Krajowy Plan Sprawiedliwej Transformacji na szczeblu rządowym wraz z Terytorialnymi Planami Sprawiedliwej Transformacji (TPST) w regionach mają być podstawami realizacji przedsięwzięć opartych o nowy europejski instrument: Fundusz Sprawiedliwej Transformacji (FST; ang. Just Transition Fund – JTF). FST ma niwelować społeczne i gospodarcze skutki transformacji energetyczno-klimatycznej.

„Dzisiaj o godz. 10 Komisja Europejska zatwierdziła wszystkie pięć planów sprawiedliwej transformacji dla Polski. To oznacza, że 3,85 mld euro jest już dostępne dla pięciu regionów na transformację w kierunku m.in. zaawansowanego wysokoefektywnego przemysłu” – powiedział na poniedziałkowej konferencji prasowej na Stadionie Śląskim w Chorzowie Timmermans.

„Wszystkie te plany leżą teraz w rękach lokalnych i regionalnych samorządów, będziemy pracować nad nimi razem. To nam pozwoli zadbać o bardzo konkretne potrzeby lokalnej społeczności, a także potrzeby przedsiębiorstw zarówno dużych, jak i małych i średnich” – stwierdził wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej.

„Musimy jasno udowodnić, że w tej transformacji z epoki węgla nikt nie pozostanie sam, każdy musi odnieść sukces. Oczekuję już na współpracę z marszałkami i prezydentami miast, aby te plany urzeczywistnić i aby stały się one sukcesami” – zadeklarował Timmermans.

Wiceprzewodniczący KE uściślił, że fundusze te będą zarządzane regionalnie i lokalnie, aby najlepiej odpowiadać lokalnym potrzebom.

Marszałek woj. śląskiego Jakub Chełstowski podziękował Timmermansowi za ostatnie cztery lata pracy nad śląskim TPST, a także obecnemu na wydarzeniu Jerzemu Buzkowi za koncepcje i idee oraz bycie „dobrym duchem” prac nad planem.

„Bardzo cieszę się, że Komisja Europejska jest blisko nas, że słucha o naszych problemach. Mamy fundusze, największe w historii woj. śląskiego, z Polityką Spójności to jest ponad 5 mld euro – to wielkie pieniądze, aby transformacja mogła się rozpocząć. (...) Nasza ciężka praca i też upór doprowadziły do tego, że ten program jest zarządzany regionalnie” – zaznaczył Chełstowski.

„Po cichu mam nadzieję, że to nie pierwsze rozdanie, nie pierwsza transza tych środków, ale pokażemy na Śląsku, że potrafimy nimi dobrze zarządzać. Europa na to patrzy, Europa widzi Śląsk troszkę inaczej, bo jesteśmy największym regionem węglowym Europy, ale takich regionów o mniejszej skali jest paręnaście” – przypomniał marszałek woj. śląskiego.

Europoseł, b. przewodniczący Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek ocenił, że przyjazd Timmermansa na Śląsk - tj. do regionu, który ma najwięcej do zrobienia ze wszystkich regionów europejskich, jeśli chodzi o transformację energetyczną - świadczy o tym, że Unia Europejska naprawdę zainteresowana jest sytuacją ludzi, tym, co będzie działo się w woj. śląskim.

„Musimy zrezygnować stopniowo, rok za rokiem - tego się nie zrobi w ciągu roku czy dwóch lat - z górnictwa węgla kamiennego. Jest to dla nas konieczne, dlatego że górnictwo węgla kamiennego się jednak kończy. To trwało sto kilkadziesiąt lat, przyniosło naszemu krajowi olbrzymie bogactwo, ale dzisiaj budujemy zupełnie nową rzeczywistość na Górnym Śląsku, w Zagłębiu i innych regionach Polski. Warto uwierzyć w tę nową rzeczywistość” – przekonywał Buzek

Przypomniał, że idea Funduszu Sprawiedliwej Transformacji zrodziła się w tym regionie. „Ten fundusz ma podstawowy cel: żeby ludzie w Europie, którzy są w takich regionach górniczych, w których trzeba będzie rezygnować z górnictwa w ciągu następnych lat, mieli poczucie, że ktoś o nich myśli, że nie zostali sami sobie” – zaznaczył Buzek, przypominając o doświadczeniach transformacji.

Zgodnie z informacjami przedstawicielstwa KE w Polsce wiceprzewodniczący Timmermans odwiedza w poniedziałek woj. śląskie, aby omówić sprawiedliwą transformację i nowe możliwości gospodarcze z przedstawicielami lokalnych władz, społeczeństwem obywatelskim i obywatelami.

Rano wiceprzewodniczący zwiedził Śląski Park Nauki w Chorzowie i spotkał się z marszałkiem woj. śląskiego Jakubem Chełstowskim. Następnie wziął udział w dyskusji okrągłego stołu z marszałkami i prezydentami z różnych regionów górniczych i miast z wysokoemisyjnym przemysłem, m.in. Katowic, Rudy Śląskiej i Wałbrzycha.

Przed południem Timmermans spotkał się także z przedstawicielami związków zawodowych, a po południu zaplanowano jego spotkanie z młodzieżą i studentami w ramach 6. Śląskiego Festiwalu Nauki w Katowicach. Jako ostatni punkt wizyty przewidziano wizytę wiceprzewodniczącego w firmie Hewalex, zajmującej się produkcją kolektorów słonecznych i pomp ciepła.(PAP)

autor: Mateusz Babak

mtb/ mk/