Ustawę o ustanowieniu Narodowego Dnia Powstań Śląskich w imieniu prezydenta, który podjął inicjatywę ustawodawczą w tej sprawie, przedstawił sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski.

"Ustawa jest odpowiedzią na zgłaszane przez przedstawicieli społeczności lokalnych i władz samorządowych apele i postulaty. Trzy powstania śląskie stanowią końcowy etap w procesie jednoczenia ziem polskich w okresie porozbiorowym, mają wpływ na kształtowanie się zachodniej granicy odrodzonego państwa. Dla zniszczonej wojną odradzającej się Rzeczpospolitej rejon ten miał ogromne znaczenie. Był to bogaty, nowoczesny okręg przemysłowy o dużym potencjale gospodarczym i ekonomicznym, z tradycją ciężkiej pracy, a także jak się okazało wielkim poczuciu polskości i patriotyzmu" - mówił.

Jak zaznaczył, ustawa wskazuje jako datę święta państwowego - Narodowego Dnia Powstań Śląskich - dzień 20 czerwca. "Kwestia daty była przedmiotem dyskusji w ramach prac nad projektem w Sejmie. Wskazany dzień nawiązuje do powszechnej w świadomości Ślązaków daty wkroczenia do Katowic w 1922 r. wojska polskiego na czele z gen. Stanisławem Szeptyckim i uroczystym powitaniu wkraczających oddziałów m.in. przez Wojciecha Korfantego" - relacjonował Kolarski.

"Mając na celu oddanie hołdu bohaterom, których odwaga i poświęcenie umożliwiły powrót części Górnego Śląska do odrodzonej Rzeczpospoliej, kultywowanie pamięci o walczących o niepodległość i upowszechnienie wiedzy o tych trzech zrywach narodowych w świadomości ogólnopolskiej ustanowienie 20 czerwca świętem państwowym, Narodowym Dniem Powstań Śląskich jest w pełni uzasadnione" - wskazał prezydencki minister.

Poseł-sprawozdawca Violetta Porowska (PiS) dodała, że Sejm w dniu 12 maja ustanowił dzień 20 czerwca Narodowym Dniem Powstań Śląskich, "ku czci bohaterów, uczestników trzech powstań śląskich, którzy w latach 1919-1921 wywalczyli przyłączenie części Górnego Śląska do odrodzonej Rzeczypospolitej". "Właściwie wszyscy posłowie podczas dyskusji podkreślali wagę, wyjątkowość, a co więcej konieczność tego święta" - dodała.

Członkowie komisji wyrazili poparcie dla ustawy i jednogłośnie pozytywnie ją zaopiniowali.

Komisja zajęła się także propozycją podjęcia inicjatywy uchwałodawczej w sprawie ustanowienia roku 2023 Rokiem Włodzimierza Tetmajera.

Przybliżający ją zastępca dyrektora Muzeum Krakowa Jacek Salwiński przypomniał, że 26 grudnia 2023 r. minie setna rocznica śmierci Włodzimierza Tetmajera. "To postać niezwykła, warta upamiętnienia i przypominania. Z jednej strony artysta, którego dorobek jest ważny i istotny dla naszej kultury, dla świadomości Polaków, malarz, autor polichromii w wielu wspaniałych miejscach - w Kościele Mariackim, na Wawelu, w Bieczu, w sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej. To także człowiek, który bardzo aktywnie działał na rzecz niepodległości Polski" - mówił.

"Człowiek ze stanu szlacheckiego, działał na rzecz włączenia stanu plebejskiego do działań niepodległościowych i patriotycznych. To człowiek, który w maju 1917 r. zainicjował rezolucję polskiego koła sejmowego w parlamencie wiedeńskim mówiącą o tym, że dążeniem Polaków jest dążenie do niepodległego państwa z dostępem do morza. I wtedy to było przyjęte z owacją i odebrane jako deklaracja niepodległości" - opowiadał.

Jak zaznaczył, działalność Tetmajera dzisiaj wydaje się nieco zapomniana. "To był człowiek otwarty na różne stanowiska, na dialog, artysta, mieszczanin, jednocześnie działający aktywnie w ruchu ludowym, zaangażowany w działania niepodległościowe. Przypominanie tej postaci wydaje mi się niezwykle ważne dla naszej świadomości. To inicjatywa Muzeum Krakowa, ale nie tylko samej instytucji kultury, ale myślę społeczności Krakowa szerzej i liczę na jej wsparcie. A ustanowienie roku Włodzimierza Tetmajera przez Senat Rzeczpospolitej miałoby niezwykłe znaczenie dla przypomnienia, upamiętnienia i popularyzacji tej postaci" - podkreślił Salwiński.

Senatorowie przychylnie ocenili tę inicjatywę, wskazując m.in. na wagę zaplanowania ogólnokrajowych obchodów związanych z tą postacią. Jednogłośnie pozytywnie zaopiniowali podjęcie inicjatywy uchwałodawczej w sprawie ustanowienia roku 2023 Rokiem Włodzimierza Tetmajera. Przygotowaniem projektu uchwały w tej sprawie ma się zająć senator Jerzy Fedorowicz (KO). (PAP)

akn/ aszw/