Jak poinformował PAP prezes Fundacji Nobiscum Piotr Dąbrowski, wystawa pt. „Rachmonim bnei rachmonim. Płoccy Żydzi, dobroczynność i filantropia” dostępna będzie stale - w języku polskim i angielskim - w internecie na stronie JewishPlock.eu od 4 września.

„Na ekspozycji pojawi się na pewno ponad sto dokumentów i dodatkowo fotografie. Główną część stanowić będą dokumenty z Archiwum Państwowego w Płocku, ale będą też archiwalia przekazane nam z różnych innych źródeł, w tym przez osoby prywatne i instytucje z całego świata” - powiedział PAP Dąbrowski. Wyjaśnił, iż tytuł wystawy odnosi się do „zakorzenionego w judaizmie i kulturze żydowskiej szerzenia miłosierdzia względem bliźnich, zwłaszcza wobec potrzebujących pomocy”.

Archiwum Państwowe w Płocku jest partnerem wystawy.

„Wystawa została wpisana w program Europejskich Dni Kultury Żydowskiej” - podkreślono w komunikacie Fundacji Nobiscum. Dodano, iż ekspozycja online będzie „prezentacją wybranych inicjatyw podejmowanych przez płockich Żydów od drugiej połowy XIX wieku, a także postaci żydowskich dobroczyńców, filantropów, ludzi niepospolitych, bezinteresownie działających dla dobra swojej społeczności”.

Przypomniano jednocześnie, iż w tym roku przypada 150. rocznica powstania jednej z najważniejszych inicjatyw płockich Żydów - szpitala żydowskiego im. Izaaka Fogla i 120. rocznica rozpoczęcia działalności przez Żydowskie Towarzystwo Dobroczynności.

„Społecznikostwo płocczan ma długą tradycję. Ważną częścią jego historii jest działalność na tym polu płockich Żydów, którzy współtworzyli historię naszego miasta przez ponad 700 lat. Żydzi zamieszkujący nasze miasto prowadzili różnego rodzaju działania dobroczynne i filantropijne: dawali ubogim członkom gminy jałmużnę, zakładali bractwa zajmujące się działalnością charytatywną, edukacją, odwiedzaniem chorych i organizacją pogrzebów” - napisano.

Jak wyjaśniono, w ramach aktywności dobroczynnej i filantropijnej płockich Żydów, „w działalność społeczną angażowali się lekarze, kupcy, bankierzy, nauczyciele, rabini, przemysłowcy, prawnicy, wspierani przez rzesze bezimiennych dziś społeczników”. „Na podkreślenie zasługuje zaangażowanie w działania dobroczynne i filantropijne kobiet, podejmujących różne inicjatywy dla poprawy losu niezamożnej ludności Płocka” - dodano.

Prezes Fundacji Nobiscum Piotr Dąbrowski dodał, iż w ramach przedsięwzięcia obejmującego wystawę online, zaplanowano również publikację książki pod takim samym tytułem. Autorką publikacji, podobnie jak ekspozycji, jest Gabriela Nowak-Dąbrowska, historyczka, genealożka i badaczka historii społeczności żydowskiej Płocka.

„Książka jest właśnie na etapie składu. Będzie to bardzo obszerne opracowanie, liczące około 350 stron, poszerzone względem wystawy o dodatkowe materiały” -powiedział Dąbrowski.

Fundacja Nobiscum powstała w Płocku w 2018 r. Dotychczas wydała m.in. książkę Gabrieli Nowak-Dąbrowskiej „Okno na Kwiatka. Ulica Józefa Kwiatka w Płocku od początku XIX wieku do 1939 r.” prezentującą jedną z najstarszych ulic miasta, a zarazem główną arterię dawnej dzielnicy żydowskiej wraz z informacjami o poszczególnych nieruchomościach i ich mieszkańcach. Ukazały się też opracowania „Płock - miasto wielu kultur” i „Wychodząc z niepamięci. Żydowskie rodziny przedwojennego Płocka”.

W 2019 r. Fundacja Nobiscum uruchomiła portal JewishPlock.eu, który „w swym założeniu stanowić ma stale rosnące kompendium wiedzy o historii żydowskiej społeczności Płocka, ale także regionu”. Zamieszczono tam m.in. kilkaset reprodukcji fotografii i dokumentów, w tym pochodzących z rodzinnych archiwów potomków płockich Żydów, mieszkających obecnie np. w Izraelu i USA, które nie były wcześniej publikowane. Także od 2019 r., w ramach projektu „Pamięć. Płock 1939”, Fundacja Nobiscum na swym portalu upamiętnia imiennie Żydów mieszkujących w tym mieście do II wojny światowej.

Jeszcze w sierpniu tego roku Fundacja Nobiscum planuje, przy wsparciu Urzędu Miasta Płocka, publikację rozszerzonej edycję przewodnika „Śladami płockich Żydów”, którego pierwsze wydanie w języku polskim i angielskim ukazało się trzy lata temu.

Płoccy Żydzi byli jedną z najstarszych społeczności żydowskich na ziemiach polskich. Tuż przed wybuchem II wojny światowej przygotowywali się do obchodów 700-lecia osiedlenia się w tym mieście - w tym czasie mieszkało tam ok. 9 tys. Żydów, stanowiąc jedną trzecią mieszkańców miasta. Holokaust przeżyli nieliczni. Ci, którzy powrócili do rodzinnego miasta po zakończeniu II wojny światowej, w większości wyemigrowali następnie z Polski, głównie w latach 50. i 60. XX wieku. (PAP)

mb/ pat/