Złożenie projektu w Sejmie prezydent Andrzej Duda zapowiedział we wtorkowym orędziu. Jak poinformował, określi on ramy współpracy między prezydentem, rządem, Sejmem i Senatem w kontekście przewodniczenia przez Polskę pracom Rady UE, co będzie miało miejsce w pierwszej połowie 2025 roku. Zaapelował też o niezwłoczne przyjęcie ustawy. Prezydent podkreślił, że chciałby, aby ta inicjatywa udowodniła, że w sprawach najważniejszych dla Polski cała klasa polityczna może ze sobą zgodnie współpracować.

Projekt zmian ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej oraz ustawy o Komitecie do Spraw Europejskich trafił do Sejmu w środę.

Zgodnie z projektem ustawa ma nosić tytuł: o współpracy Rady Ministrów z Prezydentem RP oraz z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.

Projekt zakłada, że ustawa określa zasady współpracy Rady Ministrów z Prezydentem RP oraz Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Polski w UE. Według projektu rząd ma obowiązek współpracy prezydentem oraz z Sejmem i Senatem w tych sprawach.

Projekt zmienia też tytuł rozdziału 5, który obecnie brzmi: "współpraca w zakresie opiniowania kandydatów na niektóre stanowiska w UE". Zgodnie z propozycją prezydenta uzyska on brzmienie: "współpraca w zakresie wyłaniania kandydatów na niektóre stanowiska w UE".

W projekcie zapisano, że "biorąc pod uwagę terminy wynikające z prawa Unii Europejskiej", rząd ma przedkładać prezydentowi propozycje kandydatur na stanowiska: członka Komisji Europejskiej; członka Trybunału Obrachunkowego; sędziego Trybunału Sprawiedliwości UE; rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej; członka Komitetu Ekonomiczno-Społecznego; członka Komitetu Regionów oraz dyrektora w Europejskim Banku Inwestycyjnym.

Według projektu prezydent wyraża zgodę, albo odmawia zgody na desygnowanie kandydatów na te stanowiska w terminie 21 dni od dnia przedłożenia przez rząd propozycji kandydatur. Kandydatury na wymienione stanowiska oraz na stanowisko Stałego Przedstawiciela RP przy UE podlegają opiniowaniu przez właściwe komisje sejmowe.

Zmiany dotyczą też rozdziału ustawy mówiącego o współpracy w związku ze sprawowawaniem przez przedstawicieli Rady Ministrów prezydencji Składów Rady.

Według projektu, rząd "w porozumieniu z Prezydentem RP ustala priorytety w zakresie sprawowania przez przedstawicieli Rady Ministrów prezydencji składów Rady" i przedstawia właściwym organom Sejmu i Senatu i informację o tych priorytetach.

Projekt przewiduje też dodanie do ustawy artykułu 6a pn. "Współpraca w związku z udziałem Rzeczpospolitej Polskiej w posiedzeniach Rady Europejskiej oraz w posiedzeniach międzynarodowych z udziałem Unii Europejskiej".

Zgodnie z proponowanymi przepisami, rząd przekazuje prezydentowi "niezwłocznie po ich otrzymaniu", dokumenty UE podlegające konsultacjom z państwami członkowskimi w związku z posiedzeniem Rady Europejskiej lub posiedzeniem międzynarodowym z udziałem Unii Europejskiej, a także oceny tych dokumentów sformułowane przez właściwe instytucje lub organy UE.

Decyzję w sprawie polskiego stanowiska na posiedzenie Rady Europejskiej lub na posiedzenie międzynarodowe z udziałem UE rząd ma podejmować w porozumieniu z prezydentem.

"Prezydent RP może wziąć udział w posiedzeniu Rady Europejskiej oraz w posiedzeniu międzynarodowym z udziałem Unii Europejskiej, na którym przewidziana jest obecność szefów państw lub rządów państw członkowskich, w szczególności jeżeli jest to uzasadnione interesem ochrony suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium" - zakłada projekt zmian.

Według projektu, jeśli prezydent podejmie decyzję o udziale w takim posiedzeniu, to "niezwłocznie informuje Prezesa Rady Ministrów o swojej decyzji".

W sprawach wyłaniania kandydatur na stanowiska, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, Rada Ministrów ma niezwłocznie przedłożyć prezydentowi propozycje tych kandydatur.

Projekt zakłada, że ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

W uzasadnieniu projektu zmian podkreślono m.in., że jego celem jest "zagwarantowanie rzeczywistego zastosowania wyrażonej w art. 133 ust. 3 Konstytucji zasady współdziałania Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z Prezesem Rady Ministrów i właściwym ministrem w obszarze polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej, w zakresie której znajdują się sprawy związane z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w UE".

"Realizacja zasady współdziałania władz w zakresie polityki zagranicznej widoczna jest w sposób znakomity gdy Polska, władze Rzeczypospolitej Polskiej obecne na arenie międzynarodowej w różnych gremiach - np. Prezydent RP biorący udział w szczytach Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO) albo ONZ czy Prezes Rady Ministrów biorący udział w Radzie Europejskiej - mówią jednym głosem" - czytamy w uzasadnieniu.

Podkreślono w nim, że w ocenie prezydenta zmiany będą skutkować "sprawniejszym funkcjonowaniem władz państwowych na arenie międzynarodowej, tak aby polskie stanowisko i polskie interesy mogły być jak najlepiej reprezentowane i zrozumiane, a w konsekwencji egzekwowane". "Wzmocnienie współpracy przełoży się bowiem na jednomyślność prezentacji polskiej racji stanu" - zaznaczono.

Jak czytamy w uzasadnieniu projekt "uzupełnia obowiązujące regulacje o kompetencję Prezydenta RP do wyrażania wiążącej dla Rady Ministrów zgody na kandydaturę na ww. stanowiska, z wyłączeniem kandydatury na stanowisko Stałego Przedstawiciela Rzeczypospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej"; zgodnie z projektowanymi przepisami, Rada Ministrów nie będzie mogła desygnować kandydata na stanowisko bez zgody prezydenta.

"Przesłanką uzasadniającą przyznanie tak istotnej kompetencji Prezydentowi RP jest fakt, że zgodnie z obowiązującymi przepisami (art. 133 ust. 1 pkt 2 Konstytucji RP) Prezydent RP już teraz mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli RP w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych" - wskazano. jak podkreślono, ranga przedstawicieli RP w instytucjach i organach UE "w pełni uzasadnia włączenie Prezydenta RP w krajową procedurę ich desygnowania". (PAP)

wni/ par/