W środę w sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych. Komisja rozpatrzyła projekt ze zmianami o charakterze redakcyjnym, językowym i legislacyjnym.

Wiceminister rozwoju i technologii poinformował podczas posiedzenia komisji, że nowelizacja wynika z oceny przepisów ustawy z 2019 r.

"Ewaluacja wykazała konieczność zmian w dwóch zasadniczych obszarach: doprecyzowania przepisów i uproszczenia obowiązku sprawozdawczego i zwiększenia efektywności w prowadzonych przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) postępowaniach w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych. W oparciu o przeprowadzoną ewaluację ministerstwo rozwoju i technologii przygotowało projekt ustawy" - wyjaśnił wiceminister Piechowiak.

Zwrócił uwagę, że najważniejsze rozwiązania tego projektu to uproszczenie obowiązku sprawozdawczego o praktykach płatniczych przez wyłączenie ze sprawozdań świadczeń pieniężnych związanych z działalnością ubezpieczeniową i reasekuracyjną, świadczeń przedawnionych i świadczeń między spółkami jednej grupy kapitałowej. Zwolniono też z obowiązku sprawozdawczego spółki wchodzące w skład podatkowych grup kapitałowych.

Wiceminister wskazał, że w projekcie ustawy wydłużono termin złożenia przez podmioty sprawozdania o praktykach płatniczych z 31 stycznia na 30 kwietnia br.

Poinformował również, że oprócz uregulowania i doprecyzowania obowiązku sprawozdawczego o praktykach płatniczych, uregulowano kwestie składania korekty sprawozdania. Wskazano też wprost w ustawie kurs walutowy, po którym należy przeliczać świadczenia pieniężne w walutach na potrzeby sprawozdawczości. W projekcie proponuje się, aby na potrzeby sprawozdania z terminów zapłaty wyrażone w walucie obcej wartości świadczeń pieniężnych były przeliczane na walutę polską według zasad rachunkowości przyjętych przez dany podmiot.

Wiceminister zaznaczył, że nowelizowane przepisy poprawią efektywności postępowania w sprawach związanych z nadmiernym opóźnianiem spełniania świadczeń i uelastycznią model karania przez zmianę zasad karania. Wprowadzono uznaniowość prezesa UOKiK przy wymierzaniu kary i modyfikację wzoru, według którego będzie liczona maksymalna kara za nadmierne opóźnienie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych.

Wprowadzenie uznaniowości prezesa UOKiK przy ostatecznym wymiarze kary ma następować na wzór modelu wypracowanego w dotychczasowym orzecznictwie Prezesa UOKiK w oparciu o ustawę z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów - podano w uzasadnieniu do projektu.

Piechowiak poinformował, że w projekcie ustawy wyłączono opóźnienia płatności w ramach grup kapitałowych z zakresu postępowania prezesa UOKiK, wprowadzono zasady przewalutowania świadczeń pieniężnych wyrażonych w walutach obcych. Nadano uprawnienia do niedochodzenia rekompensaty agencjom wykonawczym.

"Proponuje się, aby agencje wykonawcze mogły nie dochodzić rekompensat z tytułu opóźnienia w płatnościach w sytuacji, gdy jej kwota jest równa świadczeniu pieniężnemu, albo większa od tego świadczenia" - wyjaśnił Piechowiak.

Agencja wykonawcza jest państwową osobą prawną tworzoną na podstawie odrębnej ustawy w celu realizacji zadań państwa.

Wiceminister wskazał, że wprowadzono bezskuteczność postanowień umownych zakazujących lub ograniczających przelew wierzytelności w przeterminowanych transakcjach handlowych, w których wierzycielem jest sektor mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, a dłużnikiem duży przedsiębiorca, z wyłączeniem transakcji handlowych, których dłużnikiem jest podmiot publiczny.

Doprecyzowano też przepisy dotyczące wyłączenia stosowania ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych w stosunku do długów objętych postępowaniem restrukturyzacyjnym lub upadłościowym. Jednoznacznie wskazano moment, od którego przepisy ww. ustawy nie mają zastosowania do przedmiotowych długów. Przyjęto, że jest to odpowiednio dzień otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego oraz dzień ogłoszenia upadłości.

"Wszystkie zmiany wprowadzą uproszczenia dla raportujących firm i sprawią, że sprawozdanie będą w sposób adekwatny prezentowały ich praktyki płatnicze. Nastąpi zwiększenie efektywności postępowań prezesa UOKiK. Powinno ono wpłynąć motywująco na terminowe regulowanie zobowiązań przez dużych przedsiębiorców wobec przedsiębiorców z sektora MŚP i na płynność finansową MŚP" - podkreślił Piechowiak.

W dyskusji zastrzeżenia do projektowanej ustawy zgłosił m.in. poseł Janusz Cichoń (KO). Jak wskazał polityk, "wątpliwości budzi kwestia wyłączenia podmiotowego, które obejmuje publiczne podmioty lecznicze". "Wyłączenie tych podmiotów leczniczych, korzystne z ich punktu widzenia, rodzi jednak potencjalnie bardzo niekorzystne konsekwencje dla ich dostawców" - zauważył..

Z-ca dyrektora w departamencie doskonalenia regulacji gospodarczych w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Andrzej Guzowski wskazał, że podmiotów leczniczych są inne wyłączenia systemowe niż dla pozostałych przedsiębiorców; dotyczy to kwestii wysokości odsetek w transakcjach czy też terminów na płatność. Zaznaczył, że dyrektywa unijna wskazuje na odrębność podmiotów leczniczych ze względu na profil działalności - nie są one w stanie osiągnąć równowagi między ponoszonymi kosztami a osiągniętymi przychodami.

Obecny na posiedzeniu komisji przedstawiciel Konfederacji Pracodawców Lewiatan zwrócił uwagę, że w projekcie ustawy usunięto elastyczność umożliwiającą rezygnowanie z kar dla przedsiębiorcy w sytuacji, kiedy sam podmiot opóźniający płatności był w trudnej sytuacji ekonomicznej, bo stał się ofiarą zatorów płatniczych.

Dyr. departamentu prawnego UOKiK Daniel Mańkowski zapewnił, że urząd bierze pod uwagę wszelkie okoliczności wskazane przez stronę postepowania, w tym m.in. zatory płatnicze. (PAP)

autor: Anna Bytniewska

ab/ mk/