"Znowu znajdujemy się w krytycznym momencie. Kryzys energetyczny jest poważny i wszedł w nowy etap. Tylko wspólna europejska reakcja może obniżyć koszty energii dla rodzin i firm i zapewnić bezpieczeństwo energetyczne na tę i nadchodzące zimy" - napisała von der Leyen.

"Niesprowokowana agresja Rosji na Ukrainę i wykorzystywanie przez nią dostaw energii jako broni ujawniły naszą zależność od rosyjskich paliw kopalnych, wystawiły na próbę nasze narzędzia zapewniania bezpieczeństwa dostaw i doprowadziły do wzrostu cen energii do bezprecedensowych poziomów" - podkreśliła dodając, że napięte warunki dostaw i wysoka niepewność na światowych rynkach energetycznych zwiększyły rosyjskie próby szantażu.

"Rosja jednostronnie odcina dostawy gazu z rurociągów, podkręcając ceny na rynku spotowym i zwiększając swoje dostawy LNG, a tym samym zwiększając zyski, choć w sumie dostawy są znacznie mniejsze" - zauważyła szefowa KE.

"Chociaż ceny gazu spadły w ostatnich tygodniach, to pozostają bardzo wysokie i stanowią duże obciążenie dla naszych obywateli i gospodarki. Musimy chronić nasz jednolity rynek, który wielokrotnie zapewniał odporność w obliczu kryzysu. Ponadto musimy zachować nasze wspólnie uzgodnione ambicje klimatyczne, które również wzmacniają naszą suwerenność. Aby uniknąć poważnej fragmentacji potrzebujemy zjednoczonej i wspólnej reakcji europejskiej. Musimy zachować równe warunki działania bez zakłóceń jednolitego rynku i działać razem w duchu wzmocnionej solidarności między państwami członkowskimi i z naszymi sąsiadami" - zaapelowała.

Konkretnie von der Leyen zaproponowała intensyfikację negocjacji z wiarygodnymi dostawcami w celu zmniejszenia ceny importowanego gazu wszelkiego rodzaju.

"Dzięki zaufanym partnerom, takim jak Norwegia i USA, byliśmy w stanie zastąpić rosyjski gaz rurociągowy z rekordową prędkością. Wynegocjowanie korytarza cenowego obniżającego koszty dostaw od tych partnerów leżałby w naszym wspólnym interesie" - napisała.

"Europejska platforma energetyczna powinna odgrywać kluczową rolę w zabezpieczaniu naszego dostępu do globalnie konkurencyjnych dostaw gazu. (...) Musimy unikać sytuacji, w której państwa członkowskie przebijają nawzajem swoje oferty i przyczyniają się do podnoszenia cen" - dodała.

Von der Leyen zachęciła też do wspólnej interwencji w celu ograniczenia cen na rynku gazu ziemnego.

"Obecnie znaczna część Europy płaci za swój gaz, w szczególności LNG, wyższą cenę niż jej globalni konkurenci. Główny punkt odniesienia dla cen, jakim jest cena na giełdzie TTF, nie jest już reprezentatywny dla importowanego gazu. Komisja rozpoczęła prace nad uzupełniającym wskaźnikiem cen UE, aby lepiej odzwierciedlać rzeczywistość energetyczną Europy i zapewnić lepiej funkcjonujący rynek sprzyjający niższym cenom. Do czasu wprowadzenia takiego uzupełniającego wskaźnika powinniśmy rozważyć ograniczenie ceny w relacji do TTF w sposób, który nadal zabezpiecza Europie dostawy gazu (...)" - postulowała.

Zastrzegła jednak, że ponieważ UE importuje prawie cały gaz, który zużywa, to im głębsza będzie interwencja, tym większa powinna być redukcja popytu i solidarność w dziedzinie dostaw.

"Musimy wziąć pod uwagę ryzyko, jakie pociąga za sobą ograniczenie cen gazu i wprowadzić niezbędne zabezpieczenia. Konieczne będą bardziej ambitne zobowiązania w zakresie oszczędności gazu, umożliwiane przez okołounijne aukcje redukcji popytu, a także wiążące umowy dotyczące solidarności między państwami członkowskimi" - podkreśliła von der Leyen.

Zwróciła wreszcie uwagę, że wysokie ceny gazu prowadzą do wysokich cen energii elektrycznej.

"Powinniśmy ograniczyć inflacyjny wpływ gazu na energię elektryczną w całej Europie. Dlatego, oprócz naszych działań wobec gazu z importu, jesteśmy gotowi do dyskusji o wprowadzeniu tymczasowego ograniczenia ceny gazu wykorzystywanego do wytwarzania energii elektrycznej. Taki uzgodniony przez UE pułap musiałby być zaprojektowany tak, aby nie zwiększał konsumpcji gazu" - napisała.

Von der Leyen wyraziła przekonanie, że oprócz wymienionych wcześniej działań należy też zwiększyć inwestycje, aby przyspieszyć przejście na energetyczną niezależność.

"Inwestycje w infrastrukturę, taką jak rurociągi, interkonektory lub odnawialne źródła energii i efektywność energetyczną (np. ocieplanie domów i instalowanie pomp ciepła) pomoże nam wszystkim stać się mniej narażonymi na wysokie ceny energii kopalnej i wspierać naszą strategiczną autonomię" - zaznaczyła szefowa KE.

Z Brukseli Artur Ciechanowicz (PAP)

asc/ ap/