Rozdawały ulotki zachęcające do regularnych badań, udzielały informacji, gdzie można je wykonać i podkreślały - tak jak to również cały czas mówią lekarze - że wcześnie wykryty rak to szansa na całkowite wyleczenie i życie.

Do badań zachęcali też lekarze na emitowanych na monitorze podczas akcji filmikach.

Hasłem wtorkowej akcji NFZ, stowarzyszenia Eurydyki i Fundacji Zdrowe Miasto było "Zaplanuj cytologię w tym tygodniu".

Rzeczniczka podlaskiego NFZ Beata Leszczyńska poinformowała PAP, że w regionie cytologię (pobranie i analizę pod mikroskopem komórek nabłonka szyjki macicy) można wykonać w prawie 60 poradniach ginekologicznych.

Z danych podlaskiego NFZ wynika, że ok. 16 proc. pań zgłasza się na badania cytologiczne w ramach badań przesiewowych.

"Może główny problem leży w tym, że choroby nowotworowe odsuwamy gdzieś na bok, nie chcemy w ogóle o tym myśleć, boimy się samej diagnozy, może myślimy, że to mnie nie dotyczy, na początku, że w tym wieku, a później, że już nie dotyczy (...) stosujemy taktykę unikania. To może być główna przyczyna" - powiedziała PAP Agnieszka Sakowicz ze stowarzyszenia Eurydyki, które skupia panie po nowotworach narządów rodnych, działa na rzecz edukacji i świadomości zdrowotnej, wspiera kobiety.

Sakowicz zwróciła uwagę, że wiele pań robi też badania prywatnie i przez to może statystyki są nie do końca prawdziwe. "Mam nadzieję, że aż tak źle z nami, Polkami, nie jest, chociaż na pewno mogłoby być lepiej, bo wiadomo z informacji medycznej, że w innych krajach jest lepiej" - dodała.

Sakowicz wskazuje także, że mało pań się bada, bo może chodzi też o to, że perspektywa nowotworu to także strach. "Tym bardziej, że jest to nowotwór ginekologiczny, więc uderza w kobiecość, to też jest problem" - mówi Stasiulewicz na podstawie rozmów przeprowadzonych z wieloma paniami choćby w stowarzyszeniu i podkreśla, że podejście powinno być odwrotne: badać się, żeby - jeżeli coś nie jest w porządku - dowiedzieć się o tym i działać, leczyć się, bo czas ma znaczenie.

"Wiadomo, profilaktyka, to jest podstawa. Czas jest bardzo ważny, a tym bardziej, jeśli chodzi o nowotwór szyjki macicy. To jest jeden z nielicznych nowotworów, któremu można zapobiec przez odpowiednią profilaktykę, czyli przez regularne wykonywanie badań cytologicznych (...) Cytologia to podstawa" - zaznacza Sakowicz. Także podczas akcji, jedne panie chciały posłuchać o badaniach, inne nie.

Pani Agnieszka dodała, że stowarzyszenie Eurydyki zachęca także panie do tzw. czujności onkologicznej, czyli zwracania uwagi na niepokojące nas na co dzień jakieś nietypowe objawy i zwracania się do lekarzy, by to sprawdzić, niezależnie od regularnie robionych badań i wizyt u ginekologa.

Do badań zachęcała kobiety pani Barbara, która zachorowała na raka szyjki macicy w wieku 28 lat. "Miałam już małe dzieci. To był szok jak się dowiedziałam, przewrót do góry nogami. Diagnoza, myślenie: śmierć, ale uspokoiłam się i trzeba było zacząć walczyć" - opowiadała PAP. Mówiła, że zachorowała, choć się badała, nie jest obciążona genetycznie. Rak był nieoperacyjny, przeszła radioterapię, brachyterapię, chemioterapię. "Badajcie się, nie bójcie się. Co roku robimy przegląd samochodu, róbmy przegląd samej siebie, bo dużo to znaczy" - podkreśla pani Barbara.

NFZ i Ministerstwo Zdrowia w licznych materiałach podają, że cytologia pozwala wykryć raka na bardzo wczesnym etapie, gdy jest to stan wyleczalny. Cytologia jest refundowana paniom w wieku 25-59 lat raz na trzy lata. By bezpłatnie zrobić to badanie u ginekologa lub u położnej, która ma to świadczenie zakontraktowane, nie trzeba skierowania.

NFZ podkreśla, że jeżeli wynik badania jest prawidłowy, nie są wykazane żadne zmiany, następne bezpłatne badanie można zrobić za trzy lata. Gdy dana pacjentka jest obciążona czynnikami ryzyka ( np. gdy jest zakażona wirusem HPV - brodawczaka ludzkiego, lub przyjmuje leki immunosupresyjne) ma prawo do darmowego badania co roku. Gdy badanie wykazuje nieprawidłowości, zlecana jest dalsza diagnostyka.

Ministerstwo Zdrowia w ulotkach dla pań i w materiałach wwww.planujedlugiezycie.pl wskazuje, że czynnikami rozwoju raka szyjki macicy są: przewlekłe zakażenie HPV, wczesne rozpoczęcie życia płciowego, wielu partnerów płciowych, wiele porodów, ale też wieloletnie palenie papierosów.

"Pięć Polek dziennie umiera na raka szyjki macicy. Najczęściej dlatego, że zbyt późno zgłosiły się do lekarza … Cytologia może uratować życie!" - zachęca do badań podlaski NFZ.(PAP)

Autorka: Izabela Próchnicka

kow/ mhr/