naszego języka czas, polityka i globalizacja. Zmiana ustawy to niby tylko kwestia dopisania kilkunastu liter, dwóch wyrazów: +język śląski+, ale to tak naprawdę zmiana myślenia i funkcjonowania państwa. W tych słowach zawarte jest zrozumienie relacji państwo – mniejszości, czyli mniej lęku, a więcej otwartości. Docenione zostaną działania obywateli i obywatelek RP o własną kulturę. Nasza wspólnota obywatelska po prostu wypięknieje” – argumentowała Rosa.

W imieniu Prawa i Sprawiedliwości głos zabrał poseł Wojciech Zubowski, który także brał udział w pracach komisji.

„Jest to zmiana niewynikająca z innych pobudek niż polityczne. Swoje obawy co do przyjęcia projektu, dla którego główną podstawą jest taki motyw, czyli polityczny, wyraził (na posiedzeniu komisji – przyp. red.) członek rady naczelnej Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, który zwrócił uwagę na to, że przyjęcie projektu w takiej formie i tylko na podstawie decyzji politycznej, to swego rodzaju otwarcie puszki Pandory, która może skutkować kolejnymi zmianami na liście języków regionalnych, również przyjmowanych wyłącznie na podstawie decyzji politycznych” – powiedział Zubowski.

Po posiedzeniu komisji, na którym omawiany był projekt ustawy, oświadczenie wydał prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Jan Wyrowiński, który napisał: „W związku z trwającymi aktualnie pracami parlamentarnymi, z uwagą śledzimy zabiegi Ślązaków i Wilamowian o nadanie ich językom statusu języka regionalnego. Wierzymy, że przyniosą one niezbędną ochronę i zapewnią rozwój tego jednego z najważniejszych elementów ich dziedzictwa i kultury”.

Dodał, że konieczna jest szeroka ocena skutków i skuteczności funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym, którą przyjęto w 2005 r.

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym oraz niektórych innych ustaw – tak brzmi pełna nazwa projektu ustawy w sprawie uznania języka śląskiego – złożyła 25 stycznia 2024 r. grupa posłów KO. Pierwsze czytanie odbyło się 20 marca. Posłowie odrzucili wnioski PiS i Konfederacji o odrzucenie projektu w całości, kierując go do dalszych prac w komisji. 9 kwietnia komisja poparła projekt, który przekazano do drugiego czytania.

Zakłada on przede wszystkim wpisanie języka śląskiego do ustawy o mniejszościach narodowych jako drugiego – obok kaszubskiego – języka regionalnego. Oznaczałoby to m.in. możliwość wprowadzenia do szkół dobrowolnych zajęć z języka śląskiego, montowania dwujęzycznych tablic z nazwami miejscowości, gdzie używanie języka śląskiego deklaruje ponad 20 proc. mieszkańców, dofinansowania działalności związanej z zachowaniem języka śląskiego czy wprowadzenie do Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych dwóch przedstawicieli osób posługujących się językiem śląskim.

Podczas spisu powszechnego w 2021 r. narodowość śląską zadeklarowały 596 224 osoby, w tym 236 588 jako pierwszą, a 187 372 jako jedyną. Używanie języka śląskiego w kontaktach domowych potwierdziło 467 145 osób, a spośród nich 54 957 jako jedynego.(PAP)

Autor: Patryk Osadnik

pato/ joz/