Ekspertyzę przygotowali na zlecenie Unii Metropolii Polskich Marta Gumkowska i Jan Herbst związani ze Stowarzyszeniem Klon/Jawor. Autorzy wskazują na badania z 2018 r., z których wynikało, że 83 proc. stowarzyszeń i fundacji w Polsce utrzymuje kontakty z lokalnym urzędem miasta lub gminy (dla 32 proc. są to kontakty częste i regularne). Ze środków samorządowych w 2017 r. korzystało 61 proc. organizacji. Z kolei według danych GUS z 2019 r. urzędy gmin i miast podpisały z NGO 50 tys. różnego rodzaju umów. W 2020 r. gminy przekazały takim organizacjom ok. 1 mld zł, a największe miasta (na prawach powiatu) ? ok. 1,7 mld zł.

Z analizy wynika, że statystycznie każde 100 zł z PIT więcej (lub mniej) w samorządowej kasie przekłada się na wzrost (lub spadek) wydatków na dotacje dla organizacji społecznych o ok. 5,4 zł. "Takie założenia, przy przewidywanej skali ubytków w PIT w wyniku realizacji Polskiego Ładu w kwocie niemal 15,4 mld zł, oznaczają ubytek w budżetach organizacji pozarządowych nieco ponad 800 mln zł" ? wnioskują autorzy raportu. To według nich oznacza, że ostatnie reformy podatkowe (przy założeniu braku rekompensat) będą skutkować obniżeniem samorządowych wydatków na dotacje dla organizacji pozarządowych średnio o 26 proc. "Choć nominalnie największe ubytki zanotują oczywiście największe miasta (bo też tam skala wydatków na organizacje jest największa), to w wartościach procentowych najsilniej zmiany odczują gminy wiejskie. W ich przypadku możemy mówić przeciętnie o zmniejszeniu kwot dotacji dla organizacji o ok. 28 proc., w porównaniu do 20 proc. w przypadku największych miast i «tylko» 16 proc. w budżetach urzędów marszałkowskich. W przypadku 10 proc. samorządów o najgorszych warunkach wyjściowych kwoty dotacji zmniejszą się o ponad 30 proc., a w przypadku rekordzistów mogą spaść nawet o 65 proc." ? podają autorzy analizy.

Ministerstwo Finansów przekonuje, że Polski Ład i związane z nim zmiany w PIT nie wpłyną negatywnie na transfery samorządów na rzecz organizacji społecznych. Przypomina, że przy okazji Ładu wprowadzono pakiet rozwiązań "stabilizujących i wzmacniających finanse JST" - czytamy w dzienniku.

Gazeta dodaje, że osoby związane z organizacjami pozarządowymi obawiają się, że cięcia w budżetach samorządów to dla nich pierwszy efekt Ładu, a kolejny zobaczymy w przyszłym roku, gdy podatnicy będą rozliczali się z fiskusem. "Niewątpliwie Polski Ład będzie oznaczać poważne problemy dla tych organizacji, które opierają swoją działalność na wpływach z 1 proc., jak np. wiele organizacji opiekujących się zwierzętami. Otrzymywały one wsparcie głównie od niezamożnych i starszych osób, które teraz nie zapłacą podatku. Dla wielu organizacji może to być szok, zwłaszcza że podwyżki cen ich także dotyczą" ? powiedziała "DGP" Katarzyna Sadło związana z sektorem organizacji pozarządowych.(PAP)

kmz/ lena/