O zmianie daty festiwalu polonijnego poinformował prezes Rzeszowskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Mariusz Grudzień.

ŚFPZF odbywa się w Rzeszowie od 1969 roku, zazwyczaj co trzy lata, w pierwszym wakacyjnym miesiącu. Jest jedną z największych tego typu imprez na świecie i – jak mówią organizatorzy - wyróżniającą się wśród innych zarówno liczbą uczestników, jak i przede wszystkim formułą artystyczną, która umożliwia wszystkim zespołom wspólne, podczas jednego koncertu, zaprezentowanie się publiczności. Wspólny występ pozwala też zintegrować się uczestnikom i poznać wzajemnie, a także poznawać kulturę kraju przodków.

Grudzień przekazał, że decyzja o przeniesieniu XIX Światowego Festiwalu Polonijnych Zespołów Folklorystycznych (ŚFPZF) na przyszły rok zapadła po licznych konsultacjach z zespołami zainteresowanymi polonijnym festiwalem folklorystycznym w Rzeszowie.

Wyjaśnił, że decyzja o przeniesieniu XIX ŚFPZF na rok 2023 i zorganizowaniu go w bardziej sprzyjających okolicznościach została podjęta ze względu na sytuacją epidemiologiczną na różnych kontynentach i obecną sytuację polityczną związaną z wojną w Ukrainie, a także z pomocą jaką Polacy, w tym i mieszkańcy Rzeszowa, niosą uchodźcom z Ukrainy.

„Przez dwa lata zespoły nie mogły ćwiczyć, a niektóre nadal jeszcze nie mogą ćwiczyć ze względu na obostrzenia związane z epidemią, jak np. w Australii” – dodał Grudzień.

Przypomniał, że w historii festiwalu zdarzały się już przesunięcia terminu imprezy, jak choćby poprzedni festiwal został przyspieszony o rok, i zamiast w 2020 odbył się w 2019 roku. Wtedy bowiem przypadały jego 50. urodziny.

Przeprosił jednocześnie w związku z tym zespoły, które wyraziły chęć przyjazdu do Rzeszowa w tym roku.

„W ramach rekompensaty deklarujemy dla nich automatyczną kwalifikację na festiwal i bonifikatę finansową za rok” – zapewnił prezes rzeszowskiego oddziału „Wspólnoty Polskiej”.

Poinformował także, że w lipcu tego roku rzeszowski oddział „Wspólnoty Polskiej” zamierza zorganizować Dni Polonijne na Podkarpaciu, w ramach których propagowany będzie dorobek artystyczny Polonii oraz jej międzynarodowa solidarność.

Historia ŚFPZF sięga 1969 roku, a o jego zorganizowaniu zdecydował przypadek, do którego nawiązuje jedna z pieśni śpiewanych w czasie imprezy przez uczestników festiwalu „Trochę z przypadku”.

Pomysł przedsięwzięcia związany jest z pobytem w Rzeszowie zespołu „Krakus” z Genk w Belgii, który przyjechał na zaproszenie zespołu folklorystycznego „Bandoska” z Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie. Wtedy to zrodził się pomysł realizacji cyklicznych spotkań polonijnych zespołów folklorystycznych i zaproszenia do udziału w nim większej liczby Polonusów.

W pierwszym festiwalu, który odbył się dwa lata później, uczestniczyło 12 zespołów z Europy i jeden z USA. Pozwoliło to nazwać imprezę światową. Jej głównymi inicjatorami byli: rzeszowski dziennikarz Lubomir Radłowski, ówczesny dyrektor Wojewódzkiego Domu Kultury Czesław Świątoniowski oraz rzeszowski choreograf i animator kultury Roman Broż.

Festiwal zyskał aprobatę szczególnie starszego pokolenia emigrantów, według których impreza stała się elementem motywującym młodzież polonijną do przejmowania narodowych i ludowych tradycji.

Prezentowanie na obczyźnie polskiego folkloru pozwalało również przełamywać bariery związane z nieznajomością języka. Mieszkańcom krajów osiedlenia spodobał się polski folklor, bogate i ciekawe zwyczaje, żywiołowa muzyka i tańce, bogate stroje.

Następne festiwale nabierały rozmachu, a ich rozwojowi sprzyjał brak konkurencyjnych imprez polonijnych, które umożliwiałyby zaprezentowanie własnych sukcesów i porównanie umiejętności.

W drugim spotkaniu Polonii z zagranicy uczestniczyło już dziesięć zespołów więcej, a w następnym liczba wzrosła do 27 grup. W ciągu kolejnych lat liczba uczestników ciągle rosła, i na VII festiwalu osiągnęła szczyt - do Rzeszowa przyjechało 46 grup, wszystkie jednak z zachodniej Europy i zza oceanu.

Przełomowym stał się VIII festiwal w 1989 roku. Na 20-lecie imprezy po raz pierwszy przyjechali Polonusi z terenów b. ZSRR - z Litwy. W następnym festiwalu Polonię zza wschodniej granicy reprezentowało już sześć grup - z Białorusi, Kazachstanu, Litwy, Rosji i Ukrainy.

Impreza stała się też dla zespołów polonijnych inspiracją do podejmowania innych, wspólnych działań, m.in. łączenia się w stowarzyszenia, jak np. powołane w trakcie rzeszowskich festiwali: Światowa Rada Polonijnych Zespołów Folklorystycznych i Stowarzyszenie Polskich Tańców Ludowych w Ameryce Północnej – zrzeszające po kilkadziesiąt zespołów.

Podobną inspirację miały też festiwale zespołów polonijnych w Anglii, Brazylii, Francji, Kanadzie, na Litwie, w Rosji, Szwecji, na Ukrainie, w Wielkiej Brytanii i USA.

Festiwale spełniają również funkcję edukacyjną, wynikającą z zapotrzebowania zespołów, które - przy okazji pobytu na tej imprezie – otrzymywały pomoc metodyczną zawodowych choreografów i muzyków oraz porady etnografów dotyczące kostiumów, repertuaru.

W związku z tym narodziły się różnego rodzaju szkolenia polonijnych animatorów kultury, takie jak kursy i warsztaty, i coroczne szkolenia.

Olbrzymie zainteresowanie uczestnictwem w imprezie sprawiło, że w 1992 r. wyłączono z niej dzieci, dla których od tamtego czasu, organizowany jest odrębny festiwal w Iwoniczu-Zdroju.

autor: Agnieszka Pipała (PAP)

api/ dki/